Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 27 MAJA 2010 R.
SNO 84/09
Przewodniczący: sędzia SN Jarosław Matras.
Sędziowie SN: Wojciech Katner, Teresa Bielska-Sobkowicz
(sprawozdawca).
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y na posiedzeniu z
udziałem protokolanta w sprawie sędziego Sądu Okręgowego po rozpoznaniu w dniu
26 listopada 2009 r., 21 kwietnia i 27 maja 2010 r. zażalenia sędziego na uchwałę
Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 19 czerwca 2009 r., sygn. akt (...),
w przedmiocie zezwolenia na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej
u c h w a l i ł : u c h y l a z a s k a r ż o n ą u c h w a ł ę i p r z e k a z u j e
s p r a w ę d o p o n o w n e g o r o z p o z n a n i a S ą d o w i
A p e l a c y j n e m u – S ą d o w i D y s c y p l i n a r n e m u .
U z a s a d n i e n i e
Uchwałą z dnia 19 czerwca 2009 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny: 1)
zezwolił na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego Sądu Okręgowego w
sprawie o czyn z art. 177 § 1 k.k. dotyczący wypadku drogowego, do którego doszło w
dniu 7 lipca 2007 r. w B., co do którego prowadzone jest przez Prokuraturę Rejonową
postępowanie o sygnaturze akt 2 Ds. 2/09/S; 2) odstąpił od zawieszenia sędziego w
czynnościach służbowych i od obniżenia wysokości jego wynagrodzenia.
Sąd Dyscyplinarny zwrócił uwagę, że sędzia Sądu Okręgowego nie
kwestionował zaistnienia samego zdarzenia i nie zaprzeczył, że wyjechał samochodem
z drogi podporządkowanej, co mogło być jedną z przyczyn wypadku drogowego, a
nadto, że okoliczności wypadku potwierdzili przesłuchani w sprawie 2 Ds. 2/09/S
świadkowie: Mirosław F., Kazimierz B. i Teresa B. oraz biegli z zakresu techniki
motoryzacyjnej i ruchu drogowego. W wypadku pokrzywdzeni zostali Aldona L. oraz
Barbara Ł., które doznały obrażeń naruszających czynności narządów ciała na czas
powyżej siedmiu dni, oraz Szymon Ł., który doznał lżejszych obrażeń.
W ocenie Sądu Dyscyplinarnego materiał dowodowy przedstawiony przez
prokuratora oraz fakty częściowo przyznane przez sędziego w toku postępowania
przed tym Sądem uzasadniają podejrzenie popełnienia przez sędziego przestępstwa z
art. 177 § 1 k.k. Spełnione zostały tym samym określone w art. 80 § 1 u.s.p. przesłanki
zezwolenia na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej.
2
Sąd Dyscyplinarny uznał także, iż nie ma podstaw do jednoczesnego orzeczenia
o zwieszeniu sędziego w czynnościach i obniżenia mu wynagrodzenia z uwagi na to,
że czyn objęty postępowaniem stanowi występek z winy nieumyślnej o charakterze
cywilizacyjnym, niehańbiący, zaś zachowanie sędziego po zdarzeniu było poprawne, a
stopień ewentualnego naruszenia przepisów niezbyt drastyczny.
Zażalenia od powyższej uchwały wnieśli Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego –
w części objętej punktem drugim, oraz sędzia Sądu Okręgowego – w części objętej
punktem pierwszym.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Wobec pozostawienia zażalenia Rzecznika Dyscyplinarnego bez rozpoznania
należało ustosunkować się jedynie do zażalenia sędziego Sądu Okręgowego.
Przypomnieć należy, że uchylenie immunitetu sędziowskiego stanowi ingerencję
w jedną z podstawowych, niezbywalnych gwarancji niezawisłości sędziowskiej,
dlatego uchwała w tym przedmiocie musi być podjęta ze szczególną rozwagą, po
szczegółowym przeanalizowaniu przedstawionych dowodów. Wniosek może być
uwzględniony jedynie wówczas, gdy zachodzi dostatecznie uzasadnione popełnienie
przestępstwa. Chodzi o podejrzenie w pełni uzasadnione, nienasuwające istotnych
wątpliwości zarówno co do popełnienia czynu, jak i występowania innych
okoliczności objętych przez ustawę ramami odpowiedzialności karnej (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2003 r., SNO 29/03, OSNSD 2003, nr
1, poz. 13). Uznaje się powszechnie, że obowiązkiem sądu dyscyplinarnego jest
weryfikacja przedstawionego materiału dowodowego, przy czym ocena tego sądu ma
charakter merytoryczny i jest podobna do określonej w przepisach postępowania
karnego. Konieczne jest rozważenie, czy zgromadzone dowody dostatecznie
uzasadniają podejrzenie popełnienia przez sędziego przestępstwa. Oceny takiej nie
wystarczy dokonać, musi też znaleźć wyraz w pisemnym uzasadnieniu, które,
stosownie do art. 424 § 1 k.p.k. w związku z art. 128 u.s.p., powinno zawierać
wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich oparł
się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Nie wystarczy zatem
wskazać, jak to uczynił Sąd pierwszej instancji, że okoliczności wypadku potwierdzili
świadkowie przesłuchani w postępowaniu przygotowawczym oraz biegli składający w
tym postępowaniu opinię, a sędzia nie kwestionował zaistnienia samego zdarzenia.
Należało dokładnie wyjaśnić okoliczności zdarzenia, a także rozważyć wyjaśnienia
sędziego. Sam fakt, że wyjechał z drogi podporządkowanej na drogę główną jeszcze
nie musi świadczyć o popełnieniu przez niego przestępstwa, zwłaszcza, że mogło to –
jak wskazał Sąd pierwszej instancji – stanowić jedną z przyczyn (zatem nie jedyną)
wypadku drogowego. Nie wiadomo w tej sytuacji, czy zachowanie sędziego
wyczerpuje znamiona przestępstwa, skoro mogło stanowić tylko jedną z przyczyn
3
wypadku. Obowiązkiem Sądu dyscyplinarnego jest zatem rzetelna ocena
przedstawionego przez wnioskodawcę materiału dowodowego i wyjaśnienie
ewentualnych rozbieżności oraz wątpliwości w celu wykazania, czy zachodzi
dostatecznie uzasadnione podejrzenie przestępstwa. Uzasadnienie zaskarżonej
uchwały nie pozwala na instancyjną kontrolę prawidłowości tej oceny.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł jak w sentencji
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w związku z art. 128 u.s.p.