Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 79/08
POSTANOWIENIE
Dnia 28 listopada 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Strus
w sprawie z wniosku B. G.
przy uczestnictwie B. R., E. R. i S. R.
o zmianę stwierdzenia nabycia spadku po J. R.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 listopada 2008 r.,
zażalenia uczestnika postępowania Stanisława R. na postanowienie Sądu Okręgowego
w J. z dnia 15 września 2008 r., sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 15 września 2008 r. Sąd Okręgowy w J. odrzucił skargę
kasacyjną wniesioną przez uczestnika S. R. od postanowienia tego Sądu z dnia 29 maja
2008 r., uznając ją za niedopuszczalną z tej przyczyny, że skarżący nie zażądał w
terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji doręczenia mu zaskarżonego orzeczenia
z uzasadnieniem (art. 3986
§ 2 w związku z art. 387 § 1 i 3 k.p.c.). Wniosek taki złożył
jedynie uczestnik B. R., który nie wywiódł skargi kasacyjnej.
W zażaleniu na powyższe postanowienie uczestnik S. R. zarzucił Sądowi
Okręgowemu naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c. przez błędne uznanie skargi kasacyjnej za
niedopuszczalną. Podniósł, że w postępowaniu nieprocesowym zainteresowany może
przystąpić do sprawy aż do chwili prawomocnego zakończenia postępowania, a więc
także przez wniesienie kasacji, jeżeli nie upłynął jeszcze termin do jej wniesienia przez
2
wszystkich dotychczasowych uczestników. Dopuszczalne było zatem wniesienie przez
niego skargi kasacyjnej pomimo niezłożenia w przepisanym terminie wniosku
o doręczenie postanowienia z dnia 29 maja 2008 r. z uzasadnieniem, tym bardziej że
sytuację uczestników postępowania nieprocesowego można porównać do sytuacji
współuczestników jednolitych w procesie, do których ma zastosowanie art. 73 § 2 k.p.c.
W konkluzji żalący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3985
§ 1 k.p.c., skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał
zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z
uzasadnieniem stronie skarżącej. Z przepisu tego wynika, że dwumiesięczny termin do
wniesienia skargi kasacyjnej rozpoczyna bieg dopiero od dnia doręczenia stronie
skarżącej, na skutek wniosku złożonego przez nią w trybie art. 387 § 3 k.p.c.,
orzeczenia z uzasadnieniem. Zgłoszenie żądania doręczenia orzeczenia z
uzasadnieniem w trybie art. 387 § 3 k.p.c. jest zatem warunkiem umożliwiającym
wniesienie skargi kasacyjnej (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 11 grudnia
1996 r., I PKN 45/96, OSNP 1997, nr 14, poz. 254, z dnia 20 marca 2003 r., III CZ
19/03, niepubl., z dnia 29 kwietnia 2003 r., III CK 7/03, niepubl., z dnia 14 września 2004
r., III CZ 74/04, niepubl., z dnia 22 kwietnia 2005 r., II CZ 39/05, niepubl. i z dnia 28
marca 2007 r., III CSK 66/07, niepubl.).
Żalący ma rację podnosząc, że współuczestnik jednolity, który w ustawowym
terminie nie zażądał doręczenia wyroku sądu drugiej instancji z uzasadnieniem, może
wnieść skargę kasacyjną, jeżeli wniosek taki złożył inny współuczestnik oraz że w takim
wypadku termin do wniesienia skargi kasacyjnej biegnie dla niego od dnia doręczenia
wyroku z uzasadnieniem współuczestnikowi, który o to wnosił (zob. art. 73 § 2 k.p.c.
oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1997 r., II CKN 31/97, OSNC 1997, nr 8,
poz. 116). To trafnie spostrzeżenie musi jednak pozostać bez znaczenia dla oceny
kwestii dopuszczalności skargi kasacyjnej wniesionej przez żalącego.
Współuczestnictwo w sporze bowiem związane jest jedynie z takim trybem
postępowania, w którym założeniem jest dwustronność postępowania. W ramach
postępowania nieprocesowego zatem nie może być mowy o współuczestnictwie.
Trafnie również zauważa żalący, że zainteresowany może przystąpić do sprawy
do chwili jej prawomocnego zakończenia. Nie oznacza to jednak, że może uczynić to
także przez wniesienie skargi kasacyjnej, jeżeli jeszcze nie upłynął termin do jej
wniesienia dla wszystkich dotychczasowych uczestników. Pogląd taki został wprawdzie
3
wyrażony przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 16 listopada 2000
r., III CZ 91/00 (OSNC 2001, nr 5, poz. 74), lecz miało to miejsce przed nowelizacją
kodeksu postępowania cywilnego, dokonanej ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. (Dz. U. z
2005 r. Nr 13, poz. 98), która weszła w życie z dniem 6 lutego 2005 r. Po nowelizacji
pogląd ten utracił aktualność, zgodnie bowiem z art. 510 § 1 k.p.c., zainteresowany
może przystąpić do sprawy w każdym stanie sprawy, ale tylko do zakończenia
postępowania w drugiej instancji. Z art. 3981
§ 1 k.p.c. wynika natomiast, że skarga
kasacyjna przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji.
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na zasadzie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych
podstaw.

V CZ 79/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia