Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 8/08
POSTANOWIENIE
Dnia 27 marca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
SSN Gerard Bieniek
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Z. P.
przy uczestnictwie A. B., T. B., W. B. i R. M.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 27 marca 2008 r.,
zażalenia uczestników A. B. i T. B.
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 8 stycznia 2008 r., sygn. akt II Ca (…) [II WSC (…)],
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 8 stycznia 2008 r., wydanym na
skutek skargi kasacyjnej uczestników postępowania na postanowienie Sądu
Okręgowego w K. z dnia 29 czerwca 2007 r., wydanego w sprawie z wniosku o
stwierdzenie zasiedzenia, odrzucił skargę.
W uzasadnieniu postanowienia z dnia 8 stycznia 2008 r. Sąd Okręgowy
podkreślił, że w aktach sprawy znajduje się pełnomocnictwo udzielone przez
uczestników postępowania A. B. i T. B. adwokatowi K. S. upoważniające go „do
reprezentowania ich w sprawie cywilnej o zasiedzenie przed Sądem Rejonowym w S.
oraz we wszystkich instancjach z prawem do substytucji”. Zdaniem Sądu Okręgowego,
2
Sąd Najwyższy nie jest sądem odwoławczym w postępowaniu ze skargi kasacyjnej,
dlatego nie dotyczy go pojęcie „wszystkie instancje”.
Pełnomocnik uczestników postępowania wniósł zażalenie na postanowienie
Sądu Okręgowego, powołując się na postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
19 października 1999 r., III CZP 115/90 i z dnia 2 kwietnia 1998 r., II UZ 21/98.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zakres uprawnień pełnomocnika procesowego wynikających z pełnomocnictwa
określa art. 91 k.p.c. W postanowieniu z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CZ 73/05 (Monitor
Prawniczy 2006, nr 23) Sąd Najwyższy podkreślił, że skoro art. 91 pkt 1 k.p.c. stanowi,
iż zakres pełnomocnictwa procesowego obejmuje czynności związane z nadzwyczajnym
środkiem zaskarżenia, przysługującym od prawomocnego orzeczenia, jakim jest skarga
o wznowienie postępowania (art. 399 k.p.c.), i obejmuje postępowanie wywołane jej
wniesieniem, to czynnościami procesowymi łączącymi się ze sprawą w rozumieniu art.
91 pkt 1 k.p.c. są także czynności związane z innymi nadzwyczajnymi środkami
prawnymi przysługującymi od prawomocnych orzeczeń i podejmowane w postępowaniu
wywołanym ich wniesieniem. Takimi środkami są zaś skarga kasacyjna (art. 3981
k.p.c.)
i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 4241
k.p.c.). Żadne racje nie przemawiają za tym, żeby, zdaniem Sądu Najwyższego, zakres
pełnomocnictwa procesowego był ograniczony tylko do jednego nadzwyczajnego środka
prawnego przysługującego od prawomocnego orzeczenia i postępowania wywołanego
jego wniesieniem, a nie obejmował innych takich środków i postępowań wywołanych ich
wniesieniem.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa odmienny kierunek wykładni od
wyżej przedstawionego, ale tylko w odniesieniu do postępowania w sprawie wywołanej
wniesieniem skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
które jest postępowaniem „odrębnym” od postępowania w sprawie, w której zostało
wydane kwestionowane orzeczenie. Tak więc w postanowieniu z dnia 7 kwietnia 2006 r.,
III CZ 13/06 (OSNC 2006, nr 10, poz. 176) Sąd Najwyższy podkreślił, że udzielenie
pełnomocnictwa procesowego do reprezentowania strony w określonej sprawie, bez
ograniczenia jego zakresu, oznacza umocowanie pełnomocnika także do sporządzenia i
wniesienia skargi kasacyjnej. Sąd Najwyższy wyjaśnił w szczególności, że wskazane w
art. 91 k.p.c. „wszystkie łączące się ze sprawą czynności” objęte zakresem
pełnomocnictwa, to także czynności podejmowane po uprawomocnieniu się orzeczenia,
związane z wnoszeniem nadzwyczajnych środków odwoławczych przysługujących w
3
sprawie, w której udzielono pełnomocnictwa. Przykładowe wymienienie jako takiej
czynności skargi o wznowienie postępowania znajduje uzasadnienie w tym, że ze
względu na szczególny charakter tej skargi, mogły powstać wątpliwości, czy jest to
czynność „łącząca się ze sprawą”, skoro niewątpliwie wniesienie skargi o wznowienie
postępowania wszczyna nową, odrębną sprawę. Wniesienie skargi kasacyjnej nie
prowadzi jednak do wszczęcia nowej sprawy, lecz jest czynnością procesową łączącą
się ze sprawą, w której udzielono pełnomocnictwa. To, że skarga kasacyjna jest
nadzwyczajnym środkiem odwoławczym, dotyczy prawomocnego orzeczenia, może być
wniesiona nie tylko przez strony, lecz na podstawie szczególnego upoważnienia także
przez Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich, jest rozpoznawana
przez Sąd Najwyższy i służy kontroli legalności orzeczenia, nie zmienia faktu, iż
wnoszona jest w sprawie, której dotyczy i w której udzielono pełnomocnictwa do
podejmowania wszystkich łączących się z nią czynności procesowych, także po
uprawomocnieniu się wyroku. Inaczej niż skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, nie kreuje nowego przedmiotu sporu ani przedmiotu
orzekania, jak również innej konfiguracji zainteresowanych stron. Stanowi kontynuację
tego samego postępowania pod względem podmiotowym i przedmiotowym, a jej celem
jest doprowadzenie do wzruszenia wydanego w tej sprawie orzeczenia. Z tych
względów trudno uznać, że skarga kasacyjna, tak jak skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, wszczyna nową sprawę. Podobne
stanowisko zajął Sąd Najwyższy również m. in. w postanowieniu z dnia 10 lutego 2006
r., I PZ 32/05 (OSNAPiUS 2007, nr 1-2, poz. 19). Sąd Najwyższy w niniejszym składzie
podziela to stanowisko.
Zaskarżone postanowienie podlegało więc uchyleniu na podstawie art. 39815
§ 1
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 1 i 3 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13