II PK 201/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:24-09-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I PK 140/03 I PK 181/04 I PK 233/07 I PK 433/02 I PZ 124/02 I UK 118/04 II PK 246/04 II UK 184/03 II UK 201/03 II UK 340/03 III UK 103/04 III UK 31/05
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II PK 201/09
POSTANOWIENIE
Dnia 9 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Hajn
w sprawie z powództwa M. B.
przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 grudnia 2009 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w B.
z dnia 5 marca 2009 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od powódki na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa 1350 zł (tysiąc trzysta pięćdziesiąt
zł) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu
kasacyjnym.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy w B. w sprawie M. B. przeciwko Skarbowi
Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa o zapłatę, wyrokiem z
5 marca 2009 r. zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego z 7 kwietnia 2008 r. w
punktach 1 i 2 w ten sposób, że oddalił powództwo w zakresie roszczenia głównego
ponad kwotę 212 zł 10 gr, oddalił powództwo o zapłatę odsetek ustawowych od
2
roszczenia głównego w kwocie 212 zł 10 gr za okres poprzedzający 15
października 2007 r., oddalił apelację w pozostałej części.
Powódka przez swojego pełnomocnika wniosła skargę kasacyjną od wyroku
Sądu Okręgowego, potrzebę przyjęcia jej uzasadniając koniecznością wykładni art.
362 § 2 w związku z art. 6 k.c. i odpowiedzi na następujące zagadnienia z tym
związane: 1) czy w przypadku konieczności dowodzenia prawdopodobieństwa
niezaistnienia jakiegoś faktu w przeszłości dla potrzeb zastosowania art. 362 § 2
k.c. w części dotyczącej lucrum cessans ciężar dowodu spoczywa na powodzie,
czy może ciężar dowodu faktów pozytywnych, na których wsparte winno być
domniemanie faktyczne o treści będącej zaprzeczeniem wystąpienia faktu
(niezaistnienia faktu) spoczywa na pozwanym? 2) czy w ogóle w sytuacji
dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w zakresie utraconych korzyści
zachodzi konieczność udowodnienia czy jedynie uprawdopodobnienia faktu (lub,
jak w pytaniu I niezaistnienia faktu).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, względnie
istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, jeśli zachodzi nieważność
postępowania lub jeśli skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Wniesiona w
sprawie skarga nie spełnia żadnej z tych przesłanek.
Skarga kasacyjna nie jest środkiem zaskarżenia przysługującym od
każdego rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w
sprawie z uwagi na przeważający w charakterze skargi kasacyjnej element interesu
publicznego. Służy ona kontroli prawidłowości stosowania prawa, nie będąc
instrumentem weryfikacji trafności ustaleń faktycznych stanowiących podstawę
zaskarżonego orzeczenia. Wniesiona w sprawie skarga nie wykazała znaczenia jej
rozstrzygnięcia dla realizacji tej publicznoprawnej funkcji skargi kasacyjnej,
względnie potrzeby ujednolicenia orzecznictwa sądów powszechnych i rozwoju
jurysprudencji.
3
Powódka jako przesłanki przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
wskazała na potrzebę wykładni art. 362 § 2 w związku z art. 6 k.c. i odpowiedzi na
zagadnienia z tym związane. Przede wszystkim należy wskazać, jak słusznie
zauważono w odpowiedzi na skargę kasacyjną, że powódka błędnie wskazała na
nieistniejący art. 362 § 2 k.c., który to artykuł nie jest w ogóle podzielony na
paragrafy. Zakładając, że w istocie Autorka skargi kasacyjnej miała na myśli art.
361 § 2 k.c., to słusznie również wskazano, że przepis ten był przedmiotem
rozważań Sądu Najwyższego i nie istnieje potrzeba jego wykładni. Powołanie się w
skardze kasacyjnej na potrzebę wykładni przepisów prawnych wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów wymaga wykazania przez Autora skargi, że na
podstawie tych samych przepisów prawnych w różnych sprawach tego samego
rodzaju podejmowane są rozbieżne rozstrzygnięcia sądowe, które nie znajdują
przekonującego uzasadnienia w różnicach wynikających z ustaleń sądu
dotyczących okoliczności faktycznych lub prawnych w tych sprawach. Konieczne
jest przytoczenie wywodu, który powinien zawierać argumenty prawne
przemawiające za istnieniem tych przesłanek, odwołujące się do konkretnych
przepisów prawa, ich sądowej i doktrynalnej wykładni oraz sposobu rozumienia i
stosowania w praktyce. opisanie owych wątpliwości lub rozbieżności, wskazanie
argumentów, które prowadzą do rozbieżnych ocen prawnych, a nadto
przedstawienie przez skarżącego własnej propozycji interpretacyjnej Bez
wyjaśnienia i wykazania, jakie wątpliwości interpretacyjne pojawiają się w związku z
wykładnią określonych przepisów, Sąd Najwyższy nie może być przekonany o
potrzebie i celowości przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (zob. np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2005 r., III UK 31/05;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 grudnia 2004 r., I PK 181/04;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2003 r., II UK 201/03;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r., I PK 233/07;
postanowienie SN z dnia 3 listopada 2003 r., II UK 184/03; postanowienie SN z
dnia 22 czerwca 2004 r., III UK 103/04; postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2003
r., I PZ 124/02; postanowienie SN z dnia 22 czerwca 2004 r., III UK 103/04;
postanowienie SN z dnia 28 grudnia 2004 r., I PK 181/04; postanowienie SN z dnia
13 grudnia 2007 r., I PK 233/07).
4
Również przedstawione przez pełnomocniczkę powódki pytania nie mogą
być utożsamiane z wymagającymi rozstrzygnięcia, występującymi w sprawie
istotnymi zagadnieniami prawnymi w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
Powołanie się w skardze kasacyjnej na występowanie w sprawie istotnego
zagadnienia prawnego wymaga od strony skarżącej sformułowania tego
zagadnienia, wykazania jego istotności oraz nadania mu charakteru prawnego
przez przytoczenie przepisów, w związku z którymi powstało. Występowanie
istotnego zagadnienia prawnego oraz potrzeba wykładni jako okoliczności
uzasadniające rozpoznanie kasacji muszą dotyczyć treści przepisów, które były
(powinny być) zastosowane w sprawie. (zob. np. postanowienie SN z dnia 17
marca 2003 r., I PK 433/02). Zagadnienie prawne, które uzasadniałoby przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania, powinno występować "w sprawie", czyli w tej
sprawie, w której nastąpiło wydanie wyroku zaskarżonego skargą kasacyjną.
Ponadto zagadnienie prawne powinno powstać w związku z zastosowaniem
(niezastosowaniem) bądź błędną wykładnią przepisów prawa w ustalonym w tej
sprawie stanie faktycznym (zob. postanowienie SN z dnia 30 maja 2003 r., I PK
140/03; postanowienie SN z dnia 18 lutego 2004 r., II UK 340/03) Występowanie w
sprawie istotnego zagadnienia prawnego jako przyczyny rozpoznania skargi
kasacyjnej w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. musi dotyczyć ustaleń
faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia i musi występować
na tle konkretnej regulacji prawnej (zob. postanowienie SN z dnia 22 lipca 2004 r., I
UK 118/04; postanowienie SN z dnia 14 października 2004 r., II PK 246/04). Te
przesłanki w przedmiotowej skardze nie zostały spełnione. Przedstawione
zagadnienie nie zawiera żadnej argumentacji prawnej w rozumieniu jak wskazano
wyżej.
Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy orzekł o odmowie przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 9 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Hajn
w sprawie z powództwa M. B.
przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 grudnia 2009 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w B.
z dnia 5 marca 2009 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od powódki na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa 1350 zł (tysiąc trzysta pięćdziesiąt
zł) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu
kasacyjnym.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy w B. w sprawie M. B. przeciwko Skarbowi
Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa o zapłatę, wyrokiem z
5 marca 2009 r. zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego z 7 kwietnia 2008 r. w
punktach 1 i 2 w ten sposób, że oddalił powództwo w zakresie roszczenia głównego
ponad kwotę 212 zł 10 gr, oddalił powództwo o zapłatę odsetek ustawowych od
2
roszczenia głównego w kwocie 212 zł 10 gr za okres poprzedzający 15
października 2007 r., oddalił apelację w pozostałej części.
Powódka przez swojego pełnomocnika wniosła skargę kasacyjną od wyroku
Sądu Okręgowego, potrzebę przyjęcia jej uzasadniając koniecznością wykładni art.
362 § 2 w związku z art. 6 k.c. i odpowiedzi na następujące zagadnienia z tym
związane: 1) czy w przypadku konieczności dowodzenia prawdopodobieństwa
niezaistnienia jakiegoś faktu w przeszłości dla potrzeb zastosowania art. 362 § 2
k.c. w części dotyczącej lucrum cessans ciężar dowodu spoczywa na powodzie,
czy może ciężar dowodu faktów pozytywnych, na których wsparte winno być
domniemanie faktyczne o treści będącej zaprzeczeniem wystąpienia faktu
(niezaistnienia faktu) spoczywa na pozwanym? 2) czy w ogóle w sytuacji
dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w zakresie utraconych korzyści
zachodzi konieczność udowodnienia czy jedynie uprawdopodobnienia faktu (lub,
jak w pytaniu I niezaistnienia faktu).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, względnie
istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, jeśli zachodzi nieważność
postępowania lub jeśli skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Wniesiona w
sprawie skarga nie spełnia żadnej z tych przesłanek.
Skarga kasacyjna nie jest środkiem zaskarżenia przysługującym od
każdego rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w
sprawie z uwagi na przeważający w charakterze skargi kasacyjnej element interesu
publicznego. Służy ona kontroli prawidłowości stosowania prawa, nie będąc
instrumentem weryfikacji trafności ustaleń faktycznych stanowiących podstawę
zaskarżonego orzeczenia. Wniesiona w sprawie skarga nie wykazała znaczenia jej
rozstrzygnięcia dla realizacji tej publicznoprawnej funkcji skargi kasacyjnej,
względnie potrzeby ujednolicenia orzecznictwa sądów powszechnych i rozwoju
jurysprudencji.
3
Powódka jako przesłanki przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
wskazała na potrzebę wykładni art. 362 § 2 w związku z art. 6 k.c. i odpowiedzi na
zagadnienia z tym związane. Przede wszystkim należy wskazać, jak słusznie
zauważono w odpowiedzi na skargę kasacyjną, że powódka błędnie wskazała na
nieistniejący art. 362 § 2 k.c., który to artykuł nie jest w ogóle podzielony na
paragrafy. Zakładając, że w istocie Autorka skargi kasacyjnej miała na myśli art.
361 § 2 k.c., to słusznie również wskazano, że przepis ten był przedmiotem
rozważań Sądu Najwyższego i nie istnieje potrzeba jego wykładni. Powołanie się w
skardze kasacyjnej na potrzebę wykładni przepisów prawnych wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów wymaga wykazania przez Autora skargi, że na
podstawie tych samych przepisów prawnych w różnych sprawach tego samego
rodzaju podejmowane są rozbieżne rozstrzygnięcia sądowe, które nie znajdują
przekonującego uzasadnienia w różnicach wynikających z ustaleń sądu
dotyczących okoliczności faktycznych lub prawnych w tych sprawach. Konieczne
jest przytoczenie wywodu, który powinien zawierać argumenty prawne
przemawiające za istnieniem tych przesłanek, odwołujące się do konkretnych
przepisów prawa, ich sądowej i doktrynalnej wykładni oraz sposobu rozumienia i
stosowania w praktyce. opisanie owych wątpliwości lub rozbieżności, wskazanie
argumentów, które prowadzą do rozbieżnych ocen prawnych, a nadto
przedstawienie przez skarżącego własnej propozycji interpretacyjnej Bez
wyjaśnienia i wykazania, jakie wątpliwości interpretacyjne pojawiają się w związku z
wykładnią określonych przepisów, Sąd Najwyższy nie może być przekonany o
potrzebie i celowości przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (zob. np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2005 r., III UK 31/05;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 grudnia 2004 r., I PK 181/04;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2003 r., II UK 201/03;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r., I PK 233/07;
postanowienie SN z dnia 3 listopada 2003 r., II UK 184/03; postanowienie SN z
dnia 22 czerwca 2004 r., III UK 103/04; postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2003
r., I PZ 124/02; postanowienie SN z dnia 22 czerwca 2004 r., III UK 103/04;
postanowienie SN z dnia 28 grudnia 2004 r., I PK 181/04; postanowienie SN z dnia
13 grudnia 2007 r., I PK 233/07).
4
Również przedstawione przez pełnomocniczkę powódki pytania nie mogą
być utożsamiane z wymagającymi rozstrzygnięcia, występującymi w sprawie
istotnymi zagadnieniami prawnymi w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
Powołanie się w skardze kasacyjnej na występowanie w sprawie istotnego
zagadnienia prawnego wymaga od strony skarżącej sformułowania tego
zagadnienia, wykazania jego istotności oraz nadania mu charakteru prawnego
przez przytoczenie przepisów, w związku z którymi powstało. Występowanie
istotnego zagadnienia prawnego oraz potrzeba wykładni jako okoliczności
uzasadniające rozpoznanie kasacji muszą dotyczyć treści przepisów, które były
(powinny być) zastosowane w sprawie. (zob. np. postanowienie SN z dnia 17
marca 2003 r., I PK 433/02). Zagadnienie prawne, które uzasadniałoby przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania, powinno występować "w sprawie", czyli w tej
sprawie, w której nastąpiło wydanie wyroku zaskarżonego skargą kasacyjną.
Ponadto zagadnienie prawne powinno powstać w związku z zastosowaniem
(niezastosowaniem) bądź błędną wykładnią przepisów prawa w ustalonym w tej
sprawie stanie faktycznym (zob. postanowienie SN z dnia 30 maja 2003 r., I PK
140/03; postanowienie SN z dnia 18 lutego 2004 r., II UK 340/03) Występowanie w
sprawie istotnego zagadnienia prawnego jako przyczyny rozpoznania skargi
kasacyjnej w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. musi dotyczyć ustaleń
faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia i musi występować
na tle konkretnej regulacji prawnej (zob. postanowienie SN z dnia 22 lipca 2004 r., I
UK 118/04; postanowienie SN z dnia 14 października 2004 r., II PK 246/04). Te
przesłanki w przedmiotowej skardze nie zostały spełnione. Przedstawione
zagadnienie nie zawiera żadnej argumentacji prawnej w rozumieniu jak wskazano
wyżej.
Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy orzekł o odmowie przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
k.p.c.