Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CO 50/10
POSTANOWIENIE
Dnia 4 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Bogumiła Ustjanicz
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 4 listopada 2010 r.,
na skutek skargi uczestniczek postępowania
o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym postanowieniem Sądu Najwyższego
z dnia 5 marca 2010 r., sygn. akt IV CZ 5/10,
w sprawie z wniosku Okręgowego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.
przy uczestnictwie Joanny S.-K., Janiny S.-I., Mieczysławy M.-P. i Magdaleny G.
o stwierdzenie zasiedzenia,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy, w sprawie z wniosku Okręgowego Przedsiębiorstwa
Energetyki Cieplnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., z
udziałem Joanny S.-K., Janiny S.-I., Mieczysławy M.-P. oraz Magdaleny G. o
stwierdzenie zasiedzenia, postanowieniem z dnia 25 września 2009 r. odrzucił
skargę kasacyjną uczestniczek postępowania od postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 28 listopada 2008 r.
W uzasadnieniu podniósł, że zgodnie z art. 3984
§ 3 k.p.c. skarga kasacyjna
oprócz wymogów formalnych wskazanych w § 1 i 2 tego artykułu powinna czynić
zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a w sprawach
o prawa majątkowe powinna zawierać również oznaczenie wartości przedmiotu
sporu. Jeżeli skarga kasacyjna nie spełnia tych wymagań przewodniczący w sądzie
drugiej instancji, zgodnie z art. 3986
§ 1 k.p.c. wzywa skarżącego do usunięcia
braków w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia skargi. Zarządzeniem
Przewodniczącego z dnia 3 kwietnia 2009 r. pełnomocnik skarżących został
zobowiązany do uzupełnienia braków formalnych skargi, między innymi przez
wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia. Brak ten nie został uzupełniony
w zakreślonym terminie, co skutkowało odrzuceniem skargi na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. Uczestniczki postępowania zaskarżyły w całości to postanowienie,
wnosząc o jego uchylenie oraz rozpoznanie skargi kasacyjnej, ewentualnie
o przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Postanowieniem z dnia 5 marca 2010 r. Sąd Najwyższy oddalił zażalenie
uczestniczek podnosząc, że podanie wartości przedmiotu zaskarżenia
w przedmiotowej sprawie było konieczne ze względu na potrzebę ustalenia
i rozliczenia kosztów postępowania obejmujących opłaty za czynności adwokata –
radcy prawnego (zob. uzasadnienie uchwały SN z 27 marca 2008 r., III CZP 7/08,
nie publ.).
W dniu 13 sierpnia 2010 r. uczestniczki złożyły skargę o wznowienie
postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Najwyższego
z dnia 5 marca 2010 r. i wniosły o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zgodnie z art. 399 k.p.c. można żądać wznowienia postępowania, które
zostało zakończone prawomocnym wyrokiem, a więc spraw zakończonych
prawomocnym rozstrzygnięciem sądu o charakterze merytorycznym. Tę samą
przesłankę wyraża art. 524 § 1 dopuszczając wznowienie w postępowaniu
nieprocesowym w odniesieniu do prawomocnych postanowień orzekających co do
istoty sprawy. Wznowienie postępowania w sprawach zakończonych innym
rodzajem orzeczeń możliwe jest jedynie wobec postanowień kończących
postępowanie w sprawie, jeżeli podstawę wznowienia stanowi art. 4011
k.p.c.
Wbrew twierdzeniom skarżących podstawy skargi o wznowienie są wyraźnie
i wyczerpująco wyliczone w ustawie. Określają je przepisy art. 401, 4011
i 403
k.p.c. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 października 1999 r.
II UKN 174/99 (OSNP 2001, nr 4, poz. 133), a następnie w postanowieniu z dnia
21 września 2007 r. V CZ 88/07 LEX nr 486003), jeżeli z uzasadnienia skargi
wynika, że okoliczności w niej wskazane nie wyczerpują ustawowej przesłanki
wznowienia, to podnoszona w żądaniu podstawa nie zachodzi. W takim przypadku
skarga nie jest oparta na ustawowej podstawie wznowienia i podlega odrzuceniu,
stosownie do art. 410 § 1 k.p.c. (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
7 lipca 2005 r., IV CO 6/05, Biul. SN 2005, nr 9, z dnia 26 września 2007 r., IV CZ
48/07, LEX nr 485887 i z dnia 15 stycznia 2008 r., III UZ 13/07, LEX nr 442729).
Przyjęta w kodeksie postępowania cywilnego regulacja podstaw wznowienia
postępowania wyklucza konstrukcję dopuszczalności wznowienia z innych przyczyn
niż wskazane w ustawie.
Wbrew stanowisku skarżących wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia
w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej jest obowiązkiem
ustawowym. W takim postępowaniu występuje sprzeczność interesów pomiędzy
zainteresowanymi (art. 520 § 2 i 3 k.p.c.) i jej wskazanie jest niezbędne dla
rozstrzygnięcia o zwrocie kosztów pomiędzy wnioskodawcą i uczestnikami.
Skarżący pośrednio odwołali się także do podstawy nieważności, ze względu
na brak należytego reprezentowania ich przez fachowego pełnomocnika (art. 401
pkt 2 k.p.c.). W judykaturze wyjaśniono, że jeżeli pełnomocnik podejmował
czynności w sprawie, to nie zachodzi podstawa do przyjęcia występowania
4
przesłanki wznowienia braku należytej reprezentacji strony. (por. np. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 1997 r., III CKN 10/96, OSP 1997, nr 9,
poz. 172 i z dnia 9 czerwca 2000 r., I PKN 277/00, OSNAPiUS 2002, nr 1, poz. 15
i z dnia 18 marca 2008 r., IV CZ 10/08 niepubl)). Dopiero niedziałanie w ogóle
w sprawie pełnomocnika wymagałoby rozważenia istnienia podstawy wznowienia
przewidzianej w art. 401 pkt 2 k.p.c.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji.