Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CNP 25/10
POSTANOWIENIE
Dnia 21 lipca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie z powództwa E.(...) sp. z o.o. w K.
przeciwko T.(...) sp. z o.o. w B.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 lipca 2010 r.,
na skutek skargi strony pozwanej
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 30 września 2009 r., sygn. akt I ACa
(…),
odrzuca skargę i zasądza od skarżącego na rzecz powoda 3 600 (trzy tysiące
sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów wywołanych jej wniesieniem.
Uzasadnienie
W związku ze skargą pozwanej T.(...) sp. z o.o. z siedzibą w B. o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 30 września
2009 r. należy zważyć, co następuje.
Skarga nie spełnia wymagań określonych w art. 4245
§ 1 pkt 4 i 5 k.p.c.
Uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy polega na przedstawieniu wyodrębnionego wywodu
przekonującego, że szkoda została wyrządzona oraz określającego czas jej powstania,
postać i związek przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem (por.:
2
postanowienie SN z dnia 11 sierpnia 2005 r., sygn. akt III CNP 4/05, niepubl.;
postanowienie SN z dnia 23 września 2005 r., sygn. akt III CNP 5/05, niepubl.;
postanowienie SN z dnia 22 listopada 2005 r., sygn. akt I CNP 19/05, niepubl.;
postanowienie SN z dnia 31 stycznia 2006 r., sygn. akt IV CNP 38/05, OSNC z 2006 r.,
nr 7-8, poz. 141). Przesłanka uprawdopodobnienia szkody, uregulowana w art. 4245
§ 1
pkt 4 k.p.c., zostaje spełniona, jeżeli skarżący powoła w skardze nie tylko wszystkie
znane mu fakty, które wskazują na związek między zaskarżonym orzeczeniem
a doznanymi wskutek jego wydania stratami lub utraconymi korzyściami, ale ponadto
powoła dowody lub co najmniej ich surogaty, które uczynią twierdzenie o wyrządzeniu
szkody wiarygodnym (tak m.in.: postanowienie SN z dnia 23 marca 2006 r., IV CNP
23/06, Biuletyn SN z 2006 r., nr 6, s. 8; postanowienie SN z dnia 25 lipca 2006 r., III
CNP 40/06 nie publ.). Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego ten
kreatywny wymóg skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia obliguje skarżącą do złożenia oświadczenia, że szkoda wystąpiła, jak
również do wskazania jej rodzaju i rozmiaru, a ponadto do powołania lub przedstawienia
dowodów lub innych środków uwiarygodniających jej twierdzenie. Niezbędne jest
wskazanie związku przyczynowego między wydaniem zaskarżonego wyroku a
powstaniem szkody. Ponadto skarżąca może powoływać się tylko na taką szkodę, która
została już wyrządzona na skutek wydania zaskarżonego orzeczenia, a nie na szkodę,
która może powstać dopiero w przyszłości. W chwili wniesienia skargi szkoda musi już
istnieć, a więc nie wystarcza zagrożenie jej wystąpienia (postanowienie SN z dnia 14
kwietnia 2008 r., sygn. akt II BP 1/08, niepubl.). Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w
postanowieniu z 27 października 2005 r. (sygn. akt V CNP 28/05, niepubl.), skarga o
stwierdzenie niezgodności prawomocnego orzeczenia z prawem nie służy zapobieganiu
wyrządzenia szkody, mogącej powstać wskutek wydania orzeczenia sądowego, lecz jest
środkiem prawnym, który w razie jego uwzględnienia stanowi podstawę wystąpienia z
powództwem przeciwko Skarbowi Państwa o naprawienie szkody wyrządzonej
orzeczeniem sądowym (por także: postanowienie SN z dnia 15 lutego 2006 r., sygn. akt
IV CNP 7/05, niepubl.; postanowienie SN z dnia 11 sierpnia 2005 r., sygn. akt III CNP
4/05, OSNC z 2006 r., nr 1, poz. 16; postanowienie SN z dnia 10 sierpnia 2006 r., sygn.
akt V CNP 102/06, niepubl.; postanowienie SN z dnia 25 maja 2007 r., sygn. akt II CNP
51/07, niepubl.; postanowienie SN z dnia 21 lipca 2008 r., l CNP 44/08, niepubl.;
postanowienie SN z dnia 30 września 2008 r., l CNP 63/08, niepubl.). Tak rozumianego
obowiązku skarżąca nie spełniła. W szczególności nie podjęła próby choćby
3
uprawdopodobnienia, że wskazywana szkoda już wystąpiła, twierdząc jedynie, że
wydanie zaskarżonego orzeczenia spowodowało wyrządzenie szkody w majątku
pozwanej poprzez dokonanie zapłaty na rzecz powoda.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. skarżącą obciąża obowiązek przedstawienia
analizy prawnej przepisów dotyczących środków zaskarżenia, których zastosowanie jest
niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno nie mogłoby odnieść skutku. Skarżąca
powinna wykazać, że od zaskarżonego orzeczenia nie przysługuje środek prawny, przy
pomocy którego mogłoby nastąpić wzruszenie zaskarżonego orzeczenia (postanowienie
SN z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt I CNP 108/08, niepubl.). Oznacza to obowiązek
przeprowadzenia analizy przepisów dotyczących środków prawnych, których
zastosowanie jest niedopuszczalne lub które z innych przyczyn nie mogły odnieść
skutku. Co więcej skarżąca musi „wykazać” (a więc nie „wskazać”, „przytoczyć” czy
„uwiarygodnić”), że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe. Wykazanie w skardze o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w
drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe polega na ujawnieniu i
przedstawieniu tej okoliczności w sposób wyczerpujący i nie budzący wątpliwości oraz
na dowiedzeniu jej istnienia i przekonującym uzasadnieniu (postanowienie SN z dnia 27
stycznia 2006 r., sygn. akt III CNP 23/05, OSNC z 2006 r., nr 7-8, poz. 140). Z kolei nie
chodzi tylko o skargę kasacyjną czy skargę o wznowienie postępowania, ale także o
inne środki prawne pozwalające na zmianę lub uchylenie orzeczenia, ewentualnie
służące pozbawieniu lub ograniczeniu wykonalności (zob. postanowienie SN z dnia 24
lipca 2008 r., sygn. akt I CNP 50/08, niepubl.). Skarżąca przeprowadziła analizę
niedopuszczalności skargi kasacyjnej, ale nie przeprowadziła dostatecznej analizy
niedopuszczalności innych środków prawnych. Zaś w uzasadnieniu skargi (k. 12
uzasadnienia skargi) podała, że została pozbawiona możliwości obrony swoich praw, co
wiąże się z podstawami wznowienia postępowania (art. 401 pkt 2 k.p.c. dotyczący m. in.
pozbawienia możności działania wskutek naruszenia przepisów prawa). Z kolei krótka
wzmianka na temat niemożliwości zaskarżenia kwestionowanego wyroku w drodze
innych środków prawnych, ze względu na to, że nie zachodzą „ani postawy
nieważnościowe, ani właściwe postawy restytucyjne” nie może być uznana za
wypełnienie obowiązku wynikającego z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. (por.: postanowienie SN
z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt I CNP 111/08, niepubl.).
4
Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie
art. 4248
§ 1 k.p.c.
O kosztach postępowania Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3, art.
108 § 1 w związku z art. 13 § 2, art. 391 § 1, art. 39821
i art. 42412
k.p.c. oraz w związku
z § 12 ust. 5 pkt 2 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).