Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

dnia 24 stycznia 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Kaszyca

Protokolant: Agata Herman

przy udziale Prokuratora Marii Migi

po rozpoznaniu w sprawie A. G.

oskarżonej o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

z urzędu

w przedmiocie umorzenia postępowania

na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k., art. 1 § 2 k.k., art. 632 pkt 2 k.p.k.

postanawia

I.  przyjmując, iż oskarżona A. G. w dniu 22 marca 2012 roku we W., działając w celu uzyskania dla siebie kredytu hipotecznego w kwocie 250.000 złotych przedłożyła jako autentyczne stwierdzające nieprawdę i podrobione elektronicznie zestawienie operacji za okres od 10.10.2011r. do 10.04.2012r. zawierające nieprawdziwe informacje dotyczące przelewów zewnętrznych przychodzących z Firmy (...) sp. z o.o. za okres od 10.10.2011r. do 2.04.2012r., a czyn ten stanowi przestępstwo z art. 297 § 1 k.k., na podstawie art. 17§1 pkt. 3 kpk umorzyć postępowanie;

II.  na podstawie art. 100 kk orzec przepadek przez pozostawienie w aktach sprawy dowodów ujętych w wykazie na k. 51 pod poz. 1-4;

III.  na podstawie art. 632 pkt 2 kpk kosztami procesu obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

A. G. została oskarżona o to, że w dniu 22 marca 2012 roku we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłowała wyłudzić kredyt hipoteczny w kwocie 250.000 złotych w ten sposób, że składając wniosek mieszkaniowy o kredyt hipoteczny, przedłożyła jako autentyczne stwierdzające nieprawdę i podrobione elektronicznie zestawienie operacji za okres od 2011-10-10 do 2012-04-10 zawierające nieprawdziwe informacje dotyczące przelewów zewnętrznych przychodzących z Firmy (...) sp. z o.o. za okres od 10 października 2001 roku do 2 kwietnia 2012 roku, lecz zamierzonego celu nie osiągnęła z uwagi na postawę pracownika pokrzywdzonej firmy, czym działała na szkodę (...) Bank (...) S. A. to jest o przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, że oskarżona swoim działaniem wypełniła jedynie znamiona czynu z art. 297 § 1 k.k. Ustalenia stanu faktycznego nie wskazują bowiem, że oskarżona składając wniosek kredytowy działała z zamiarem kierunkowym doprowadzenia banku do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Sąd uznał, że w niniejszej sprawie nie zostały wyczerpane znamiona art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. Oskarżonej nie sposób przypisać bezpośredniego zamiaru kierunkowego popełnienia przestępstwa oszustwa. Przy oszustwie z art. 286 § 1 k.k. od strony przedmiotowej tego przestępstwa wymagane jest wprowadzenie w błąd albo wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania oraz doprowadzenie tymi sposobami innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Natomiast z punktu widzenia strony podmiotowej przypisanie czynu z art. 286 § 1 k.k. wymaga wykazania, że oskarżony działał wyłącznie z zamiarem bezpośrednim, szczególnie zabarwionym, obejmującym zarówno cel, jak i sposób działania (A. Zoll „Komentarz do kodeksu karnego. Część szczególna”, t. 3, str. 167; wyrok SN z dnia 16.01.1980 r., V KRN 317/79, OSNPG 1980/6/81; wyrok SA w Lublinie z dnia 21. 02. 1997 r., II AKa 4/97). Przedkładając powyższe poglądy na realia niniejszej sprawy należy stwierdzić, że na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, brak jest podstaw do przyjęcia, aby oskarżona działała w celu wyłudzenia kredytu. Analiza materiału dowodowego dała podstawy do uznania, iż oskarżona w dacie składania wniosku o kredyt, według jej uzasadnionego przeświadczenia, a także obiektywnie oceniając jej sytuacje finansową – dwa źródła dochodu oraz alimenty, była zdolna do spłaty zaciągniętego zobowiązania i chciała tego dokonać. Wynika to w sposób nie budzący wątpliwości nie tylko z wyjaśnień oskarżonej, która wskazała, że uzyskiwała dochody, pozwalające na spłatę rat kredytu, a zabezpieczeniem kredytu miała być była hipoteka na budynku mieszkalnym, ale także z zeznań świadków, potwierdzających uzyskiwanie przez oskarżoną dochodów.

Sąd oceniając zgromadzony materiał dowodowy ustalił, że czyn zarzucony oskarżonej wypełnił jedynie znamiona określone w art. 297 § 1 k.k. Sprawca przestępstwa z art. 297 § 1 k.k. ponosi odpowiedzialność za samo wprowadzenie w błąd co do okoliczności istotnej m.in. do uzyskania kredytu ( in concreto oskarżona przedłożyła podrobiony dokument: zestawienie operacji za okres od 2011-10-10 do 2012-04-10 zawierające nieprawdziwe informacje dotyczące przelewów zewnętrznych przychodzących z Firmy (...) sp. z o.o.).

Sąd uznał także, iż zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, iż oskarżona wyczerpała ustawowe znamiona przestępstwa z art. 270§1 kk. Oskarżona wprawdzie dokument taki przedłożyła celem uzyskania kredytu, to jednak brak podstaw do uznania, iż sama dokument ten sfałszowała. Zbieg przepisów art. 297 § 1 i art. 270 § 1 kk jest pomijalny. Posłużenie się fałszywym lub stwierdzającym nieprawdę dokumentem przez ubiegającego się o pożyczkę bankową, kredyt lub inne świadczenie wymienione w art. 297 § 1, zostało bowiem uwzględnione w znamionach tego przestępstwa, co przesądza o redukcji wielości ocen opartej na zasadzie konsumpcji. Inna jest sytuacja, gdy sprawca sam sfałszował dokument (podrobił lub przerobił), aby następnie posłużyć się nim dla celów określonych w art. 297 § 1. Są to bowiem dwa odrębne czyny zabronione, przy czym potraktowanie pierwszego z nich jako "czyn współukarany" nie byłoby zasadne. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika by to oskarżona miała sfałszować przedmiotowe zestawienie, a zatem nie sposób przyjąć jej sprawstwa w zakresie kwalifikacji z art. 270§1kk.

Analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stwierdzić należy, że mimo, iż sprawstwo A. G., polegające na przedłożeniu jako autentyczne stwierdzającego nieprawdę i podrobionego elektronicznie zestawienie operacji za okres od 10.10.2011r. do 10.04.2012r. nie budzi wątpliwości, jednak analiza okoliczności podmiotowych i przedmiotowych zdarzenia prowadzi do wniosku, iż czyn ten nie stanowi przestępstwa wobec znikomego stopnia społecznej szkodliwości czynu.

Pamiętać należy, iż społeczna szkodliwość jest kategorią stopniowalną i każdorazowo należy dokonać wszechstronnej analizy aktualizujących się w przypadku czynu objętego aktem oskarżenia kwantyfikatorów społecznej szkodliwości wskazanych w art. 115 § 2 k.k. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 115 § 2 k.k., oceniając społeczną szkodliwość czynu, sąd bierze m.in. pod uwagę rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, charakter naruszonego dobra jak również motywację sprawcy. Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, iż A. G. swoim zachowaniem nie chciała wyrządzić nikomu szkody. Dolegliwość czynu, jakiego się dopuściła należy uznać za nieznaczną. Oskarżona przedstawiła zestawienie operacji na swoim koncie „uzupełnione” poprzez wpisanie przelewów od firmy (...). Oskarżona faktycznie współpracowała z tą firmą i otrzymywała wynagrodzenia w wysokości 2000 zł brutto, jednak nie wpływało ono na jej konto. Jedyną motywacją dla takiego działania był fakt, że w procedurze uzyskania kredytu bank nie uznałby tych dochodów, gdyby nie zostały ujęte w zestawieniu operacji na koncie oskarżonej. W ocenie Sądu, istotne znaczenie dla oceny stopnia społecznej szkodliwości ma fakt, iż oskarżona nie chciała zawyżyć swojej zdolności kredytowej, co mogło by stworzyć mylne wyobrażenie o jej realnych możliwościach spłaty kredytu, a jedynie przedstawić ich faktyczną wysokość.

Dla oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu znaczenie mają także elementy o charakterze podmiotowym. Jak ustalono w toku niniejszej sprawy A. G. ma stałą pracę, w przeszłości nie wchodziła w konflikt z prawem. Zarzucane jej zachowanie stanowiło bezsprzecznie jednorazowy i nieprzemyślany wybryk. Oskarżona szczerze i stanowczo negatywnie oceniła swoje zachowanie wyjaśniając „ Jest mi strasznie wstyd i nie wiem co mnie opętało” (k. 64). Nadto skierowała do Banku pismo, w którym okazała skruchę i żal, przepraszając za swoje zachowanie.

Mając powyższe na względzie, uznać należy, iż umorzenie postępowania wobec stwierdzenia, że ujawniony czyn nie jest społecznie szkodliwy w żadnym stopniu nie stanie na przeszkodzie celom w zakresie prewencji indywidualnej jak i generalnej jakie przed postępowaniem karnym stawiają obowiązujące przepisy. Przyjąć też należy, że już sam udział A. G. w postępowaniu karnym jako oskarżonej o popełnienie przestępstwa, stanowić będzie dla niej wystarczającą nauczkę na przyszłość.

Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności w niniejszej sprawie, stwierdzić należy, iż stopień społecznej szkodliwości rozpatrywanego czynu jest znikomy.

Sąd obciążył koszty procesu Skarbu Państwa, albowiem zgodnie z dyspozycją art. 632 pkt 2 k.p.k. w przypadku umorzenia postępowania koszty procesu w sprawach z oskarżenia publicznego ponosi Skarb Państwa.