Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 185/08
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z powództwa J. C.
przeciwko (…) Spółdzielni Mieszkaniowej "P.(...)" w K.
o stwierdzenie nieważności uchwały,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 lipca 2008 r., na skutek skargi
kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 27 listopada 2007 r., sygn.
akt VII Ca (…),
odrzuca skargę kasacyjną i oddala wniosek adwokat F. P. o przyznanie od Skarbu
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu
w postępowaniu kasacyjnym.
Uzasadnienie
Zaskarżony skargą kasacyjną wyrok wydany został w dniu 27 listopada 2007 r., a
zatem wniesiona od niego skarga kasacyjna spełniać powinna wszelkie wymogi
formalne, wynikające z treści przepisów art. 3984
§ 1 i § 2 k.p.c. W paragrafie pierwszym
art. 3984
k.p.c. ustawodawca skatalogował odrębnie w czterech punktach konstrukcyjne
elementy każdej skargi kasacyjnej, a więc cechy istotne (kreatywne) tego tylko
szczególnego środka odwoławczego, podkreślając zarazem w ten sposób rangę tychże
elementów. Natomiast w zdaniu pierwszym § 2 art. 3984
k.p.c. wskazano na pozostałe
wymagania tej skargi , które stawiane są każdemu pismu procesowemu (art. 126 k.p.c. -
128 k.p.c. z rygorem przewidzianym w art. 130 k.p.c.
Obowiązek przedstawienia przez skarżącego m.in. uzasadnienia wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, a wynikający z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.,
2
wiąże się z instytucją tzw. "przedsądu", polegającego m.in. na możliwości Sądu
Najwyższego odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
Ten możliwy sposób zakończenia postępowania kasacyjnego, a kolidujący niewątpliwie
z intencją strony wnoszącej skargę kasacyjną dowodzi zrównania rangą obowiązku
przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (art. 398 § 1 pkt 2 k.p.c.) z
obowiązkiem odrębnego przedstawienia oraz uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania (art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.). Odrębne wyartykułowanie przez
ustawodawcę obu kategorii obowiązków dowodzi tego, że nie są one tożsame. W
konsekwencji za spełnienie wymogu z art. 3984
§ 1 pkt. 3 k.p.c.. nie można uznać
jedynie odwołania się przez skarżącego do uzasadnienia podstaw kasacyjnych i
sformułowanych w ich ramach zarzutów, z pominięciem wyraźnego, odrębnego i
ścisłego przytoczenia co najmniej jednej spośród okoliczności wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c. wraz z jej stosownym uzasadnieniem przy pomocy argumentów jurydycznych
(por. postanowienie SN z dnia 22 marca 2001 r., V CZ 131/00, OSNC 2001 r., z. 10,
poz. 156; postanowienie SN z dnia 5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01, OSNC 2001 r., z.
10, poz. 157). W odniesieniu do skargi kasacyjnej zachowuje utrwalone orzecznictwo
Sądu Najwyższego, zgodnie z którym wymagania z art. 3984
§ 1 k.p.c. mają
samodzielny byt i nie mogą być traktowane zamiennie (postanowienie SN z dnia 29
czerwca 2005 r. V CSK 5/05, niepubl.; postanowienie SN z dnia 14 lipca 2005 r. III CZ
61/05 niepubl.; postanowienie SN z dnia 21 lipca 2005 r., V CSK 18/05, niepubl.).
Spełniając formalny wymóg skargi kasacyjnej określony w art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c., skarżący powinien zawrzeć w niej prawidłowo sformułowany wniosek o przyjęcie
skargi do rozpoznania i wniosek ten uzasadnić wskazując na występowanie w sprawie
przynajmniej jednej z okoliczności stanowiących przesłanki tzw. przedsądu, określone w
art. 3989
§ 1 k.p.c. i przedstawić odpowiednie argumenty prawne, uzasadniające
występowanie ściśle określonej w ustawie przesłanki. Potrzeba przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania powinna być zatem uzasadniona przez skarżącego przy
pomocy argumentów jurydycznych uzasadniających wystąpienie którejkolwiek z
przesłanek precyzyjnie określonych w art. 3989
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia
21 lipca 2005 r. V CSK 18/05). Spełnienie tego wymogu nie jest tożsame z werbalnym
powołaniem się na przesłankę wymienioną w art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. a następnie
sformułowanie pięciu pytań poprzedzone stwierdzeniem, że istotne zagadnienie prawne
polega w szczególności na konieczności wyjaśnienia wątpliwości wskazanych w
pytaniach. Skarga kasacyjna powoda pozbawiona jest więc właściwie rozumianego
3
sformułowania i uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
przeto podlega ona odrzuceniu (por. postanowienie SN z dnia 22 września 2005 r. sygn.
akt II CSK 7/05).
Chociaż skarżący werbalnie powołał się na przesłankę określoną w art. 3989
§ 1
pkt 1 k.p.c., to nie przedstawił we wniosku argumentacji jurydycznej mogącej przekonać
o wystąpieniu „istotności” sformułowanych zagadnień, jako zagadnień prawnych.
Wniosek pozbawiony jest więc uzasadnienia. Natomiast uzasadnienie skargi kasacyjnej
przedstawia na stronach 4-11 wywody poświęcone uzasadnieniu podstaw kasacyjnych.
Wszystkie te kwestie występują na tle określonych, konkretnych okoliczności
faktycznych i nie mają charakteru uniwersalnego.
Uwzględniając więc odrębność obu przedmiotów regulacji w pkt 2 i 3 art. 3984
§ 1
k.p.c. stwierdzić należy, że choć argumentacja skarżącego może się niekiedy w obu
tych kwestiach nawet częściowo pokrywać, to jednak orzeczenie w przedmiocie
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania zapada tylko po uprzednim dokonaniu oceny
przyczyn kwalifikowanych przez ustawodawcę, a precyzyjnie określonych w art. 3989
§ 1
k.p.c., gdyż tylko one i ich uzasadnienie mogą być przedmiotem tzw. „przedsądu" i
decydują o jego wyniku.
Skoro więc skarga kasacyjna powoda pozbawiona jest uzasadnienia wniosku
o przyjęcie jej do rozpoznania, a więc tego niezbędnego elementu konstrukcyjnego,
współkreującego istotę tego środka zaskarżenia, to Sąd Najwyższy orzekł jak w
sentencji postanowienia, działając na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 3986
§ 2
k.p.c. i art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.
Wynikający z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. wymóg skargi kasacyjnej polegający m.in.
na uzasadnieniu wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania nie jest spełniony także wtedy,
gdy brak jest odrębnego uzasadnienia wniosku, a podnoszone wyłącznie w formie pięciu
pytań okoliczności dają się ewentualnie ocenić jedynie w oparciu o uzasadnienie
podstaw skargi kasacyjnej. Sporządzenie skargi kasacyjnej w taki sposób sprzeczne jest
z zasadą profesjonalizmu, a więc czynności adwokata ustanowionego z urzędu nie
uprawniają go w takiej sytuacji do skutecznego domagania się przyznania mu kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej (postanowienie SN z dnia 12 lutego 1999 r., II CKN
341/98, OSNC 1999, Nr 6, poz. 123; postanowienie SN z dnia 18 marca 1999 r., I CKN
1046/97, OSNC 1999, nr 10, poz. 178; postanowienie SN z dnia 17 lipca 2002 r., I CK
199/02, niepubl.). Wobec powyższego Sąd Najwyższy oddalił wniosek pełnomocnika
4
powoda o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej powodowi
z urzędu w postępowaniu kasacyjnym.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13