Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 5 PAŹDZIERNIKA 2010 R.
SNO 44/10
Przewodniczący: sędzia SN Przemysław Kalinowski.
Sędziowie SN: Iwona Koper, Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca).
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem protokolanta
w sprawie sędziego Sądu Okręgowego w stanie spoczynku po rozpoznaniu w dniu 5
października 2010 r. zażalenia wniesionego przez Zastępcę Rzecznika
Dyscyplinarnego w Apelacji (...) na postanowienie Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt ASD (...)
p o s t a n o w i ł :
u c h y l i ć z a s k a r ż o n e p o s t a n o w i e n i e i p r z e k a z a ć s p r a w ę
S ą d o w i A p e l a c y j n e m u – S ą d o w i D y s c y p l i n a r n e m u d o
m e r y t o r y c z n e g o r o z p o z n a n i a .
U z a s a d n i e n i e
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego w Apelacji (...) złożył do Sądu
Dyscyplinarnego wniosek z dnia 1 kwietnia 2010 r. o rozpoznanie sprawy
dyscyplinarnej sędziego Sądu Okręgowego, któremu zarzucił uchybienie godności
urzędu sędziowskiego, polegające na tym, że:
1. w dniu 16 listopada 2009 r., w godzinach wieczornych, w K., woj. (...),
prowadził w stanie nietrzeźwości (3,40 promille) samochód osobowy marki
„Rover”, nr rejestracyjny (...),
2. w miejscu i czasie, jak w pkt. 1, naruszył nietykalność cielesną
funkcjonariusza Komendy Powiatowej Policji w K. mł. asp. Jacka I., podczas
pełnienia przez niego obowiązków służbowych, poprzez dwukrotne uderzenie
go dłonią w tył głowy,
3. w miejscu i czasie, jak w pkt. 1, zachował się arogancko wobec
funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w K. – sierż. Kamila K. i mł.
asp. Jacka I., podczas pełnienia przez nich obowiązków służbowych, poprzez
wyzywanie ich wulgarnymi i obraźliwymi słowami,
tj. popełnienie przewinień dyscyplinarnych przewidzianych w art. 107 § 1
u.s.p.
Postanowieniem z dnia 24 czerwca 2010 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny
zawiesił postępowanie w sprawie wymienionego sędziego, przeniesionego w stan
2
spoczynku z dniem 31 marca 2010 r., do czasu zakończenia postępowania karnego
prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w K., sygn. akt 1Ds 1384/Sw.
Sąd Dyscyplinarny uznał, że zarzucone sędziemu w postępowaniu
dyscyplinarnym czyny są tożsame podmiotowo i przedmiotowo z czynami objętymi
postępowaniem karnym prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową. W tej sytuacji ze
względu na ekonomikę procesową i art. 108 § 4 u.s.p. należało – zdaniem Sądu
Dyscyplinarnego – zawiesić postępowanie dyscyplinarne do czasu prawomocnego
zakończenia toczącego się aktualnie przeciwko sędziemu postępowania karnego (art.
22 § 1 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p.).
W zażaleniu na to postanowienie Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego zarzucił
obrazę art. 22 § 1 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p., polegającą na niesłusznym uznaniu, że
prowadzone przez Prokuraturę Rejonową postępowanie karne stanowi długotrwałą
przeszkodę uniemożliwiającą prowadzenie toczącego się równocześnie postępowania
dyscyplinarnego, oraz błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że
postępowanie karne w sprawie 1Ds 1384/Sw toczy się, mimo że uległo ono
zawieszeniu postanowieniem z dnia 21 czerwca 2010 r. W konkluzji zażalenia wniósł
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi
Dyscyplinarnemu w celu kontynuowania postępowania w sprawie.
W odpowiedzi na zażalenie sędzia w stanie spoczynku wniósł o utrzymanie w
mocy zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zawieszając zaskarżonym postanowieniem postępowanie dyscyplinarne, Sąd
Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny nawiązał, o czym świadczy treść uzasadnienia tego
postanowienia, do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28
września 2006 r., I KZP 8/06 (OSNKW 2006, nr 10, poz. 87). Zgodnie z tą uchwałą
postępowanie dyscyplinarne unormowane w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o
ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.; dalej – „u.s.p.”) toczy
się niezależnie od postępowania karnego, także w wypadku jednoczesności i
podmiotowo-przedmiowej tożsamości tych postępowań. W takiej sytuacji
postępowanie dyscyplinarne należy jednak zawiesić do czasu zakończenia
postępowania karnego, gdy przemawia za tym wzgląd na ekonomię procesową lub
konieczność zastosowania instytucji określonej w art. 108 § 4 u.s.p. (art. 22 § 1 k.p.k.
stosowany odpowiednio), chyba że wystarczające jest zarządzenie przerwy lub
odroczenie rozprawy.
W rozpoznawanej sprawie nie ma, wbrew odmiennemu stanowisku Sądu
Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego, podstaw do zawieszenia postępowania. Nie
zachodzi w niej bowiem wypadek jednoczesności i podmiotowo-przedmiotowej
3
tożsamości postępowania dyscyplinarnego i postępowania karnego, prowadzonego
pod sygn. 1 Ds. 1384/09/Sw.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny na skutek błędu w ustaleniach faktycznych
– co trafnie zarzucił skarżący – przyjął, że przeciwko obwinionemu toczy się
postępowanie karne pod wymienioną sygnaturą. Tymczasem postępowanie w tej
sprawie, co wynika z wydanego w niej postanowienia z dnia 21 czerwca 2010 r.,
zostało zawieszone na podstawie art. 22 § 1 k.p.k. Nie zachodzi zatem sytuacja, w
której przeciwko obwinionemu toczy się jednocześnie postępowanie dyscyplinarne i
karne.
Z zebranego w sprawie materiału wynika jednoznacznie, że zawieszone
postępowanie karne toczyło się w sprawie. Obwinionego chroni immunitet
sędziowski, uniemożliwiający pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej (art. 80 §
1 u.s.p.). Nie została bowiem jeszcze wydana – na skutek wniosku Prokuratora
Rejonowego z dnia 4 grudnia 2009 r. – uchwała zezwalająca na pociągnięcie sędziego
do odpowiedzialności karnej. Brak tej uchwały oznacza, że postępowanie karne jest
niedopuszczalne z powodu niezaistnienia przesłanki procesowej warunkującej jego
dopuszczalność (art. 17 pkt 10 k.p.k.). Nie jest zatem możliwe wszczęcie
postępowania karnego przeciwko osobie i przedstawienie sędziemu zarzutów w
postępowaniu karnym (art. 313 § 1 k.p.k.). W konsekwencji nie zachodzi sytuacja
podmiotowo-przedmiotowej tożsamości postępowania dyscyplinarnego i
postępowania karnego.
Ze względu już na niewątpliwy brak jednoczesności oraz podmiotowo-
przedmiotowej tożsamości postępowania dyscyplinarnego i karnego nie było podstaw
– co trafnie zarzucił skarżący – do zawieszenia postępowania dyscyplinarnego z
powodu przeszkody w rozumieniu art. 22 § 1 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p.
Jedynie zatem ubocznie należy zauważyć, że skarżący ma także rację zarzucając,
że powołanie się w postanowieniu zawieszającym postępowanie dyscyplinarne na
ekonomikę postępowania wymaga – czego brak w uzasadnieniu zaskarżonego
postanowienia – wskazania konkretnych okoliczności przemawiających za
zawieszeniem postępowania dyscyplinarnego z tego powodu. Nie ulega też
wątpliwości, że zawieszenia postępowania dyscyplinarnego w sprawie nie uzasadnia
również art. 108 § 4 u.s.p. W orzecznictwie zostało bowiem wyjaśnione, że ustalenie,
iż przewinienie dyscyplinarne zawiera znamiona przestępstwa musi być oparte na
prawomocnym wyroku skazującym za przestępstwo, którego znamiona są zawarte w
zarzucanym przewinieniu albo na prawomocnym wyroku warunkowo umarzającym
postępowanie (por. przytoczona uchwała Sądu Najwyższego I KZP 8/06 oraz uchwała
Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 9 kwietnia 2008 r., SNO 20/08,
OSNSD 2008, poz. 7 oraz wyrok Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia
10 czerwca 2008 r., SNO 40/08, OSNSD 2008, poz. 59).
4
Oceny zasadności zaskarżonego postanowienia nie zmienia podniesiona w
odpowiedzi na zażalenie okoliczność, że podstawę zawieszenia może stanowić także
ciężka choroba obwinionego, uniemożliwiająca mu branie udziału w postępowaniu,
albowiem taka przeszkoda – co wynika wyraźnie z uzasadnienia zaskarżonego
postanowienia – nie stanowiła podstawy zawieszenia postępowania dyscyplinarnego.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł, jak w
sentencji postanowienia.