Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 15 grudnia 2008 r.
II UK 115/08
Umorzenie postępowania egzekucyjnego nie zawsze jest równoznaczne
ze spełnieniem przesłanki bezskuteczności egzekucji warunkującej odpowie-
dzialność za składki na podstawie art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -
Ordynacja podatkowa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w
związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.).
Przewodniczący SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec, Sędziowie SN:
Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca), Jerzy Kwaśniewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 grudnia
2008 r. sprawy z wniosku Jana A. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-
Oddziałowi w K. z udziałem zainteresowanej „F.B.-J.” Spółki z o.o. w S. o ustalenie
nieistnienia odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzial-
nością za zobowiązania spółki z tytułu składek, na skutek skargi kasacyjnej organu
rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 4 października 2007 r.
[...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu w
Szczecinie do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania
kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w K. decyzją z 11 kwietnia 2006 r.,
na mocy art. 116 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa w związku z art.
31 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obciążył
odpowiedzialnością Jana A. za składki należne od spółki z o.o. F.B. J. w S. za okres
od marca 2002 r. do sierpnia 2003 r. wraz z odsetkami, łącznie w kwocie 106.207,45
zł.
2
W odwołaniu Jan A. zarzucił brak bezskuteczności egzekucji wobec spółki,
gdyż nie wskazano mienia, z którego egzekucja była bezskuteczna, a przede wszyst-
kim wobec nieskierowania jej do nieruchomości spółki, obciążonej hipoteką przymu-
sową w kwocie 87.290,87 zł na rzecz pozwanego dla zabezpieczenia wierzytelności
z tytułu składek.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z 4 października 2007 r. oddalił apela-
cję pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie z 14 lutego 2007 r., który
zmienił jego decyzję i ustalił, że Jan A. nie ponosi odpowiedzialności za składki na-
leżne od spółki. Kwota długu składkowego nie była sporna, tak samo jak pełnienie
przez Jana A. funkcji prezesa zarządu spółki w okresie, w których powstał dług
składkowy. Spółka jest właścicielem nieruchomości zabudowanej, położonej w S. o
powierzchni 0,1929 ha, obciążonej hipoteką przymusową w kwocie 87.290,87 zł dla
zabezpieczenia zaległości składkowych nieuiszczonych pozwanemu. Do tej nieru-
chomości była prowadzona egzekucja z wniosku innych wierzycieli, jednak ze
względu na brak licytantów nie została sprzedana. Obecnie prowadzone jest kolejne
postępowanie egzekucyjne z tej samej nieruchomości, przy czym pozwany również
nie wystąpił z wnioskiem o egzekucję składek z tej nieruchomości. Sąd Okręgowy
przyjął, że odwołujący się zasadnie zakwestionował przesłankę bezskuteczności
egzekucji z art. 116 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych, gdyż wskazał nieruchomość spółki, do której pozwany nie
skierował egzekucji. Biorąc po uwagę aktualne ceny nieruchomości stwierdził, że
egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości składkowych w znacznej części. Decyzja
o odpowiedzialności odwołującego się za składki należne od spółki była przedwcze-
sna, skoro prowadzona jest kolejna egzekucja z nieruchomości, choć pozwany z ta-
kim wnioskiem nie wystąpił. Odpowiedzialność odwołującego się nie ma uzasadnie-
nia, gdy pozwany nie wykorzystuje możliwości wyegzekwowania zaległych składek z
nieruchomości spółki.
Sąd Apelacyjny rozstrzygnął na podstawie ustaleń Sądu Okręgowego. Po-
dzielił również wykładnię art. 116 Ordynacji podatkowej, że odpowiedzialność
członka zarządu aktualizuje bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce, choćby
częściowa. Nie jest przy tym wymagane, aby wierzyciel wykorzystał wszystkie praw-
nie dopuszczalne sposoby egzekucji. Nie zawsze też konieczne jest uprzednie pro-
wadzenie egzekucji i jej prawomocne umorzenie wskutek bezskuteczności. Bezsku-
teczność może być stwierdzona także wtedy, gdy z okoliczności sprawy wynika nie-
3
zbicie, że spółka nie ma majątku, z którego wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie
swoich należności. Jednak bezskuteczność egzekucji prowadzonej z wniosku innego
wierzyciela, bez szerszego obrazu tamtej sprawy, nie jest okolicznością przesądza-
jącą o bezskuteczności egzekucji w innej sprawie. Skuteczność egzekucji zależy od
właściwej postawy wierzyciela. Winien on wskazać organowi egzekucyjnemu mają-
tek oraz sposoby egzekucji. W toku egzekucji winien podejmować czynności mające
na celu wykonanie tytułu wykonawczego, w tym ustalenie majątku dłużnika. Nie za-
sługuje na uwzględnienie sytuacja, gdy z okoliczności sprawy nie wynika rzeczywisty
zamiar wyegzekwowania należności. Pozwany nie przedsiębrał żadnych czynności
zmierzających do ustalenia majątku spółki, prócz wezwania do wskazania mienia
spółki i uzyskania informacji o braku środków pieniężnych na rachunku bankowym
spółki. Organy egzekucyjne nie były zobligowane do ustalania majątku spółki i po-
zwany nie wyraził zainteresowania toczącym się postępowaniem egzekucyjnym. W
szczególności nie podjął czynności do znanej mu nieruchomości, na której ustano-
wiono trzy hipoteki na zabezpieczenie należności z tytułu składek. Sąd Apelacyjny
nie zgodził się ze stanowiskiem pozwanego, iż bezskuteczność egzekucji z wniosku
innego wierzyciela skierowanej do nieruchomości z braku licytantów w drugiej licyta-
cji oznacza bezskuteczność egzekucji również dla pozwanego. Nie podał żadnych
przyczyn z jakimi wiąże się fakt braku potencjalnych nabywców nieruchomości
spółki, co mogło przesądzić o rzeczywistej bezskuteczności egzekucji z tego składni-
ka majątku spółki. Brak zaś danych do jakich pozostałych składników majątku dłuż-
nej spółki skierowano egzekucję nie pozwala na przesądzenie okoliczności, iż egze-
kucja przeciwko spółce winna być uznana za bezskuteczną. Przedwczesnym oka-
zało się wydanie decyzji przez pozwanego o odpowiedzialności Jana A. za składki
należne od Spółki. Wskazał on nieruchomość spółki, z której pozwany mógł w
znacznej części zaspokoić zaległość składkową. Pozwany nie zaprzeczył prawdzi-
wości tego oświadczenia, a fakt ustanowienia hipoteki może potwierdzać tę okolicz-
ność. Niezależnie od tego pozwany winien wszcząć postępowanie administracyjne i
zwrócić się do członka zarządu o wyjawienie majątku. Postępowanie wyjaśniające
nie mogło być zaniechane. Pozwany załatwia sprawę decyzją administracyjną w
oparciu w pierwszej kolejności o przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych, a w
zakresie nieuregulowanym w tychże w oparciu o przepisy postępowania administra-
cyjnego (art. 7, 12 k.p.a.). Jan A. nie został wezwany w trybie art. 116 Ordynacji po-
datkowej do wskazania majątku spółki. Wadliwość ta bezpośrednio rzutuje na
4
uprawnienia zobowiązanego i wpływa na trafność decyzji. Pozbawiona była też peł-
nej podstawy prawnej, gdyż art. 116 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31
ustawy systemowej nie obejmował składek na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz
Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, mające swoje
orębne regulacje. Zabrakło w decyzji „formalnego” stwierdzenia bezskuteczności eg-
zekucji przeciwko spółce. Niezbędnym warunkiem orzeczenia o odpowiedzialności
członka zarządu za zaległości spółki jest stwierdzenie, po przeprowadzeniu postę-
powania egzekucyjnego, bezskuteczności egzekucji wobec spółki. W konkluzji Sąd
Apelacyjny wskazał na „brak podania w decyzji bezskuteczności egzekucji przeciwko
spółce”, co przy braku takiego ustalenia faktycznego czyni wadliwym jej rozstrzy-
gnięcie. Nie została wykazana bezskuteczność egzekucji przy ujawnionej bierności
pozwanego, a odwołujący się wskazując majątek w rozumieniu art. 116 § 1 pkt 2 Or-
dynacji podatkowej okresowo uwolnił się od odpowiedzialności za zobowiązanie
spółki.
Skargę kasacyjną pozwany oparł na obu podstawach określonych w art. 3983
§ 1 k.p.c. Zarzuty naruszenia prawa materialnego przez niewłaściwą wykładnię i nie-
właściwie zastosowanie odniósł do: 1) art. 7, 12, 104 i 107 k.p.a. w związku z art. 83
ust. 1 oraz 83a ust. 2 ustawy systemowej, poprzez uznanie, iż organ rentowy przy
wydawaniu decyzji w sprawie ustalenia odpowiedzialności członka zarządu spółki z
o.o. zobowiązany jest stosować przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego,
a zdaniem skarżącego nie ma obowiązku ich stosowania przy wydawaniu decyzji; 2)
art. 116 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej w związku z art. 4 ust. 3 oraz 31 ustawy syste-
mowej w związku z art. 93 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, art. 30 ust. 2 ustawy z 13 lipca
2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy,
art. 56 ust. 1, 2 i 3 ustawy z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bez-
robociu, art. 107 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy, poprzez przyjęcie, że nie można członkowi zarządu spółki z o.o. przypi-
sać odpowiedzialności za składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz składki na Fun-
dusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a ich dochodze-
nie możliwe jest tylko i wyłącznie na podstawie przytoczonych przepisów szczegól-
nych odnoszących się do należności z tychże składek; zdaniem skarżącego dopusz-
czalne jest obciążenie członka zarządu spółki z o.o. z tytułu niewyegzekwowania
tych składek (zgodnie z art. 116 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31
5
ustawy systemowej); 3) art. 116 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31
ustawy systemowej, poprzez przyjęcie, że w celu przypisania odpowiedzialności
członkowi zarządu spółki z o.o. za należności z tytułu składek na ubezpieczenia
społeczne konieczne jest formalne stwierdzenie bezskuteczności prowadzonej egze-
kucji wobec spółki oraz że wystarczającą okolicznością pozwalającą uwolnić się
członkowi zarządu spółki od odpowiedzialności jest wskazanie mienia spółki, z które-
go prowadzona była bezskuteczna egzekucja; zdaniem skarżącego nie ma koniecz-
ności formalnego stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, ważny jest sam fakt, iż
wierzyciel wszczynając egzekucję nie uzyskał zaspokojenia swojej wierzytelności
oraz że członek zarządu spółki nie może uwolnić się od odpowiedzialności poprzez
wskazanie mienia, z którego była już prowadzona bezskuteczna egzekucja. Podsta-
wę procesową skargi stanowił zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., poprzez naru-
szenie zasady swobodnej oceny dowodów, to jest nierozważenie w całości materiału
dowodowego, poprzez stwierdzenie, że wnioskodawca wykazał okoliczności uwal-
niające go od odpowiedzialności za zobowiązania spółki z tytułu składek, a w szcze-
gólności poprzez wskazanie nieruchomości, z której była prowadzona już bezsku-
teczna egzekucja; zdaniem skarżącego Sąd uchybił logicznemu rozumowaniu oraz
zasadom doświadczenia życiowego, zdaniem skarżącego wskazanie nieruchomości,
z której była prowadzona już bezskuteczna egzekucja nie jest okolicznością uwal-
niającego członka zarządu od odpowiedzialności za zobowiązania spółki z tytułu
składek, z uwagi na to, że organ rentowy zasadnie przyjął, iż ponowne wszczynanie
postępowania egzekucyjnego z tejże nieruchomości jest niecelowe i nie doprowadzi
do zaspokojenia jego wierzytelności.
Skarżący wniósł o uchylenie wyroków i oddalenie odwołania, ewentualnie o
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi Jan A. wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zaskarżony wyrok podlega uchyleniu, co nie oznacza, że zasadne są wszyst-
kie zarzuty skargi kasacyjnej.
1. Zarzut naruszenia przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego jest
nietrafny o tyle, że skarga kasacyjna przysługuje od orzeczenia sądu drugiej instancji
(art. 3981
§ 1 k.p.c.), który w sprawie cywilnej (art. 1 i 2 k.p.c.), jako sąd powszechny
6
nie stosował wskazanych w zarzucie przepisów procedury administracyjnej. Niemniej
zapytanie o to, czy pozwany przy wydaniu decyzji stosuje Kodeksu postępowania
administracyjnego znajduje odpowiedź w art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych (ustawa sus), zgodnie z którym w sprawach uregulowanych tą ustawą
stosuje się przepisy tego Kodeksu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Pozwany nie
jest organem administracji publicznej i nie wydaje decyzji administracyjnych (art. 1
k.p.a.). Jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną i
realizuje zadania systemu ubezpieczeń społecznych oraz dalsze określone innymi
ustawami (art. 66 i nast. ustawy sus). Załatwia sprawy poprzez wydanie decyzji, co
nie oznacza, że są to decyzje administracyjne, w konsekwencji nie stosuje się do
nich wszystkich reguł procedury administracyjnej dotyczących decyzji administracyj-
nych. Istota zarzutu skarżącego kwestionuje jednak wywiedzenie z przepisów Ko-
deksu postępowania administracyjnego obowiązku wyjaśniania i pytania osoby trze-
ciej, przed wydaniem decyzji na podstawie art. 116 Ordynacji podatkowej, o wskaza-
nie mienia, które może uwolnić ją od odpowiedzialności. Obowiązek taki wynika nie z
procedury administracyjnej, przynajmniej bezpośrednio, lecz wyraźnie wypływa z
tego przepisu Ordynacji podatkowej. Jego realizacja może mieć różne skutki dla roz-
patrywanej odpowiedzialności, co niżej szerzej zostanie omówione.
2. W zaskarżonym wyroku Sąd nie stwierdził, że członków zarządu nie można
obciążyć odpowiedzialnością za niezapłacone przez spółkę składki na ubezpieczenie
zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowni-
czych. Zauważył tylko, że pozwany winien podać pełną podstawę prawną z ustaw
dotyczących ubezpieczeń zdrowotnych oraz obu Funduszów. Sąd Najwyższy w
uchwale z 4 czerwca 2008 r., II UZP 3/08 (OSNP 2009 nr 11-12, poz. 148) stwierdził,
iż „Członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą, na podsta-
wie art. 116 ustawy z 29 sierpnia Ordynacja podatkowa w związku z art. 32 ustawy z
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w związku z art.
31 tej ustawy, zostać obciążeni odpowiedzialnością za niezapłacone w terminie
przez tę spółkę składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych i na ubezpieczenie zdrowotne”. Stanowisko tej uchwały jest trafne i
ma zastosowanie do rozstrzygnięcia w tej sprawie. Do składek na wskazane Fundu-
sze i ubezpieczenie zdrowotne stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek
na ubezpieczenie społeczne, co pozwala stosować również przepisy Ordynacji po-
datkowej z art. 116.
7
3. Sąd Apelacyjny nie przyjął, że umorzenie postępowania egzekucyjnego jest
równoznaczne z bezskutecznością egzekucji z art. 116 Ordynacji podatkowej. W
dyskursie o bezskuteczności egzekucji jako przesłance rozpoznawanej odpowie-
dzialności, w szczególności czy można ją przyjmować tylko po umorzeniu postępo-
wania egzekucyjnego, ta sprawa jest przykładem na odpowiedź negatywną. To, że
licytowana nieruchomość nie miała nabywców, zakończyło tę egzekucję jej umorze-
niem. Takie - jak się określa „formalne” - zakończenie egzekucji nie stanowiło dla
Sądu podstawy do stosowania odpowiedzialności z art. 116 Ordynacji podatkowej.
Tu wszak Sąd zauważył, że toczy się kolejne postępowanie egzekucyjne z tej samej
nieruchomości, choć nadal nie z wniosku skarżącego. Sąd Apelacyjny trafnie stwier-
dził, że nie można odmówić członkowi zarządu możliwości uwolnienia się od odpo-
wiedzialności na podstawie art. 116 Ordynacji podatkowej przez wskazanie tego sa-
mego mienia (nieruchomości), z którego egzekucja była już prowadzona. Samo to,
że ponownie prowadzi się egzekucję do tej samej nieruchomości wywołuje wątpli-
wość co do jej nieefektywności i podważa założenie o bezskuteczności egzekucji.
Zwłaszcza gdy wartość nieruchomości (której nie ustalono) przekraczałaby znacznie
dług składkowy, który skarżący ma przy tym zabezpieczony hipoteką przymusową na
tej nieruchomości.
4. W zaskarżonym wyroku brak jest precyzji co do przesłanki bezskuteczności
egzekucji z art. 116 Ordynacji podatkowej. Nie jest jasne czy Sąd przyjął jej brak z
tego względu, że skarżący takiej egzekucji nie prowadził albo nie prowadził właściwie
(to znaczy nie prowadził z nieruchomości - co skarżący przyznaje - zatem powinien
ją skierować do tego mienia jako wierzyciel należności), czy też brak jest bezsku-
teczności egzekucji, gdyż członek zarządu spółki wskazał nieruchomość, z której
egzekucja umożliwi zaspokojenie należności składkowych. Jednak samo wskazanie
nie byłoby też wystarczającą okolicznością do negowania twierdzenia o bezskutecz-
ności egzekucji, gdyż w rozwiązaniu z art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej chodzi
o mienie, które zaspokoi wierzytelność co najmniej w znacznej części. Z pozoru nie-
skomplikowany stan sprawy wywołuje szereg zagadnień, których nie można tu sta-
wiać frontalnie, gdyż wykraczałyby poza zakres dotychczasowego rozpoznania
sprawy. Wskazać należy na dwa sprzeczne interesy. Z jednej strony skarżącego,
który jako wierzyciel chce uzyskać zaspokojenie długu także od osoby trzeciej
(członka zarządu). Z drugiej jednak strony konstrukcja odpowiedzialności z art. 116
Ordynacji podatkowej daje członkowi zarządu możliwość wskazania mienia spółki na
8
zaspokojenie wierzytelności, co też on uczynił, zatem nie powinien być obciążony
szczególną odpowiedzialnością za dług spółki. Sytuacja jest klarowna gdy wskazanie
mienia następuje przed wydaniem decyzji - wówczas organ rentowy nie powinien
wydać decyzji, co najmniej do czasu zweryfikowania czy wskazane mienie wyklucza
bezskuteczność egzekucji jako przesłankę odpowiedzialności. Inaczej jednak może
być, gdy wskazanie mienia nastąpi po wydaniu decyzji na podstawie art. 116. Należy
przyjąć, że nie ma prekluzji do wskazania mienia, jednak wówczas wzruszenia czy
uchylenia decyzji odwołujący się członek zarządu może żądać w postępowaniu są-
dowym, zwłaszcza gdy wykaże, iż przed wydaniem decyzji nie został zapytany o
wskazanie mienia. W tej sprawie skarżący chce definitywnego zakończenia sprawy,
czyli oddalenia odwołania od decyzji, przy czym nie twierdzi, a wręcz przyznaje, że
nie wszczął egzekucji z wskazanej nieruchomości. Powstaje więc zagadnienie, w
pierwszej kolejności natury procesowej, czy może nie wszczynać egzekucji lecz na
podstawie egzekucji prowadzonej przez innego wierzyciela do mienia dłużnika
(spółki) twierdzić, że jest ona bezskuteczna, gdyż umorzona została egzekucja z nie-
ruchomości z braku licytantów. Prima facie odpowiedź może tu być pozytywna. Taki
sam wniosek egzekucyjny skarżącego mógłby przynieść taki sam efekt jak wniosek
innego wierzyciela. Trudno też wymagać, aby skarżący przejął egzekwowaną nieru-
chomość na własność skoro wierzytelność jest wierzytelność pieniężna i w takiej
formie winna być zaspokojona. Nie zamyka to jednak problemu, gdyż według ustaleń
toczy się kolejna egzekucja z nieruchomości, której skarżący również nie wniosko-
wał, przy czym jako wierzyciel hipoteczny ma zapewniony udział w podziale sumy
uzyskanej z egzekucji, co w pewnym stopniu zrozumiałym czyni brak angażowania
środków na bezpośrednie prowadzenie egzekucji. Z ustaleniem o kolejnej egzekucji
koliduje rozstrzygnięcie zaskarżonego wyroku. Chodzi o to, że Sąd Apelacyjny roz-
strzygnął orzeczeniem kończącym sprawę, gdyż oddalającym apelację skarżącego,
czyli uwolnieniem Jana A. od odpowiedzialności na podstawie art. 116 Ordynacji po-
datkowej. Koliduje to ze stwierdzeniem Sądu, że odwołujący się „okresowo uwolnił
się od odpowiedzialności” za składki spółki, a także z podobnym określeniem pierw-
szej instancji, że wydanie decyzji o jego odpowiedzialności za składki spółki było
„przedwczesnym”. Dysonans wynika i z dalszego stwierdzenia, że odwołujący się
wskazał mienie do egzekucji. Nie jest wiadome, czy Sąd Apelacyjny dopuszcza moż-
liwość wydania kolejnej decyzji co do tej samej odpowiedzialności. Z uwagi na cywil-
ną genezę odpowiedzialności członków zarządu za składki (por. art. 298 k.h. i
9
uchwałę Sądu Najwyższego z 15 września 1993 r., II UZP 15/93, OSNCP 1994 nr 3,
poz. 48) można przyjmować dopuszczalność tylko jednego osądzenia sprawy, czyli
jednego procesu o odpowiedzialność członka zarządu. Z drugiej strony skarżący
może być uprawniony do wydania kolejnej decyzji przy zmienionym stanie faktycz-
nym, przy tej samej normie prawnej (co stanowi o proceduralnej specyfice spraw z
zakresu ubezpieczeń społecznych, innych niż administracyjne). Wydaje się, że winna
być jedna decyzja i ewentualnie jedno postępowanie odwoławcze rozstrzygające o
odpowiedzialności na podstawie art. 116 Ordynacji podatkowej. Po wskazaniu mienia
może się jednak okazać, że nie zwolni to obciążanego od odpowiedzialności bo nie
pozwala to na zaspokojenie zaległości składkowej. Sąd Apelacyjny nie odpowiedział
jednoznacznie, czy wskazanie nieruchomości zwalnia definitywnie odwołującego się
od odpowiedzialności, czy też możliwa jest kolejna decyzja i postępowanie odwoław-
cze. Ze względów funkcjonalnych i celowościowych nieuprawniona może być odmo-
wa wskazania mienia już po wydaniu decyzji, nawet prawomocnej, przy zaniechaniu
odwołania się do sądu. Nie można wykluczyć, że dopiero wówczas zostanie ujaw-
nione mienie spółki. Wówczas jednak dla sytuacji członka zarządu nie byłyby już
obojętne prawomocna decyzja albo orzeczenie sądowe o jego odpowiedzialności za
składki. Zagadnienia takie rysują się przy przedwczesnym uwolnieniu od odpowie-
dzialności lub po przypisaniu jej mimo braku podstaw do stwierdzenia bezskuteczno-
ści egzekucji. W sprawie nie ustalono jaka była wartość nieruchomości, natomiast
stanowisko o „okresowym” uwolnieniu się od odpowiedzialności za składki spółki nie
wyjaśnia sprawy. W aktach sprawy znajduje się oszacowanie (jednak nie od rzeczo-
znawcy majątkowego ). Skoro już raz licytowano nieruchomość, to powinien być jej
opis i oszacowanie. Brak nabywcy w pierwszej egzekucji nie wyklucza jej sprzedaży
w kolejnej egzekucji. Wszystkie poruszone kwestie prawne i faktyczne wymagają
ponownego zajęcia stanowiska przez Sąd Apelacyjny, gdyż skarga pozwanego nie
pozwala poprzestać na dotychczasowym rozstrzygnięciu.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji, stosownie do art. 39815
k.p.c. i art.
108 § 2 k.p.c. w związku z art. 39821
k.p.c.
========================================