WZ 75/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Pełny tekst orzeczenia
45
POSTANOWIENIE
Z DNIA 29 STYCZNIA 2009 R.
WZ 75/09
Stosownie do treści art. 8 ust. 2 c ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o
uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych
za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr
34, poz. 149 ze zm.), w sprawie o odszkodowanie lub zadośćuczynienie za
wykonanie decyzji o internowaniu wydanych w związku z wprowadzeniem
w Polsce w dniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego, bez względu na sta-
tus prawny osoby internowanej, orzeka zawsze powszechny sąd okręgowy,
nigdy zaś wojskowy sąd okręgowy, co stanowi wyjątek od zasady określo-
nej w art. 8 ust. 2 tejże ustawy.
Przewodniczący: Sędzia SN W. Błuś.
Sędziowie SN: J. Steckiewicz, Z. Stefaniak (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Mirosława R. o odszkodowanie i
zadośćuczynienie za internowanie w okresie stanu wojennego, tj. od dnia
16 grudnia 1981 r. do dnia 21 stycznia 1982 r., po rozpoznaniu w Izbie
Wojskowej na posiedzeniu w dniu 29 stycznia 2009 r. zażalenia wniesio-
nego przez wnioskodawcę na postanowienie Wojskowego Sądu Okręgo-
wego w W. z dnia 20 listopada 2008 r., o przekazaniu wniosku do rozpo-
znania Sądowi Okręgowemu w O.
u t r z y m a ł w mocy zaskarżone postanowienie (...).
2
U Z A S A D N I E N I E
W dniu 20 listopada 2008 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w W., rozpo-
znając sprawę Mirosława R., postanowił „na zasadzie art. 8 ust. 2c ustawy
z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec
osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Pań-
stwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zm.) w zw. z art. 35 § 1 k.p.k.
uznać się niewłaściwym do rozpoznania wniosku Mirosława R. z dnia 18
kwietnia 2008 r. w przedmiocie zasądzenia na jego rzecz odszkodowania
za poniesione szkody związane z wydaniem w stosunku do jego osoby de-
cyzji o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r.
w Polsce stanu wojennego oraz przekazać zgodnie z właściwością do roz-
poznania Sądowi Okręgowemu w O.”.
Orzeczenie to zaskarżył Mirosław R. i we wniesionym zażaleniu pod-
kreślił, iż jego zdaniem wydane orzeczenie jest bezzasadne, bo w czasie
internowania pełnił on zastępczą służbę wojskową w Kopalni Węgla Ka-
miennego, do której to został skierowany przez Wojskową Komendę Uzu-
pełnień w S., a to przesądza, że do rozpoznania jego sprawy wyłącznie
właściwy jest sąd wojskowy. Dlatego też domaga się uchylenia zaskarżo-
nego postanowienia.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie wnioskodawcy nie jest zasadne.
Sąd pierwszej instancji słusznie w uzasadnieniu swej decyzji przywo-
łał treść art. 1 ust. 5 pkt e ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie
ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjo-
nowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego
(Dz. U. Nr 191, poz. 1372), ustalający treść art. 8 ust. 2c ustawy lutowej w
brzmieniu: „żądanie odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę i krzyw-
dę wynikłe z wykonania decyzji, o której mowa w ust. 1 (o internowaniu –
3
uwaga SN), należy zgłosić w sądzie okręgowym, w którego okręgu za-
mieszkuje osoba składająca żądanie, w terminie roku od dnia wejścia w
życie ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o uznaniu za
nieważne ...”.
Tak więc, w zakresie spraw o odszkodowanie za internowanie, w
związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wo-
jennego, wyłącznie właściwym jest sąd okręgowy, w którego okręgu za-
mieszkuje osoba domagająca się odszkodowania, w związku z wykona-
niem wobec niej decyzji o internowaniu.
Z analizy prac Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka,
zajmującej się poselskim projektem cytowanej ustawy z dnia 19 września
2007 r. o zmianie ustawy (...) jednoznacznie wynika, iż ustawodawcy cho-
dziło o maksymalne uproszczenie trybu postępowania w sprawach o od-
szkodowania za internowanie. Stąd wskazanie na sąd okręgowy, w którego
okręgu zamieszkuje osoba składająca żądanie, jako na sąd jedynie wła-
ściwy w systemie sądów powszechnych, do którego wnioskodawcy mają
najłatwiejszy dostęp i to bez ponoszenia zbędnych kosztów. Nie jest przy
tym istotne, gdzie i kiedy nastąpiło internowanie oraz jaki był w tym mo-
mencie status prawny osoby zatrzymanej.
Z ustaleń poczynionych przez Sąd pierwszej instancji wynika, że Mi-
rosław R. zamieszkuje w M. W tym stanie rzeczy sądem właściwym do
rozpoznania jego wniosku z dnia 18 kwietnia 2007 r., zawierającego żąda-
nie odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę i krzywdę wynikłą z de-
cyzji Komendanta Wojewódzkiego MO w K. z dnia 16 grudnia 1981 r.,
oznaczonej (...), jest wyłącznie Sąd Okręgowy w O.
Dlatego też należało postanowić jak wyżej.
POSTANOWIENIE
Z DNIA 29 STYCZNIA 2009 R.
WZ 75/09
Stosownie do treści art. 8 ust. 2 c ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o
uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych
za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr
34, poz. 149 ze zm.), w sprawie o odszkodowanie lub zadośćuczynienie za
wykonanie decyzji o internowaniu wydanych w związku z wprowadzeniem
w Polsce w dniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego, bez względu na sta-
tus prawny osoby internowanej, orzeka zawsze powszechny sąd okręgowy,
nigdy zaś wojskowy sąd okręgowy, co stanowi wyjątek od zasady określo-
nej w art. 8 ust. 2 tejże ustawy.
Przewodniczący: Sędzia SN W. Błuś.
Sędziowie SN: J. Steckiewicz, Z. Stefaniak (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Mirosława R. o odszkodowanie i
zadośćuczynienie za internowanie w okresie stanu wojennego, tj. od dnia
16 grudnia 1981 r. do dnia 21 stycznia 1982 r., po rozpoznaniu w Izbie
Wojskowej na posiedzeniu w dniu 29 stycznia 2009 r. zażalenia wniesio-
nego przez wnioskodawcę na postanowienie Wojskowego Sądu Okręgo-
wego w W. z dnia 20 listopada 2008 r., o przekazaniu wniosku do rozpo-
znania Sądowi Okręgowemu w O.
u t r z y m a ł w mocy zaskarżone postanowienie (...).
2
U Z A S A D N I E N I E
W dniu 20 listopada 2008 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w W., rozpo-
znając sprawę Mirosława R., postanowił „na zasadzie art. 8 ust. 2c ustawy
z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec
osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Pań-
stwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zm.) w zw. z art. 35 § 1 k.p.k.
uznać się niewłaściwym do rozpoznania wniosku Mirosława R. z dnia 18
kwietnia 2008 r. w przedmiocie zasądzenia na jego rzecz odszkodowania
za poniesione szkody związane z wydaniem w stosunku do jego osoby de-
cyzji o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r.
w Polsce stanu wojennego oraz przekazać zgodnie z właściwością do roz-
poznania Sądowi Okręgowemu w O.”.
Orzeczenie to zaskarżył Mirosław R. i we wniesionym zażaleniu pod-
kreślił, iż jego zdaniem wydane orzeczenie jest bezzasadne, bo w czasie
internowania pełnił on zastępczą służbę wojskową w Kopalni Węgla Ka-
miennego, do której to został skierowany przez Wojskową Komendę Uzu-
pełnień w S., a to przesądza, że do rozpoznania jego sprawy wyłącznie
właściwy jest sąd wojskowy. Dlatego też domaga się uchylenia zaskarżo-
nego postanowienia.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie wnioskodawcy nie jest zasadne.
Sąd pierwszej instancji słusznie w uzasadnieniu swej decyzji przywo-
łał treść art. 1 ust. 5 pkt e ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie
ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjo-
nowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego
(Dz. U. Nr 191, poz. 1372), ustalający treść art. 8 ust. 2c ustawy lutowej w
brzmieniu: „żądanie odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę i krzyw-
dę wynikłe z wykonania decyzji, o której mowa w ust. 1 (o internowaniu –
3
uwaga SN), należy zgłosić w sądzie okręgowym, w którego okręgu za-
mieszkuje osoba składająca żądanie, w terminie roku od dnia wejścia w
życie ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o uznaniu za
nieważne ...”.
Tak więc, w zakresie spraw o odszkodowanie za internowanie, w
związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wo-
jennego, wyłącznie właściwym jest sąd okręgowy, w którego okręgu za-
mieszkuje osoba domagająca się odszkodowania, w związku z wykona-
niem wobec niej decyzji o internowaniu.
Z analizy prac Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka,
zajmującej się poselskim projektem cytowanej ustawy z dnia 19 września
2007 r. o zmianie ustawy (...) jednoznacznie wynika, iż ustawodawcy cho-
dziło o maksymalne uproszczenie trybu postępowania w sprawach o od-
szkodowania za internowanie. Stąd wskazanie na sąd okręgowy, w którego
okręgu zamieszkuje osoba składająca żądanie, jako na sąd jedynie wła-
ściwy w systemie sądów powszechnych, do którego wnioskodawcy mają
najłatwiejszy dostęp i to bez ponoszenia zbędnych kosztów. Nie jest przy
tym istotne, gdzie i kiedy nastąpiło internowanie oraz jaki był w tym mo-
mencie status prawny osoby zatrzymanej.
Z ustaleń poczynionych przez Sąd pierwszej instancji wynika, że Mi-
rosław R. zamieszkuje w M. W tym stanie rzeczy sądem właściwym do
rozpoznania jego wniosku z dnia 18 kwietnia 2007 r., zawierającego żąda-
nie odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę i krzywdę wynikłą z de-
cyzji Komendanta Wojewódzkiego MO w K. z dnia 16 grudnia 1981 r.,
oznaczonej (...), jest wyłącznie Sąd Okręgowy w O.
Dlatego też należało postanowić jak wyżej.