Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 267/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 kwietnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jerzy Kwaśniewski
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z wniosku P. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o przywrócenie renty inwalidy
wojskowego bez związku ze służbą wojskową,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 kwietnia 2008 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 kwietnia 2007 r., oddala skargę kasacyjną,
1. zasądza od Skarbu Państwa – Sąd Apelacyjny na rzecz
adwokat A. J., kwotę 120 zł (sto dwadzieścia) powiększoną
od podatek od towarów i usług, tytułem nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu
kasacyjnym.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2007 r., Sąd Apelacyjny oddalił apelację
wnioskodawcy P. S. od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie przeciwko Zakładowi
Ubezpieczeń Społecznych o przywrócenie prawa do renty inwalidy wojskowego bez
związku ze służbą wojskową, podzielając ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd
pierwszej instancji jak i ocenę, według której postępowanie w niniejszej sprawie
toczyło się wskutek odwołania wnioskodawcy od decyzji organu rentowego z dnia 6
grudnia 2001r., odmawiającej P. S. prawa do renty inwalidy wojskowego bez związku
ze służbą wojskową. Zasadnie więc, Sąd pierwszej instancji nie rozstrzygał sprawy
w zakresie uprawnienia skarżącego do rodzajowo innego świadczenia tj. renty
inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową.
W sprawie ustalono, że wnioskodawca, urodzony 5 września 1966 r., w
okresie od dnia 6 stycznia 1986 r. do dnia 22 września 1987 r. odbywał służbę
wojskową. Orzeczeniem z dnia 12 sierpnia 1987 r. Rejonowa Wojskowa Komisja
Lekarska uznała go za czasowo niezdolnego do służby wojskowej na okres 12
miesięcy, z powodu schorzeń ujawnionych się w przebiegu służby, ale
niepozostających w związku z nią, powstały bowiem niezależnie od jej warunków i
charakteru. W dniu 14 listopada 1988 r. Rejonowa Wojskowa Komisja Lekarska
uznała wnioskodawcę za trwale niezdolnego do służby wojskowej. Od dnia 1 marca
1992 r. do 30 listopada 2001 r. wnioskodawca pobierał rentę inwalidy wojskowego
bez związku ze służbą wojskową. Wobec złożenia wniosku w dniu 17 października
2001 r. o przyznanie świadczenia na dalszy okres, został on poddany badaniom
lekarskim, a w dniu 30 listopada 2001 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził celowość
przekwalifikowania zawodowego skarżącego. W związku z powyższym decyzją z
dnia 6 grudnia 2001 r. ZUS odmówił dalszej wypłaty renty inwalidy wojskowego bez
związku ze służbą wojskową, a decyzją z dnia 17 grudnia 2001 r. przyznał
wnioskodawcy rentę szkoleniową na okres od dnia 1 grudnia 2001 r. do dnia 31
grudnia 2003 r. Wyrokiem z dnia 30 października 2003 r. Sąd Okręgowy - Sąd
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia
6 grudnia 2001 r. Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji wnioskodawcy, uchylił
powyższy wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej
instancji. Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i
3
Ubezpieczeń Społecznych ponownie rozpoznając sprawę, zmienił zaskarżoną
decyzję organu rentowego i przyznał wnioskodawcy prawo do renty inwalidy
wojskowego z tytułu częściowej niezdolności do pracy, bez związku ze służbą
wojskową na stałe, od dnia 1 grudnia 2001 r., oddalając odwołanie w pozostałym
zakresie. Powołani przez sąd biegli lekarze - diabetolog, neurolog, okulista, ortopeda
i internista stwierdzili, iż wnioskodawca jest częściowo trwale niezdolny do pracy i nie
spełnia przesłanek do przekwalifikowania zawodowego. Apelację od powyższego
wyroku wniósł wnioskodawca, zarzucając naruszenie art. 233 k.p.c. w związku z
art. 328 § 1 k.p.c. i domagając się przyznania prawa do renty inwalidy wojskowego
w związku ze służbą wojskową i ustalenia że jego niezdolność do pracy jest
całkowita. Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2007 r. oddalił apelację
wnioskodawcy i przekazał organowi rentowemu do rozpoznania wniosek z dnia 5
października 2005 r. o wyrównanie świadczenia i odsetki.
Powyższy wyrok zaskarżył skargą kasacyjną pełnomocnik wnioskodawcy i
zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe
zastosowanie - art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 30 ust. 1, art. 31,
art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i
wojskowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 2002 r. Nr 9 poz. 87 ze zm.), art. 5
k.c., skutkujących przyjęciem, iż ubezpieczony nie wykazał się niezbędnymi
przesłankami, uprawniającymi go do uzyskania prawa do renty inwalidy wojskowego w
związku ze służbą wojskową, oraz przepisów postępowania - art. 233 § 1 k.p.c.
poprzez niestaranną i dowolną ocenę dowodów, która nie pozwoliła na ustalenie
bądź wykluczenie związku inwalidztwa z warunkami odbywania służby wojskowej i
art. 47714
§ 1 k.p.c. poprzez ograniczenie zakresu rozpoznania zarzutów apelacji
przyjętym przez Sąd zakresem przedmiotowym decyzji administracyjnej w niniejszej
sprawie, wniósł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego
orzeczenia oraz poprzedzającego orzeczenia Sądu pierwszej instancji i wydanie
wyroku potwierdzającego uprawnienia wnioskodawcy do renty inwalidy wojskowego
w związku ze służbą wojskową wraz z orzeczeniem o kosztach postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
4
Skarga kasacyjna jest nieuzasadniona. Stosownie do art. 39813
§ 1 i 2 k.p.c.,
Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej (jej podstaw) i
jest związany ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę zaskarżonego
orzeczenia, jeżeli skarga nie zawiera zarzutu naruszenia przepisów postępowania
(bądź jeżeli taki zarzut okaże się niezasadny). Przedstawionych w skardze
zarzutów naruszenia przepisów postępowania nie można uznać za zasadne. Na
wstępie i w związku z zarzutami skargi odnoszącymi się naruszenia przepisów
postępowania, trzeba przypomnieć, że Sąd Najwyższy, jako sąd kasacyjny, jest
sądem prawa, a nie sądem faktu, w związku z tym podstawą skargi kasacyjnej nie
mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 3983
§ 3
k.p.c.). W wyroku z dnia 26 kwietnia 2006 r., V CSK 11/06 (niepublikowany), Sąd
Najwyższy wskazał, że powołany wyżej przepis wprawdzie nie wskazuje expressis
verbis konkretnych przepisów, których naruszenie, w związku z ustalaniem faktów i
przeprowadzaniem oceny dowodów, nie może być przedmiotem zarzutów
wypełniających drugą podstawę kasacyjną, nie ulega jednak wątpliwości, że
obejmuje on art. 233 k.p.c., który określa kryteria oceny wiarygodności i mocy
dowodów. Podzielając ten pogląd, można więc tylko ogólnie zauważyć, że Sąd
Apelacyjny, nie kwestionując ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd pierwszej
instancji nie naruszył przepisów postępowania, a tym bardziej nie można mówić o
takim naruszeniu tych przepisów, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Nie ma także uzasadnienia zarzut błędnej wykładni art. 2 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej stanowiącego iż Rzeczpospolita Polska jest
demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości
społecznej, ze względu na brak wskazania na czym wskazane naruszenie miałoby
polegać. Także zarzut skargi kasacyjnej co do naruszenia art. 30 ust. 1, 31 oraz 35
ust. 1 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych
oraz ich rodzin, nie jest w ocenie Sądu Najwyższego zasadny. W rozpatrywanej
sprawie Sąd Okręgowy wskazał, iż bezspornym jest, że ubezpieczony pobierał
rentę inwalidy wojskowego bez związku ze służbą wojskową. Nie kwestionował on
bowiem decyzji dotyczących przyznania tego świadczenia od 1992 r. Natomiast
zaskarżoną decyzją ZUS z dnia 6 grudnia 2001 r. została wstrzymana wypłata renty
inwalidy wojskowego bez związku ze służbą wojskową i dlatego odwołanie od
5
decyzji organu rentowego nie mogło dotyczyć innego świadczenia, jakim jest renta
inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową. W utrwalonym orzecznictwie
przyjmuje się, że dochodzenie przed sądem prawa do świadczenia z ubezpieczenia
społecznego, które nie było przedmiotem decyzji organu rentowego jest
niedopuszczalne, z wyjątkiem przewidzianym w art. 4779
§ 4 k.p.c., a treść decyzji,
od której wniesiono odwołanie wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz
orzeczenia sądu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r., II
UZ 52/99, OSNAPiUS 2000, nr 15, poz. 601; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11
listopada 1999 r., II UKN 204/99, OSNAPiUS 2001, nr 5, poz. 169). Wnioskodawca
nigdy nie pobierał renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową i tym
samym nie można było wstrzymać jej wypłaty. Wnioskodawca miał prawo domagać
się takiego świadczenia, składając odrębny wniosek do organu rentowego i z tego
prawa skorzystał. Należy wskazać, że organ rentowy decyzją z dnia 17 marca 2004
r. przyznał wnioskodawcy rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy bez
związku ze służbą wojskową do dnia 28 lutego 2005 r. W decyzji z dnia 18 kwietnia
2005 r. organ rentowy wskazał, że renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy
bez związku ze służbą wojskową przysługuje od dnia 1 marca 2005 r., czyli od dnia w
którym wstrzymano wypłatę świadczenia. Natomiast w decyzji z dnia 19 maja 2005 r.
wskazano, że świadczenie to przysługuje do dnia 30 kwietnia 2007 r. Piotr S. wniósł
odwołanie od decyzji z dnia 18 kwietnia 2005 r., domagając się przyznania prawa
do stałej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku ze służbą
wojskową. Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2005 r. , Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.
Apelację wnioskodawcy od powyższego wyroku oddalił Sąd Apelacyjny wyrokiem z
dnia 30 maja 2006 r., orzekając, że wnioskodawca od dnia 1 marca 2005 r., jest
okresowo częściowo niezdolny do pracy bez związku ze służbą wojskową.
Z tych wszystkich względów, wobec niezasadności zarzutów skargi, Sąd
Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c., orzekł jak w sentencji.