II CNP 41/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CNP 41/09
POSTANOWIENIE
Dnia 4 sierpnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 4 sierpnia 2009 r.
skargi W.C.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2006 r., sygn. akt [...]
wydanego w sprawie ze skargi W.C.
o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa G.N.
przeciwko W.C.
o zapłatę,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Skarżący W.C. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 27 czerwca 2006 r. oddalającego jego
zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 27 marca 2006 r.
Orzeczeniem tym Sąd pierwszej instancji odrzucił skargę pozwanego o wznowienie
postępowania w sprawie [...], w której został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu
upominawczym. Sądy obu instancji oceniły, że skarga jest przedwczesna i jako
taka niedopuszczalna, gdyż postanowieniem z dnia 15 lutego 2006 r przywrócono
pozwanemu termin do wniesienia opłaty od zażalenia na postanowienie z dnia
5 października 2005 r. w przedmiocie odrzucenia sprzeciwu i tym samym otwarta
została droga do wzruszenia tego nakazu w zwykłym postępowaniu.
W skardze skarżący zarzucił naruszenie prawa procesowego, tj. art. 504 § 2
k.p.c. oraz sprzeczność zaskarżonego orzeczenia z art. 399 § 1 k.p.c. i art. 45
Konstytucji.
Sąd Najwyższy zważył co, następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji (poza
niewchodzącym w sprawie w rachubę wyjątkiem określonym w art. 4241
§ 2 k.p.c.),
kończącego postępowanie w sprawie wydanego począwszy od dnia 1 września
2004 r. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2005 r., I CNP 1/05
niepublikowane i uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
26 października 2005 r., III BZP 1/05, OSNC 2006, nr 5, poz. 78, której nadano
moc zasady prawnej) gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda,
a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków
prawnych nie było i nie jest możliwe. Oznacza to prawo wniesienia skargi
od prawomocnych wyroków, nakazów zapłaty, postanowień co do istoty sprawy
wydanych w postępowaniu nieprocesowym oraz od postanowień tzw. formalnych
kończących postępowanie w sprawie.
W literaturze dominuje pogląd, że to ostatnie pojęcie obejmuje
postanowienia, których uprawomocnienie zamyka drogę do rozstrzygnięcia sprawy
co do istoty przez sąd drugiej instancji, jeżeli w chwili jego wydania jest on
3
zwolniony od obowiązku dalszego rozpoznawania sprawy. Z kolei na podstawie
dorobku judykatury można przyjąć, że jest to postanowienie, które przez
uprawomocnienie się trwale zamyka drogę do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty
w danej instancji (por,. np. uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, OSNC 1999, nr 5, poz. 87, z dnia
31 maja 2000 r., III CZP1/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 1 i z dnia 6 października
2000 r., III CZP 31/00, ONSC 2001, nr 2, poz.22 oraz postanowienie z dnia
11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, niepublikowane.).
Skarga jest nie tylko środkiem nowym, ale - jak podkreślono w literaturze -
wyjątkowym w skali europejskiej. Zasadą bowiem jest, że prawomocność, tworzy
nowy stan prawny pomiędzy stronami albo erga omnes, jak też sanuje wszelkie
ewentualne naruszenia prawa, którymi orzeczenie ewentualnie jest dotknięte.
Z tego względu jest środkiem wysoce sformalizowanym i wszystkie jej wymagania
konstrukcyjne określone w art. 4245
§ 1 k.p.c. należy interpretować ściśle.
Do omawianej kategorii wymagań należy także uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy (art. art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.). W skardze założono, że zażalenie powinno
zostać uwzględnione, podobnie jak skarga o wznowienie postępowania i w wyniku
sprzeciwu pozwanego powództwo oddalone w całości. Nie sposób jednak uznać,
aby samo wniesienie przedmiotowego zażalenia prowadziło do wydania wyroku
oddalającego powództwo w sprawie [...] w całości. W sprawie nie został więc
wykazany a nawet uprawdopodobniony związek przyczynowy pomiędzy
wskazywanym przez skarżącego ewentualnym naruszeniem prawa
a sygnalizowaną szkodą. Nie można zatem przyjąć, że nastąpiło
uprawdopodobnienie przez skarżącego szkody wyrządzonej przez wydanie
postanowienia, którego skarga dotyczy (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141). Skarga
więc nie spełniała wymagania konstrukcyjnego określonego w 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 4 sierpnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 4 sierpnia 2009 r.
skargi W.C.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2006 r., sygn. akt [...]
wydanego w sprawie ze skargi W.C.
o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa G.N.
przeciwko W.C.
o zapłatę,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Skarżący W.C. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 27 czerwca 2006 r. oddalającego jego
zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 27 marca 2006 r.
Orzeczeniem tym Sąd pierwszej instancji odrzucił skargę pozwanego o wznowienie
postępowania w sprawie [...], w której został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu
upominawczym. Sądy obu instancji oceniły, że skarga jest przedwczesna i jako
taka niedopuszczalna, gdyż postanowieniem z dnia 15 lutego 2006 r przywrócono
pozwanemu termin do wniesienia opłaty od zażalenia na postanowienie z dnia
5 października 2005 r. w przedmiocie odrzucenia sprzeciwu i tym samym otwarta
została droga do wzruszenia tego nakazu w zwykłym postępowaniu.
W skardze skarżący zarzucił naruszenie prawa procesowego, tj. art. 504 § 2
k.p.c. oraz sprzeczność zaskarżonego orzeczenia z art. 399 § 1 k.p.c. i art. 45
Konstytucji.
Sąd Najwyższy zważył co, następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji (poza
niewchodzącym w sprawie w rachubę wyjątkiem określonym w art. 4241
§ 2 k.p.c.),
kończącego postępowanie w sprawie wydanego począwszy od dnia 1 września
2004 r. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2005 r., I CNP 1/05
niepublikowane i uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
26 października 2005 r., III BZP 1/05, OSNC 2006, nr 5, poz. 78, której nadano
moc zasady prawnej) gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda,
a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków
prawnych nie było i nie jest możliwe. Oznacza to prawo wniesienia skargi
od prawomocnych wyroków, nakazów zapłaty, postanowień co do istoty sprawy
wydanych w postępowaniu nieprocesowym oraz od postanowień tzw. formalnych
kończących postępowanie w sprawie.
W literaturze dominuje pogląd, że to ostatnie pojęcie obejmuje
postanowienia, których uprawomocnienie zamyka drogę do rozstrzygnięcia sprawy
co do istoty przez sąd drugiej instancji, jeżeli w chwili jego wydania jest on
3
zwolniony od obowiązku dalszego rozpoznawania sprawy. Z kolei na podstawie
dorobku judykatury można przyjąć, że jest to postanowienie, które przez
uprawomocnienie się trwale zamyka drogę do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty
w danej instancji (por,. np. uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, OSNC 1999, nr 5, poz. 87, z dnia
31 maja 2000 r., III CZP1/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 1 i z dnia 6 października
2000 r., III CZP 31/00, ONSC 2001, nr 2, poz.22 oraz postanowienie z dnia
11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, niepublikowane.).
Skarga jest nie tylko środkiem nowym, ale - jak podkreślono w literaturze -
wyjątkowym w skali europejskiej. Zasadą bowiem jest, że prawomocność, tworzy
nowy stan prawny pomiędzy stronami albo erga omnes, jak też sanuje wszelkie
ewentualne naruszenia prawa, którymi orzeczenie ewentualnie jest dotknięte.
Z tego względu jest środkiem wysoce sformalizowanym i wszystkie jej wymagania
konstrukcyjne określone w art. 4245
§ 1 k.p.c. należy interpretować ściśle.
Do omawianej kategorii wymagań należy także uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy (art. art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.). W skardze założono, że zażalenie powinno
zostać uwzględnione, podobnie jak skarga o wznowienie postępowania i w wyniku
sprzeciwu pozwanego powództwo oddalone w całości. Nie sposób jednak uznać,
aby samo wniesienie przedmiotowego zażalenia prowadziło do wydania wyroku
oddalającego powództwo w sprawie [...] w całości. W sprawie nie został więc
wykazany a nawet uprawdopodobniony związek przyczynowy pomiędzy
wskazywanym przez skarżącego ewentualnym naruszeniem prawa
a sygnalizowaną szkodą. Nie można zatem przyjąć, że nastąpiło
uprawdopodobnienie przez skarżącego szkody wyrządzonej przez wydanie
postanowienia, którego skarga dotyczy (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141). Skarga
więc nie spełniała wymagania konstrukcyjnego określonego w 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 k.p.c.).