Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 22 LIPCA 2009 R.
SNO 53/09
Przewodniczący: sędzia SN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca).
Sędziowie SN: Józef Dołhy, Józef Iwulski.
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y w sprawie sędziego
Sądu Rejonowego obwinionej o dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego
określonego w art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) po rozpoznaniu na posiedzeniu w
dniu 22 lipca 2009 r. przedstawionego przez Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w
trybie art. 42 § 4 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p. wniosku obwinionej o wyłączenie od
rozpoznania jej sprawy sędziów Sądu Apelacyjnego na podstawie art. 128 u.s.p. w zw.
z art. 42 § 4 k.p.k.
p o s t a n o w i ł :
1) wniosek w części dotyczącej wyłączenia sędziów Sądu Apelacyjnego w A.: D. M.,
M. K. i E. M. przekazać do rozpoznania według właściwości Sądowi
Apelacyjnemu Sądowi Dyscyplinarnemu w A.;
2) w pozostałym zakresie wniosek pozostawić bez rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Obwiniona o dokonanie przewinienia służbowego z art. 107 § 1 u.s.p. sędzia
Sądu Rejonowego przed wyznaczonym w jej sprawie na dzień 22 czerwca 2009 r.
terminem rozprawy dyscyplinarnej, w dniu 17 czerwca 2009 r., przesłała do Sądu
Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego w A. wniosek o wyłączenie od rozpoznania jej
sprawy imiennie wskazanych 54 sędziów tego Sądu, powołując się na mający
odpowiednie zastosowanie przepis art. 41 § 1 k.p.k. Uzasadniając swój wniosek sędzia
Sądu Rejonowego powołała się na to, iż sędzia J. S., będący sędzią Sądu Apelacyjnego
w A., pełni równocześnie funkcję Prezesa Sądu Okręgowego w B. W jej ocenie – „w
niespotykany sposób bezpośrednio zaangażował się w czynności poprzedzające
wszczęcie postępowania dyscyplinarnego” w jej sprawie, „polecając określonym
pracownikom Sądu Rejonowego w L. złożenie stosownych oświadczeń”. Podniosła
też, że – w związku z tym faktem – „nie wyklucza konieczności (jego) przesłuchania
w charakterze świadka” na rozprawie dyscyplinarnej.
Wskazała także przykłady – w jej ocenie – negatywnego stosunku Prezesa Sądu
Okręgowego w B. do jej osoby. Nadto fakt orzekania przez niego w Wydziale Karnym
Sądu Apelacyjnego w A. „(z którego musi być Przewodniczący składu orzekającego w
2
postępowaniu dyscyplinarnym), nie sprzyja z przyczyn oczywistych zagwarantowaniu
niezbędnej bezstronności” przez pozostałych sędziów tego Sądu i powoduje, że „nie
powinni (oni) w jej sprawy rozpoznawać”.
Dodać należy, że na skutek losowania składu orzekającego do rozpoznania
sprawy sędziego Sądu Rejonowego, które odbyło się w dniu 2 czerwca 2009 r.,
wyznaczono do dokonania tej czynności skład orzekający w osobach: SSA D. M.,
SSA M. K. i SSA E. M.
W związku ze złożeniem owego wniosku o wyłącznie sędziów zarządzeniem
Wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w A. z dnia 19 czerwca 2009 r. odwołano
wyznaczony na dzień 22 czerwca 2009 r. termin rozprawy dyscyplinarnej.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Nie budzi wątpliwości fakt, że karna ustawa procesowa – mająca stosownie do
treści art. 128 u.s.p. odpowiednie in concreto zastosowanie – nie przewiduje
wyłączenia sędziego in abstracto, ale wiąże wyłączenie sędziego „z (jego) udziałem”
w sprawie (art. 40 § 1 k.p.k.). Sama analiza językowa przepisów art. 40 i art. 41 § 1
k.p.k. dowodzi bowiem – i to w sposób nie budzący kontrowersji interpretacyjnych –
że dotyczą one wyłączenia sędziego wyznaczonego do udziału w sprawie. Stąd też
słusznie zauważył Sąd Najwyższy, że w sytuacji gdy do udziału w sprawie
wyznaczony został konkretny sędzia, to wniosek o wyłączenie sędziego (sędziów)
niewyznaczonego (niewyznaczonych) do udziału w tej sprawie, a nawet wszystkich
pozostałych sędziów sądu właściwego, aktualizuje się i podlega rozpoznaniu w sposób
przewidziany w art. 42 § 4 k.p.k. tylko wtedy, gdy wyznaczony sędzia został następnie
wyłączony, a w jego miejsce wyznaczono sędziego objętego tym wnioskiem
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 r., V KK 195/04,
OSNKW 2005, z. 1, poz. 5; a nadto: postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23
czerwca 2008 r., WD 1/08, Prok. i Pr. – wkł. 2008, z. 12, poz. 16 i Sądów
Apelacyjnych w Lublinie z dnia 20 marca 2002 r., II AKo 69/02, OSA 2003, z. 1, poz.
4 i Warszawie z dnia 22 sierpnia 2006 r., II AKo 155/06, KZS 2006, z. 11, s. 70).
Bezsporne jest, iż w sprawie niniejszej został już wylosowany do jej rozpoznania
(personalnie powyżej wskazany) skład orzekający spośród sędziów Sądu
Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego w A. Stąd też przytoczone powyżej względy
procesowe powodują, że ów przedmiotowy wniosek obwinionej może być w obecnej
sytuacji rozpatrywany tylko w zakresie tych sędziów, którzy zostali poprzez losowanie
wyznaczeni do rozpoznania jej sprawy. Właściwym jednak do jego rozpatrzenia jest –
zgodnie z treścią art. 42 § 4 zd. 1 k.p.k. – sąd przed którym toczy się postępowanie, a
więc Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w A. Byłby on do tej czynności
nieuprawniony, tylko w razie niemożności utworzenia składu orzekającego w kwestii
3
zasadności owego wniosku. Ta jednak sytuacja – z uwagi na jedynie obecnie
dopuszczalny jego zakres podmiotowy – w sprawie niniejszej nie zaistniała.
Kierując się tymi względami należało więc przekazać ów wniosek – w części
dotyczącej sędziów Sądu Apelacyjnego: D. M., M. K. i E. M. do rozpoznania –
według właściwości – Sądowi Apelacyjnemu – Sądowi Dyscyplinarnemu w A. W
pozostałym zaś zakresie wniosek ten pozostawić bez rozpoznania. Dopiero –
ewentualne – wyznaczenie tych pozostałych, wskazanych w nim sędziów do
rozpoznania sprawy obwinionej, zaktualizuje potrzebę jego merytorycznej oceny także
w tej części, ale również tylko w trybie określonym w art. 42 § 4 zd. 1 k.p.k.
Z tych wszystkich względów postanowiono jak wyżej.