V CZ 122/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:13-01-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 122/07
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z wniosku E. K.
przy uczestnictwie D. K. oraz Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Ś.
o ubezwłasnowolnienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 stycznia 2008 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania D. K.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 23 sierpnia 2007 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie oraz oddala wniosek pełnomocnika procesowego z urzędu o
przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestniczce postępowania w
postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia z dnia 14 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Ś.
ubezwłasnowolnił częściowo uczestniczkę postępowania D. K. Postanowieniem z dnia
13 września 2006 r. na wniosek uczestniczki Sąd ten zwolnił ją od kosztów sądowych w
całości oraz ustanowił dla niej pełnomocnika z urzędu. Pełnomocnika tego w osobie
adwokata Ł. K. Okręgowa Rada Adwokacka w W. wyznaczyła w dniu 22 września 2006
r., o czym dowiedział się on dnia 29 września 2006 r. Apelacja uczestniczki wniesiona
od postanowienia z dnia 14 czerwca 2006 r. została przez Sąd Apelacyjny oddalona
postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2007 r. W rozprawie apelacyjnej sama
ubezwłasnowolniona ani jej pełnomocnik nie brali udziału, choć o terminie tej rozprawy
2
wskazany pełnomocnik został prawidłowo zawiadomiony. Na skutek wniosku
uczestniczki datowanego na dzień 2 kwietnia 2007 r. Okręgowa Rada Adwokacka w W.,
zwalniając dotychczasowego pełnomocnika z urzędu z obowiązku zastępowania
uczestniczki, wyznaczyła dla niej w dniu 21 maja 2007 r. kolejnego adwokata w osobie
R. B. Wymieniony adwokat o wyznaczeniu go pełnomocnikiem powziął wiadomość w
dniu 23 maja 2007 r. wyniku rozpoznania wniesionego w dniu 27 czerwca 2007 r.
wniosku uczestniczki o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie
uzasadnienia postanowienia z dnia 4 kwietnia 2007 r. i doręczenie go wraz z tym
orzeczeniem, Sąd odwoławczy postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2007 r. wniosek ten
oddalił oraz odrzucił jako spóźniony, wniosek do złożenia którego termin nie został
przywrócony. W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Apelacyjny stwierdził, że
uchybienie terminowi nie nastąpiło bez winy uczestniczki, gdyż była ona
reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu, który zaniedbał dokonania omawianej
czynności w ustawowym terminie. W kwestii tej zmiana osoby pełnomocnika nie miała -
zdaniem Sądu - żadnego znaczenia.
Pełnomocnik uczestniczki, wnosząc w jej imieniu zażalenie na wyżej wymienione
postanowienie z dnia 23 sierpnia 2007 r., domagał się jego uchylenia w całości i
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania bądź przywrócenia terminu do złożenia
przedmiotowego wniosku. Jego zdaniem uczestniczka nie mogła do czasu wyznaczenia
go pełnomocnikiem wystąpić z wnioskiem o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia
postanowienia Sądu drugiej instancji ze względu na brak zdolności postulacyjnej (art.
871
§ 1 zd. 2 k.p.c.).
W zażaleniu pełnomocnik z urzędu domagał się ponadto przyznania „kosztów
procesu poniesionych przez stronę skarżącą”.
Uznając zażalenie uczestniczki postępowania za bezzasadne, Sąd Najwyższy
miał na względzie, co następuje:
Zgodnie z art. 380 k.p.c., mającym w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3 § 3 k.p.c.
odpowiednie zastosowanie w postępowaniu zażaleniowym, sąd odwoławczy władny jest
- na wniosek strony - rozpoznać także te postanowienia sądu niższej instancji, które nie
podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy
(por. np.: uzasadnienie postanowienia SN z 11 sierpnia 1999 r., I CKN 367/99, OSNC
2000, Nr 3, poz. 48, uzasadnienie uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSP 2001, Nr 5, poz. 76 oraz uchwałę SN z dnia 16
listopada 2004 r., III CZP 62/04, OSNC 2005, Nr 11, poz. 181). W sprawie niniejszej
3
takim orzeczeniem jest postanowienie, którym Sąd Apelacyjny oddalił wniosek
uczestniczki o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia
postanowienia z dnia 4 kwietnia 2007 r. i doręczenie go wraz z tym orzeczeniem żalącej.
Oddalenie tego wniosku spowodowało, że Sąd zmuszony był uznać drugi z
wymienionych wyżej wniosków za spóźniony i z tej przyczyny go odrzucić.
W zażaleniu skarżąca podniosła, że na skutek braku zdolności postulacyjnej nie
mogła wystąpić ze stosownym wnioskiem o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia
postanowienia Sądu odwoławczego oddalającego jej apelację. Teza taka jest
nieuzasadniona. Przymus adwokacko-radcowski przewidziany w art. 871
§ 1 k.p.c.,
którym objęte są czynności związane z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, nie
dotyczy występowania przez uczestnika (stronę) ze wskazanym wyżej wnioskiem (por.
postanowienie SN z dnia 20 października 2005 r., IV CZ 99/05, nie publ.). Żaląca mogła
więc złożyć go samodzielnie bez udziału profesjonalnego pełnomocnika. Ponadto
zwrócić należy uwagę na to, że do czasu zmiany adwokata i przejęcia przez niego
obowiązku zastępowania uczestniczki była ona nieprzerwanie reprezentowana przez
dotychczasowego pełnomocnika w osobie adwokata Ł. K. Pełnomocnik ten zgodnie z
art. 94 § 1 k.p.c. w zw. z art. 95 k.p.c. obowiązany był, aż do upływu dwutygodniowego
okresu od jego zwolnienia, uczestniczkę reprezentować (por. postanowienie SN z dnia
11 października 2005 r., OSNC 2006, nr 7-8, poz. 130). Nie było zatem żadnych
przeszkód, ażeby przedmiotowy wniosek został przez niego wniesiony w imieniu żalącej
z zachowaniem ustawowego terminu.
Z omówionych przyczyn, za w pełni usprawiedliwione należało uznać stanowisko
Sądu odwoławczego, według którego uchybienie terminowi nastąpiło z przyczyn, za
które uczestniczka ponosi winę (art. 168 § 1 k.p.c.). W konsekwencji jako prawidłowe
należało ocenić oddalenie przez Sąd wniosku o przywrócenie wskazanego wyżej
terminu, a także odrzucenie spóźnionego w takiej sytuacji wniosku zawierającego
żądanie sporządzenia uzasadnienia postanowienia z dnia 4 kwietnia 2007 r. i
doręczenia go wraz z tym postanowieniem.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji, na podstawie art.
39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Oddalając wniosek pełnomocnika uczestniczki o zasądzenie kosztów nie
opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Sąd Najwyższy miał na uwadze, że
wbrew wymaganiu wynikającemu z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
4
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr
163, poz.1348) wniosek ten nie zawierał oświadczenia, iż koszty te nie zostały
zapłacone w całości bądź w części (por. zachowujące aktualność także w obecnym
stanie prawnym postanowienie SN z dnia 14 października 1998 r., II CKN 687/98,
OSNC 1999, Nr 3, poz. 63).
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z wniosku E. K.
przy uczestnictwie D. K. oraz Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Ś.
o ubezwłasnowolnienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 stycznia 2008 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania D. K.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 23 sierpnia 2007 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie oraz oddala wniosek pełnomocnika procesowego z urzędu o
przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestniczce postępowania w
postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia z dnia 14 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Ś.
ubezwłasnowolnił częściowo uczestniczkę postępowania D. K. Postanowieniem z dnia
13 września 2006 r. na wniosek uczestniczki Sąd ten zwolnił ją od kosztów sądowych w
całości oraz ustanowił dla niej pełnomocnika z urzędu. Pełnomocnika tego w osobie
adwokata Ł. K. Okręgowa Rada Adwokacka w W. wyznaczyła w dniu 22 września 2006
r., o czym dowiedział się on dnia 29 września 2006 r. Apelacja uczestniczki wniesiona
od postanowienia z dnia 14 czerwca 2006 r. została przez Sąd Apelacyjny oddalona
postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2007 r. W rozprawie apelacyjnej sama
ubezwłasnowolniona ani jej pełnomocnik nie brali udziału, choć o terminie tej rozprawy
2
wskazany pełnomocnik został prawidłowo zawiadomiony. Na skutek wniosku
uczestniczki datowanego na dzień 2 kwietnia 2007 r. Okręgowa Rada Adwokacka w W.,
zwalniając dotychczasowego pełnomocnika z urzędu z obowiązku zastępowania
uczestniczki, wyznaczyła dla niej w dniu 21 maja 2007 r. kolejnego adwokata w osobie
R. B. Wymieniony adwokat o wyznaczeniu go pełnomocnikiem powziął wiadomość w
dniu 23 maja 2007 r. wyniku rozpoznania wniesionego w dniu 27 czerwca 2007 r.
wniosku uczestniczki o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie
uzasadnienia postanowienia z dnia 4 kwietnia 2007 r. i doręczenie go wraz z tym
orzeczeniem, Sąd odwoławczy postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2007 r. wniosek ten
oddalił oraz odrzucił jako spóźniony, wniosek do złożenia którego termin nie został
przywrócony. W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Apelacyjny stwierdził, że
uchybienie terminowi nie nastąpiło bez winy uczestniczki, gdyż była ona
reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu, który zaniedbał dokonania omawianej
czynności w ustawowym terminie. W kwestii tej zmiana osoby pełnomocnika nie miała -
zdaniem Sądu - żadnego znaczenia.
Pełnomocnik uczestniczki, wnosząc w jej imieniu zażalenie na wyżej wymienione
postanowienie z dnia 23 sierpnia 2007 r., domagał się jego uchylenia w całości i
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania bądź przywrócenia terminu do złożenia
przedmiotowego wniosku. Jego zdaniem uczestniczka nie mogła do czasu wyznaczenia
go pełnomocnikiem wystąpić z wnioskiem o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia
postanowienia Sądu drugiej instancji ze względu na brak zdolności postulacyjnej (art.
871
§ 1 zd. 2 k.p.c.).
W zażaleniu pełnomocnik z urzędu domagał się ponadto przyznania „kosztów
procesu poniesionych przez stronę skarżącą”.
Uznając zażalenie uczestniczki postępowania za bezzasadne, Sąd Najwyższy
miał na względzie, co następuje:
Zgodnie z art. 380 k.p.c., mającym w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3 § 3 k.p.c.
odpowiednie zastosowanie w postępowaniu zażaleniowym, sąd odwoławczy władny jest
- na wniosek strony - rozpoznać także te postanowienia sądu niższej instancji, które nie
podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy
(por. np.: uzasadnienie postanowienia SN z 11 sierpnia 1999 r., I CKN 367/99, OSNC
2000, Nr 3, poz. 48, uzasadnienie uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSP 2001, Nr 5, poz. 76 oraz uchwałę SN z dnia 16
listopada 2004 r., III CZP 62/04, OSNC 2005, Nr 11, poz. 181). W sprawie niniejszej
3
takim orzeczeniem jest postanowienie, którym Sąd Apelacyjny oddalił wniosek
uczestniczki o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia
postanowienia z dnia 4 kwietnia 2007 r. i doręczenie go wraz z tym orzeczeniem żalącej.
Oddalenie tego wniosku spowodowało, że Sąd zmuszony był uznać drugi z
wymienionych wyżej wniosków za spóźniony i z tej przyczyny go odrzucić.
W zażaleniu skarżąca podniosła, że na skutek braku zdolności postulacyjnej nie
mogła wystąpić ze stosownym wnioskiem o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia
postanowienia Sądu odwoławczego oddalającego jej apelację. Teza taka jest
nieuzasadniona. Przymus adwokacko-radcowski przewidziany w art. 871
§ 1 k.p.c.,
którym objęte są czynności związane z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, nie
dotyczy występowania przez uczestnika (stronę) ze wskazanym wyżej wnioskiem (por.
postanowienie SN z dnia 20 października 2005 r., IV CZ 99/05, nie publ.). Żaląca mogła
więc złożyć go samodzielnie bez udziału profesjonalnego pełnomocnika. Ponadto
zwrócić należy uwagę na to, że do czasu zmiany adwokata i przejęcia przez niego
obowiązku zastępowania uczestniczki była ona nieprzerwanie reprezentowana przez
dotychczasowego pełnomocnika w osobie adwokata Ł. K. Pełnomocnik ten zgodnie z
art. 94 § 1 k.p.c. w zw. z art. 95 k.p.c. obowiązany był, aż do upływu dwutygodniowego
okresu od jego zwolnienia, uczestniczkę reprezentować (por. postanowienie SN z dnia
11 października 2005 r., OSNC 2006, nr 7-8, poz. 130). Nie było zatem żadnych
przeszkód, ażeby przedmiotowy wniosek został przez niego wniesiony w imieniu żalącej
z zachowaniem ustawowego terminu.
Z omówionych przyczyn, za w pełni usprawiedliwione należało uznać stanowisko
Sądu odwoławczego, według którego uchybienie terminowi nastąpiło z przyczyn, za
które uczestniczka ponosi winę (art. 168 § 1 k.p.c.). W konsekwencji jako prawidłowe
należało ocenić oddalenie przez Sąd wniosku o przywrócenie wskazanego wyżej
terminu, a także odrzucenie spóźnionego w takiej sytuacji wniosku zawierającego
żądanie sporządzenia uzasadnienia postanowienia z dnia 4 kwietnia 2007 r. i
doręczenia go wraz z tym postanowieniem.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji, na podstawie art.
39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Oddalając wniosek pełnomocnika uczestniczki o zasądzenie kosztów nie
opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Sąd Najwyższy miał na uwadze, że
wbrew wymaganiu wynikającemu z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
4
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr
163, poz.1348) wniosek ten nie zawierał oświadczenia, iż koszty te nie zostały
zapłacone w całości bądź w części (por. zachowujące aktualność także w obecnym
stanie prawnym postanowienie SN z dnia 14 października 1998 r., II CKN 687/98,
OSNC 1999, Nr 3, poz. 63).