II PZ 15/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Postanowienie z dnia 17 lipca 2008 r.
II PZ 15/08
Uiszczenie opłaty od apelacji bezpośrednio w sądzie drugiej instancji nie
stanowi podstawy do jej odrzucenia.
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Beata Gudowska,
Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 lipca
2008 r. sprawy z powództwa Tomasza D. przeciwko Mirosławowi P. o zapłatę, na
skutek zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 12 lutego 2008 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy postanowieniem z 12 lutego 2008 r. odrzucił
apelację pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 6 listopada 2007
r., gdyż opłata od apelacji została uiszczona na rachunek Sądu Okręgowego w Byd-
goszczy, zamiast na rachunek Sądu Rejonowego. Podstawę prawną orzeczenia sta-
nowił przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 31 stycznia 2006
r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych, stanowiący,
że opłatę uiszcza się na rachunek właściwego sądu, którym jest sąd orzekający w
pierwszej instancji, to jest sąd, do którego wnosi się apelację (art. 369 § 1 k.p.c.) i
który dokonuje wstępnej kontroli apelacji oraz odrzuca apelację nieopłaconą lub
opłaconą nienależycie (art. 370 k.p.c.). Apelację, od której uiszczono opłatę na ra-
chunek innego sądu, choćby był to sąd rozpoznający apelację jako sąd odwoławczy,
należy traktować jako apelację, która nie została należycie opłacona. Z tych przyczyn
Sąd Okręgowy odrzucił apelację powołując nadto w uzasadnieniu orzeczenia art.
1302
§ 1 i 3 k.p.c. oraz art. 370 i 373 k.p.c.
2
W zażaleniu pełnomocnik pozwanego zarzucił, iż orzeczenie oparto na nad-
miernie formalnej wykładni przepisów art. 1302
§ 1 i 3 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy odrzucił apelację na
podstawie przepisu niezgodnego z Konstytucją. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z
29 kwietnia 2008 r., SK 11/07, orzekł, że § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawie-
dliwości z 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w spra-
wach cywilnych, w części obejmującej słowo „właściwego” jest niezgodny z art. 45
ust. 1 w związku z art. 2 i art. 78 Konstytucji. Wyrok ten jest odpowiedzią na skargę
konstytucyjną mającą u podstaw podobne odrzucenie apelacji jak w sprawie objętej
zażaleniem. Obszerne uzasadnienie wyroku Trybunału prowadzi do wniosku, iż nie
można nadal poprzestawać na dotychczasowym stanowisku orzecznictwa, że sąd
właściwy do wniesienia opłaty od apelacji, to tylko sąd pierwszej instancji, za pośred-
nictwem którego wnosi się apelację. Przy wnoszeniu do sądu środka odwoławczego
podlegającego kontroli międzyinstancyjnej istotne jest to, że została od niego uisz-
czona opłata w określonej wysokości i w ustawowym terminie. Opłata stanowi do-
chód budżetu (Skarbu Państwa), stąd statio fisci sądu ostatecznie nie ma tu decydu-
jącego znaczenia. Określenie „właściwy” sąd nie było precyzyjne, aby przyjąć, że
niewłaściwym był sąd rozpoznający apelację, który również sprawdza warunki for-
malne apelacji (art. 373 k.p.c.). Niedokreśloność przepisu § 2 ust. 1 rozporządzenia
zasadnie budziła zastrzeżenia natury konstytucyjnej. Ograniczenie tego pojęcia tylko
do sądu, w którym zapadło zaskarżone apelacją orzeczenie, nie ma podstawy usta-
wowej. Jest nadaniem wyrażeniu „właściwego sądu” w rozporządzeniu znaczenia
przez interpretację sądową. W ocenie sprawy Trybunał przyjął, iż brak jest prze-
szkód, by warunek uiszczenia opłaty uznać za spełniony zarówno wtedy, gdy opłata
zostanie uiszczona na rachunek sądu niższej instancji, jak i wtedy, gdy wpłynie na
rachunek sądu wyższej instancji.
W zakresie skutków orzeczenia Trybunał wskazał, iż zgodnie z art. 190 ust. 4
Konstytucji stwierdzenie niekonstytucyjności powinno prowadzić do przywrócenia
stanu konstytucyjności także w odniesieniu do stanów ukształtowanych w obrocie
prawnym przez taki przepis. Temu służy konstytucyjne prawo do „wznowienia postę-
3
powania”. Orzeczenie Trybunału winno być więc uwzględnione w rozpoznaniu obec-
nego zażalenia.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na mocy art. 3941
§ 2 i 3
w związku z art. 39821
k.p.c.
========================================
II PZ 15/08
Uiszczenie opłaty od apelacji bezpośrednio w sądzie drugiej instancji nie
stanowi podstawy do jej odrzucenia.
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Beata Gudowska,
Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 lipca
2008 r. sprawy z powództwa Tomasza D. przeciwko Mirosławowi P. o zapłatę, na
skutek zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 12 lutego 2008 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy postanowieniem z 12 lutego 2008 r. odrzucił
apelację pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 6 listopada 2007
r., gdyż opłata od apelacji została uiszczona na rachunek Sądu Okręgowego w Byd-
goszczy, zamiast na rachunek Sądu Rejonowego. Podstawę prawną orzeczenia sta-
nowił przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 31 stycznia 2006
r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych, stanowiący,
że opłatę uiszcza się na rachunek właściwego sądu, którym jest sąd orzekający w
pierwszej instancji, to jest sąd, do którego wnosi się apelację (art. 369 § 1 k.p.c.) i
który dokonuje wstępnej kontroli apelacji oraz odrzuca apelację nieopłaconą lub
opłaconą nienależycie (art. 370 k.p.c.). Apelację, od której uiszczono opłatę na ra-
chunek innego sądu, choćby był to sąd rozpoznający apelację jako sąd odwoławczy,
należy traktować jako apelację, która nie została należycie opłacona. Z tych przyczyn
Sąd Okręgowy odrzucił apelację powołując nadto w uzasadnieniu orzeczenia art.
1302
§ 1 i 3 k.p.c. oraz art. 370 i 373 k.p.c.
2
W zażaleniu pełnomocnik pozwanego zarzucił, iż orzeczenie oparto na nad-
miernie formalnej wykładni przepisów art. 1302
§ 1 i 3 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy odrzucił apelację na
podstawie przepisu niezgodnego z Konstytucją. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z
29 kwietnia 2008 r., SK 11/07, orzekł, że § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawie-
dliwości z 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w spra-
wach cywilnych, w części obejmującej słowo „właściwego” jest niezgodny z art. 45
ust. 1 w związku z art. 2 i art. 78 Konstytucji. Wyrok ten jest odpowiedzią na skargę
konstytucyjną mającą u podstaw podobne odrzucenie apelacji jak w sprawie objętej
zażaleniem. Obszerne uzasadnienie wyroku Trybunału prowadzi do wniosku, iż nie
można nadal poprzestawać na dotychczasowym stanowisku orzecznictwa, że sąd
właściwy do wniesienia opłaty od apelacji, to tylko sąd pierwszej instancji, za pośred-
nictwem którego wnosi się apelację. Przy wnoszeniu do sądu środka odwoławczego
podlegającego kontroli międzyinstancyjnej istotne jest to, że została od niego uisz-
czona opłata w określonej wysokości i w ustawowym terminie. Opłata stanowi do-
chód budżetu (Skarbu Państwa), stąd statio fisci sądu ostatecznie nie ma tu decydu-
jącego znaczenia. Określenie „właściwy” sąd nie było precyzyjne, aby przyjąć, że
niewłaściwym był sąd rozpoznający apelację, który również sprawdza warunki for-
malne apelacji (art. 373 k.p.c.). Niedokreśloność przepisu § 2 ust. 1 rozporządzenia
zasadnie budziła zastrzeżenia natury konstytucyjnej. Ograniczenie tego pojęcia tylko
do sądu, w którym zapadło zaskarżone apelacją orzeczenie, nie ma podstawy usta-
wowej. Jest nadaniem wyrażeniu „właściwego sądu” w rozporządzeniu znaczenia
przez interpretację sądową. W ocenie sprawy Trybunał przyjął, iż brak jest prze-
szkód, by warunek uiszczenia opłaty uznać za spełniony zarówno wtedy, gdy opłata
zostanie uiszczona na rachunek sądu niższej instancji, jak i wtedy, gdy wpłynie na
rachunek sądu wyższej instancji.
W zakresie skutków orzeczenia Trybunał wskazał, iż zgodnie z art. 190 ust. 4
Konstytucji stwierdzenie niekonstytucyjności powinno prowadzić do przywrócenia
stanu konstytucyjności także w odniesieniu do stanów ukształtowanych w obrocie
prawnym przez taki przepis. Temu służy konstytucyjne prawo do „wznowienia postę-
3
powania”. Orzeczenie Trybunału winno być więc uwzględnione w rozpoznaniu obec-
nego zażalenia.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na mocy art. 3941
§ 2 i 3
w związku z art. 39821
k.p.c.
========================================