Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 8 PAŹDZIERNIKA 2008 R.
SNO 74/08
Przewodniczący: sędzia SN Marian Buliński (sprawozdawca).
Sędziowie SN: Wiesław Kozielewicz, Zbigniew Strus.
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem sędziego
Sądu Okręgowego – Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Okręgowego oraz
protokolanta po rozpoznaniu w dniu 8 października 2008 r. sprawy sędziego Sądu
Rejonowego w związku z odwołaniem Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu
Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. akt (...)
u t r z y m a ł w m o c y zaskarżony w y r o k .
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 26 czerwca 2008
r., sygn. akt (...), sędzia Sądu Rejonowego została uznana winną popełnienia
przewinienia służbowego przewidzianego w art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
– Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.)
polegającego na dopuszczeniu się oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa w
okresie od dnia 14 grudnia 2006 r. do dnia 19 marca 2007 r. w następujących
sprawach:
1. w sprawie sygn. akt II K 299/06 Sądu Rejonowego – poprzez orzeczenie
wyrokiem łącznym z dnia 14 grudnia 2006 r. kary łącznej w wysokości
poniżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa, tj. z
naruszeniem art. 86 k.k. w zw. z art. 87 k.k.,
2. w sprawie sygn. akt I Ns 875/06 Sądu Rejonowego – poprzez stwierdzenie
postanowieniem z dnia 2 lutego 2007 r. nabycia spadku na podstawie ustawy
m. in. na rzecz zięcia spadkodawczyni, a ponadto orzeczenie o dziedziczeniu
jedyne 11/12 części spadku, tj. z naruszeniem art. 931 § 2 k.c. i art. 926 § 2
k.c.,
3. w sprawie sygn. akt I Ns 899/06 Sądu Rejonowego poprzez stwierdzenie
postanowieniem z dnia 28 lutego 2007 r. nabycia spadku na podstawie ustawy
m. in. na rzecz bratowych spadkodawcy, tj. z naruszeniem art. 931 § 2 k.c.,
4. w sprawie o podział majątku dorobkowego, sygn. akt I Ns 267/06 Sądu
Rejonowego – poprzez zaakceptowanie na rozprawie w dniu 28 lutego 2007 r.
ugody stron, która w żaden sposób nie reguluje kwestii podziału ich praw
majątkowych będących przedmiotem postępowania, tj. z naruszeniem art. 917
2
k.c., art. 203 § 4 k.p.c. w zw. z art. 223 § 2 k.p.c., art. 684 k.p.c. w zw. z art.
567 § 3 k.p.c. i art. 688 k.p.c.,
5. w sprawie sygn. akt I Ns 915/06 Sądu Rejonowego – poprzez wydanie
postanowienia z dnia 28 lutego 2007 r. po upływie wyznaczonego terminu
publikacji, tj. z naruszeniem art. 326 § 1 k.p.c.,
6. w sprawie sygn. akt I Ns 76/07 Sądu Rejonowego – poprzez wydanie w dniu
19 marca 2007 r. orzeczenia o dziale spadku przed uprawomocnieniem się
postanowienia o stwierdzeniu nabycia tegoż spadku, tj. z naruszeniem art. 681
k.p.c.,
i za to przewinienie dyscyplinarne wymierzono jej karę upomnienia.
Odwołanie od tego wyroku złożył Minister Sprawiedliwości na niekorzyść
obwinionej, zarzucając temu orzeczeniu rażącą niewspółmierność orzeczonej kary
dyscyplinarnej. W oparciu o to skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w
zaskarżonej części poprzez zaostrzenie orzeczonej kary i wymierzenie obwinionej
kary dyscyplinarnej nagany.
Na rozprawie przed Sądem Najwyższym obwiniona sędzia i Zastępca Rzecznika
Dyscyplinarnego Sądu Okręgowego wnieśli o utrzymanie zaskarżonego wyroku w
mocy.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Należy zgodzić się ze skarżącym, że obwiniona sędzia Sądu Rejonowego
naruszyła przepisy o znaczeniu podstawowym, świadczącym o braku wiedzy ogólnej,
którą powinien dysponować każdy sędzia czy nawet każda osoba posiadająca
wykształcenie prawnicze, przez co naruszyła kształtowany w społeczeństwie
wizerunek sędziego, jako osoby prezentującej wysoki poziom staranności w podejściu
do obowiązków służbowych i predyspozycje psychiczne do wykonywania zawodu.
Tak poważne uchybienia przy podejmowaniu relatywnie prostych czynności,
mimo wykonywania obowiązków orzeczniczych od wielu lat z reguły powinny
skutkować wymierzeniem kary dyscyplinarnej znacznie surowszej niż upomnienie
(najniższa kara dyscyplinarna).
Jednakże w przedmiotowej sprawie wystąpiły także ważkie okoliczności
łagodzące. Obwiniona samotnie wychowuje dwoje małoletnich dzieci, przy czym
młodszy syn jest dzieckiem niepełnosprawnym umysłowo, jak i ruchowo (leżącym).
Dziecko pomimo początkowo niekorzystnych rokowań zaczyna się uczyć, usiłuje
komunikować się z otoczeniem, ma szansę na osiągnięcie pozycji siedzącej. Dający
się zaobserwować postęp jest wynikiem bardzo intensywnej rehabilitacji prowadzonej
przez matkę i zatrudnione przez nią rehabilitantki. Opieka nad takim dzieckiem jest
wyczerpująca, stanowi przyczynę zespołów bólowych kręgosłupa o podłożu
przeciążeniowym u opiekunów, co dotknęło matkę dziecka.
3
W okresie objętym zarzutami obwiniona samotnie prowadziła walkę o życie i
zdrowie swojego niepełnosprawnego dziecka. Waga tych okoliczności łagodzących w
zderzeniu nawet z ważkimi okolicznościami obciążającymi, zdaniem Sądu
Najwyższego, pozwalała Sądowi pierwszej instancji na wymierzenie najłagodniejszej
kary dyscyplinarnej.
Tym nie mniej sama obwiniona powinna odpowiedzieć sobie na pytanie, czy
popełnione przez nią błędy były wynikiem stresu powstałego z obawy o życie i
zdrowie syna (przemijającego wraz z poprawą stanu zdrowia syna) czy też braku
wiedzy lub stresu nieprzemijającego (związanego z samym orzekaniem) bądź
okolicznościami występującymi stale. W przypadku tej drugiej odpowiedzi powinna
zastanowić się nad dalszym pełnieniem obowiązków sędziowskich.
Mając to na uwadze Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł, jak na wstępie.

SNO 74/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia