Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 236/08
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Hajn
w sprawie z wniosku A. H.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.
o ubezpieczenie społeczne,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 26 listopada 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 2 kwietnia 2008 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie A. H.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B. o ubezpieczenie
społeczne wyrokiem z 2 kwietnia 2008 r. zmienił zaskarżony wyrok Sądu
Okręgowego z 24 kwietnia 2007 r. i oddalił odwołanie wnioskodawcy.
W skardze kasacyjnej pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o przyjęcie skargi
do rozpoznania bowiem niewłaściwie i błędnie zastosowano w sprawie art. 13 pkt 4
ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz
rażąco Sad drugiej instancji naruszył art. 6 k.c. i art. 232 zdanie 1 k.p.c. oraz art.
234 k.p.c. „i tym samym wyrok Sądu Apelacyjnego rażąco naruszył prawo”.
Ponadto wniósł o przyjęcie skargi kasacyjnej ze względu na występowanie w
2
sprawie istotnego zagadnienia prawnego dotyczącego rozkładu ciężaru dowodów w
sprawach pomiędzy organem rentowym i ubezpieczonym.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że jest ona oczywiście
uzasadniona „tym, że Sąd Apelacyjny błędnie niewłaściwie stosując prawo
materialne dokonał rażącego naruszenia prawa, które jest oczywistą
niesprawiedliwością”. Występowanie w sprawie powołanego wyżej istotnego
zagadnienia prawnego wnoszący skargę uzasadnił w następujący sposób:
„Niewątpliwie decyzje wydawane przez organy rentowe powinny być wydane po
przeprowadzeniu rzetelnego postępowania administracyjnego, a w przypadku
odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego, zwłaszcza w przypadku
zmiany sytuacji prawnej ubezpieczonego organ rentowy winien być obciążony
ciężarem dowodu wykazując wszelkie przesłanki faktyczne i niezbite dowody
przemawiającego za wydaną decyzją. Nie powinno się w postępowaniu sądowym
ciężar dowodu przerzucać na ubezpieczonego”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, względnie
istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, jeśli zachodzi nieważność
postępowania lub jeśli skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Wniesiona w
sprawie skarga nie spełnia żadnej z tych przesłanek.
Sąd Najwyższy wielokrotnie wyjaśniał, że jako sąd kasacyjny nie jest sądem
powszechnym zwykłej, trzeciej instancji, a skarga kasacyjna (podobnie, jak
uprzednio – kasacja) nie jest środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego
rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie z
uwagi na przeważający w charakterze skargi kasacyjnej element interesu
publicznego. Służy ona kontroli prawidłowości stosowania prawa, nie będąc
instrumentem weryfikacji trafności ustaleń faktycznych stanowiących podstawę
zaskarżonego orzeczenia. Wniesiona w sprawie skarga nie wykazała znaczenia jej
rozstrzygnięcia dla realizacji tej publicznoprawnej funkcji skargi kasacyjnej,
3
względnie potrzeby ujednolicenia orzecznictwa sądów powszechnych i rozwoju
jurysprudencji.
Powołane przez skarżącego przesłanki przyjęcia skargi do rozpoznania
można wyszczególnić w następujący sposób: 1) niewłaściwie i błędnie
zastosowano w sprawie art. 13 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 o systemie
ubezpieczeń społecznych; 2) rażąco Sąd drugiej instancji naruszył art. 6 k.c. i art.
232 zd. 1 k.p.c. oraz art. 234 k.p.c. i tym samym wyrok rażąco naruszył prawo; 3) w
przedmiotowej sprawie występuje istotne zagadnienie prawne dotyczące rozkładu
ciężaru dowodu pomiędzy organem rentowym i ubezpieczonym; 4) skarga jest
oczywiście uzasadniona tym, że Sąd Apelacyjny błędnie, niewłaściwie stosując
prawo materialne dokonał rażącego naruszenia prawa, które jest oczywistą
niesprawiedliwością.
Zdaniem Sądu Najwyższego przesłanki wskazane w pkt 1 i 2 nie mieszczą
się w katalogu przesłanek przyjęcia skargi do rozpoznania wskazanych
enumeratywnie w art. 3989
§ 1 k.p.c.. Co do przesłanki wskazanej w punkcie 3,
należy stwierdzić, że nie spełnia wymagań zawartych w powołanym artykule,
bowiem nie sformułowano tu we właściwy sposób zagadnienia prawnego.
Powiedziano, że jest zagadnienie dotyczące rozkładu ciężaru dowodu pomiędzy
organem rentowym i ubezpieczonym, lecz nie wskazano na czym to zagadnienie
polega. Takiego wyjaśnienia nie ma również w uzasadnieniu skargi. Przedstawienie
istotnego zagadnienia prawnego powinno polegać na przytoczeniu przez
skarżącego argumentów prawnych, które prowadzą do rozbieżnych ocen
prawnych. Skarżący powinien odwołać się do konkretnych uregulowań prawnych i
wykazać, że na tle tej regulacji pojawia się określony problem prawny.
Przesłanka wskazana w pkt 4 nie została dostatecznie uzasadniona, a Sąd
Najwyższy nie widzi oczywistej zasadności skargi. Oparcie skargi kasacyjnej na
przesłance wynikającej z art. 3989
§ 1 pkt 4, to jest oczywistej zasadności skargi,
jest możliwe tylko wówczas, gdy już na pierwszy rzut oka podstawy wskazane w
skardze zasługują na uwzględnienie, to jest, gdy zaskarżone orzeczenie jest
niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni
przepisami albo zostało wydane w wyniku oczywiście błędnej, widocznej bez
głębszej analizy prawniczej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa. (zob.
4
np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2002 r., I PKN 341/01,
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych, 2004 nr 6, poz. 100).
Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy orzekł o odmowie przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
k.p.c.