Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 29/09
POSTANOWIENIE
Dnia 18 czerwca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi S. B. – P.
przy udziale B. Spółki Akcyjnej
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 4 marca 2005r., sygn. akt [...],
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 czerwca 2009 r.,
zażalenia skarżącej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 października 2007 r., sygn. akt [...],
1) odrzuca zażalenie na postanowienie odrzucające
wniosek o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia
(pkt. 3 sentencji zaskarżonego postanowienia), a w
pozostałym zakresie (punkty 2 i 4 sentencji
zaskarżonego postanowienia) oddala zażalenie;
2) przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego na
rzecz adw. M.W. kwotę 3600zł (trzy tysiące sześćset
złotych) podwyższoną o należną stawkę podatku od
towarów i usług, tytułem pomocy prawnej świadczonej
żalącej z urzędu w postępowaniu zażaleniowym przed
Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 16 października 2007 r. Sąd Apelacyjny – w części
zaskarżonej zażaleniem, tj. w pkt 2, 3 i 4 - a) odrzucił zażalenie powódki z dnia 27
czerwca 2007 r., b) odrzucił wniosek powódki o przywrócenie terminu do złożenia
zażalenia na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 14 grudnia 2005 r., c)
odrzucił zażalenie powódki na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 14 grudnia
2005 r.
Rozstrzygnięcie wskazane wyżej pod literą a) uzasadnił Sąd Apelacyjny
brakiem zdolności postulacyjnej strony do osobistego sporządzenia zażalenia
wobec wymogu z art. 871
§1 k.p.c., który to brak skutkował odrzuceniem osobiście
sporządzonego zażalenia. Odrzucenie wniosku o przywrócenie terminu do złożenia
zażalenia (lit. b), orzeczone na mocy art. 169 § 1 k.p.c. i art. 171 k.p.c.,
uzasadniono uchybieniem terminu do jego złożenia, ponieważ działający wcześniej
pełnomocnik powódki z urzędu nie wykazywał się bezczynnością, lecz podejmował
czynności, które uznawał za stosowne, rezygnując m.in. ze złożenia takiego
wniosku. Natomiast odrzucenie zażalenia wniesionego przez profesjonalnego
pełnomocnika (rozstrzygnięcie wskazane wyżej pod lit. c) uzasadnił Sąd Apelacyjny
uchybieniem terminu do jego wniesienia, które to zażalenie powinno być wniesione
do dnia 9 stycznia 2006 r. wobec odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu do
jego wniesienia.
Zażalenie powódki zaskarża postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 16
października 2007 r. w punktach 2), 3) i 4), a więc w zakresie wyżej wskazanych
rozstrzygnięć. Żaląca wywodzi, że termin do złożenia wniosku o przywrócenie
terminu do złożenia zażalenia powinien być liczony od dnia ustania przyczyny
uchybienia temu terminowi, a nie od wskazanego przez Sąd terminu 9 stycznia
2006 r. Nadto zdaniem skarżącej odrzucenie obu zażaleń nastąpiło z powodu braku
zdolności postulacyjnej, a nie z powodu upływu terminu do ich wniesienia, a było to
nieprawidłowe, skoro stronie przysługuje już na tym etapie prawo złożenia
zażalenia na postanowienie odrzucające wniosek o przywrócenie terminu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Z mocy art. 3941
§ 2 k.p.c. niedopuszczalne jest zażalenie do Sądu
Najwyższego na postanowienie Sądu drugiej instancji, które nie jest
postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie, z wyjątkami wskazanymi
w wymienionym przepisie. Postanowienie Sądu Apelacyjnego odrzucające wniosek
o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia (pkt 3 sentencji zaskarżonego
postanowienia) nie jest postanowieniem sądu drugiej instancji kończącym
postępowanie w sprawie, ponieważ taki charakter ma dopiero postanowienie
odrzucające spóźniony środek zaskarżenia w następstwie braku powodzenia
wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia tego środka zaskarżenia. Skoro
więc postanowienie zawarte w pkt 3) sentencji postanowienia Sądu Apelacyjnego z
dnia 16 października 2007 r. nie jest postanowieniem sądu drugiej instancji
kończącym postępowanie w sprawie, to nie przysługuje na nie zażalenie do Sądu
Najwyższego z mocy art. 3941
§ 2 k.p.c. W konsekwencji wniesione na nie
zażalenie jako niedopuszczalne podlegało odrzuceniu na podstawie art. 373 k.p.c.
w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c., wyłączając zatem potrzebę
dokonywania przez Sąd Najwyższy merytorycznej oceny zarzutów zażalenia co do
uchybienia terminowi do wniesienia odrzuconego wniosku.
Merytorycznie bezzasadne okazało się natomiast zażalenie w części
zaskarżającej rozstrzygnięcia zawarte w punktach 2 i 4 sentencji zaskarżonego
postanowienia, a mianowicie odrzucające zażalenia powódki. Chybione w części
okazało się uzasadnienie zarzutu zażalenia jakoby odrzucenie obu zażaleń
nastąpiło z powodu braku zdolności postulacyjnej żalącej, a nie wskutek uchybienia
terminowi do wniesienia zażalenia. Brak zdolności postulacyjnej żalącej był
wyłącznie przyczyną odrzucenia zażalenia z dnia 27 czerwca 2007 r. wniesionego
osobiście przez powódkę. Trafnie uznał Sąd Apelacyjny, że zażalenie to, jako
dotknięte wskazanym brakiem nieusuwalnym, podlegało odrzuceniu, bez względu
na podnoszone w rozpoznawanym obecnie zażaleniu przyczyny samodzielnego
działania powódki w określonym momencie postępowania.
Natomiast błędnie wywodzi żaląca, że odrzucenie zażalenia powódki,
orzeczone w pkt 4) sentencji zaskarżonego postanowienia, nastąpiło również
z powodu braku zdolności postulacyjnej, a nie wskutek upływu terminu do jego
wniesienia. Taki zarzut nie znajduje żadnego potwierdzenia w uzasadnieniu
4
zaskarżonego postanowienia, skoro Sąd Apelacyjny wyraźnie wywodzi
o odrzuceniu zażalenia złożonego przez pełnomocnika powódki, co znajduje
potwierdzenie w aktach, w których na 139 zalega odrzucone obecnie w pkt 4
sentencji zażalenie sporządzone 19 września 2007 r. przez profesjonalnego
pełnomocnika z urzędu. Odrzucenie tego zażalenia nastąpiło wskutek uchybienia
końcowemu terminowi do jego wniesienia, prawidłowo określonemu przez Sąd
Apelacyjny datą 9 stycznia 2006 r., a to wobec konsekwencji prawnych odrzucenia
wniosku powódki o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia.
W tym stanie rzeczy rozpoznawane zażalenie podlegało oddaleniu
w pozostałym zakresie, tj. w części zaskarżającej pkt 2 i 4 sentencji zaskarżonego
postanowienia, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 39 41
§ 3 k.p.c.
O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie § 19
i § 20 w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2, § ust. 3 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).