Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 10 LISTOPADA 2010 R.
IV KO 127/10
Charakter przyczyny wyłączenia sędziego na podstawie art. 41 § 1
k.p.k. świadczy o tym, że ocena jej zaistnienia powinna zostać dokonana
na czas orzekania w sprawie, gdyż – rebus sic stantibus – może w dalszym
postępowaniu stracić na aktualności. Tym samym, wyłączenie sędziego od
rozpoznania apelacji w określonej sprawie nie oznacza, że po przekazaniu
tej sprawy do ponownego rozpoznania jest on także wyłączony od orzeka-
nia w kwestiach procesowych jakie ujawnią się w toku dalszego postępo-
wania.
Przewodniczący: sędzia SN T. Grzegorczyk.
Sędziowie SN: J. Dołhy, D. Świecki (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy w sprawie Elżbiety L. i innych, oskarżonych o prze-
stępstwo z art. 270 § 1 k.k. i in., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posie-
dzeniu w dniu 10 listopada 2010 r. wniosku Sądu Rejonowego w D. w
przedmiocie przekazania sprawy do rozpoznania innemu sądowi równo-
rzędnemu na podstawie art. 37 k.p.k.
postanowił wniosku n i e u w z g l ę d n i ć.
U Z A S A D N I E N I E
Postanowieniem z dnia 5 października 2010 r. Sąd Rejonowy w D.
wystąpił do Sądu Najwyższego o przekazanie niniejszej sprawy do rozpo-
2
znania innemu sądowi równorzędnemu – w trybie art. 37 k.p.k. Jako prze-
słankę zastosowania tego przepisu Sąd wnioskujący podniósł, że sprawa
została przekazana do rozpoznania temu Sądowi w związku z postanowie-
niem Sądu Okręgowego w T. z dnia 7 kwietnia 2010 r. o wyłączeniu od jej
rozpoznania sędziów Sądu Rejonowego w T. W ocenie Sądu występujące-
go krytycznie należy odnieść się do tego postanowienia, zważywszy że w
jego wydaniu uczestniczył sędzia, który uprzednio sam został wyłączony od
orzekania w tej sprawie, co podważa wiarygodność wymiaru sprawiedliwo-
ści, a więc i godzi w jego dobro.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek Sądu Rejonowego w D. o przekazanie sprawy do rozpozna-
nia innemu sądowi równorzędnemu nie mógł zostać uwzględniony, albo-
wiem art. 37 k.p.k. nie stanowi podstawy do występowania do Sądu Naj-
wyższego o skontrolowanie prawidłowości czynności podejmowanych
przez sądy w kwestii właściwości i ewentualne korygowanie nieprawidło-
wych bądź niesprawiedliwych w tym przedmiocie decyzji. Tego bowiem
domaga się Sąd występujący, kwestionując zasadność i dopuszczalność
decyzji podejmowanych przez Sąd Okręgowy w T., tak w kwestii wyłącze-
nia od rozpoznania sprawy wszystkich sędziów Sądu Rejonowego w T., jak
i co do brania udziału w jej wydaniu przez sędziego tego Sądu, pomimo
wcześniejszego wyłączenia go od rozpoznania tej sprawy przez Sąd Ape-
lacyjny w K.
W związku z tym należy stwierdzić, że kwestia zasadności wyłącze-
nia sędziów Sądu Rejonowego w T., budzi wątpliwości w zakresie prawi-
dłowości procedowania w tym przedmiocie z uwagi na wyłączenie sędziów
na podstawie złożonych oświadczeń, a nie w związku z wydaniem decyzji
procesowych o wyłączeniu konkretnych sędziów. Nie można bowiem wyłą-
czyć sędziego „na przyszłość” od rozpoznania sprawy, jeżeli nie został on
wyznaczony do jej rozpoznania. Jednakże z tego powodu, wskazany przez
3
Sąd Rejonowy w D. tryb przekazania sprawy na podstawie art. 37 k.p.k.,
jak należy wnioskować, z powrotem do Sądu Rejonowego w T., nie jest
możliwy.
Natomiast w kwestii wydania orzeczenia przez sędziego Sądu Okrę-
gowego w T. w przedmiocie wyłączenia sędziów Sądu Rejonowego w T. i
przekazania sprawy do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w D., to należy
stwierdzić, że pomimo wcześniejszego wyłączenia tego sędziego od roz-
poznania sprawy przez Sąd Apelacyjny w K., nie doszło do naruszenia art.
41 § 1 k.p.k. Zauważyć bowiem trzeba, że zmienił się układ procesowy w
związku w uchyleniem wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego roz-
poznania sądowi właściwemu na zasadach ogólnych. Postanowienie Sądu
Apelacyjnego w K. o wyłączeniu sędziów Sądu Okręgowego w T. wydane
bowiem zostało w związku z koniecznością rozpoznania apelacji przez ten
Sąd. W postanowieniu tym sprawę przekazano do rozpoznania Sądowi
Okręgowemu w K. Wówczas wyłączenie sędziów Sądu Okręgowego w T.
dotyczyło rozpoznania sprawy w postępowaniu odwoławczym, a więc ape-
lacji od wyroku. Charakter przyczyny wyłączenia sędziego na podstawie
art. 41 § 1 k.p.k. świadczy o tym, że ocena jej zaistnienia powinna zostać
dokonana na czas orzekania w danej sprawie, gdyż – rebus sic stantibus –
może w dalszym postępowaniu stracić na aktualności. Tym samym wyłą-
czenie sędziego od rozpoznania apelacji w danej sprawie nie oznacza, że
po przekazaniu tej sprawy do ponownego rozpoznania jest on także wyłą-
czony od orzekania w kwestiach procesowych jakie ujawnią się w toku dal-
szego postępowania. Nie było więc przeszkód, aby sędzia Sądu Okręgo-
wego w T., w związku uchyleniem wyroku do ponownego rozpoznania
przez Sąd Okręgowy w K., orzekał w sprawie wyłączenia sędziów Sądu,
któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postano-
wieniu.