IV CZ 89/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-11-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 89/10
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa Gminy B. - Zarządu Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w
B.
przeciwko T. S.
o wydanie i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 listopada 2010 r.,
zażalenia pozwanego
na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z dnia 28 czerwca 2010 r., sygn. akt II Ca
(…),
oddala zażalenie
Uzasadnienie
Gmina Miasto B. - Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w B. wniosła o
nakazanie T. S. wydania bliżej w pozwie opisanej nieruchomości, oznaczając wartość
przedmiotu sporu na kwotę 9.433,29 zł. Powódka w kolejnym pozwie wniosła o
zasądzenie od pozwanego odszkodowania w kwocie 18.836,93 zł wraz z ustawowymi
odsetkami, która stanowi różnicę pomiędzy kwotą jaką powódka mogłaby osiągnąć z
tytułu czynszu za dzierżawę nieruchomości, której wydania się domagała, a kwotą jaką
od pozwanego osiąga.
2
Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2009 r. Sąd Rejonowy w B. zarządził
połączenie obu spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.
Uwzględniając powództwo w całości, Sąd ten wyrokiem z dnia 17 września 2009
r. nakazał pozwanemu, aby wydał powodowej Gminie przedmiotową nieruchomość oraz
zasądził od niego dochodzoną pozwem kwotę wraz z odsetkami.
Wyrokiem z dnia 4 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w B. oddalił w przeważającej
części apelację pozwanego od wyroku Sądu pierwszej instancji, który został zaskarżony
w całości, zmieniając jedynie rozstrzygnięcie co do kosztów procesu. W apelacji jako
wartość przedmiotu zaskarżenia skarżący wskazał kwotę 28.268,75 zł, na którą składają
się kwoty 18.836,93 zł i 9,431,82 zł.
Pozwany, wnosząc skargę kasacyjną od wyroku Sądu odwoławczego, wskazał,
że orzeczenie to zaskarża w całości i domagał się jego uchylenia w tym samym zakresie
oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Wartość przedmiotu zaskarżenia
skarżący określił na kwotę 18.836,93 zł.
Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2010 r. Sąd Okręgowy w B. skargę odrzucił,
stwierdzając, że w sprawach o prawa majątkowe, których wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa niż 50.000 zł, skarga kasacyjna jest niedopuszczalna, w sprawie
zaś niniejszej wartość ta wynosi 18.836,93 zł.
W zażaleniu pozwany podniósł, że sprawa ma charakter mieszany - majątkowy w
zakresie dochodzonego odszkodowania oraz niemajątkowy w zakresie roszczenia o
zwrot nieruchomości i ustalenia czy między stronami doszło do zawarcia umowy w
sposób dorozumiany, w takim zaś przypadku, zgodnie z orzecznictwem Sądu
Najwyższego, ograniczenia przewidziane w art. 3982
§ 1 k.p.c. nie znajdują
zastosowania. W sprawie decydujące znaczenie miało zagadnienie o charakterze
niemajątkowym dotyczące zawarcia umowy per facta concludentia, które rzutowało na
dalsze rozstrzygnięcie sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pomiędzy wskazaną w skardze wartością przedmiotu zaskarżenia, a zakresem
zaskarżenia wyroku Sądu Okręgowego i jej wnioskiem zachodzi rozbieżność. Wyrok
zawiera rozstrzygnięcie o obu roszczeniach (dochodzonych w połączonych sprawach), a
pozwany - pomimo zaskarżenia go w całości - oznaczył wartość przedmiotu tylko w
odniesieniu do jednego z nich. Sąd Okręgowy wady tej nie dostrzegł i nie oceniał w
kategorii wad istotnych skargi. Odnosząc się do tej kwestii obecnie, należy stwierdzić, że
rozbieżność ta nie stała na przeszkodzie ustaleniu rzeczywistego zakresu zaskarżenia
3
oraz wnioskowanego uchylenia zaskarżonego wyroku i mogła być uznana za wynik
oczywistej niedokładności, która nie uniemożliwiała nadania biegu skardze i jej
rozpoznania (por. postanowienie SN z dnia 22 czerwca 2005 r., III CZ 47/05, niepubl.,
postanowienie SN z dnia 15 marca 2007 r., II CZ 15/07, niepubl. oraz postanowienie SN
z dnia 6 czerwca 2007 r., III CZ 26/07, niepubl.). Nie budzi wątpliwości, na tle treści
skargi, że skarżący kwestionował wyrok Sądu drugiej instancji w całości oraz wnosił o
jego uchylenie w tym samym zakresie i omyłkowo wskazał wartość przedmiotu
zaskarżenia tylko dla jednej z połączonych spraw. W tej sytuacji Sąd odwoławczy
błędnie ograniczył się do badania dopuszczalności skargi ze względu na wartość
przedmiotu zaskarżenia wskazaną wprost w skardze. Obok zatem kwoty 18.836,93 zł
stanowiącej wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie o zapłatę, Sąd, badając
dopuszczalność skargi pod kątem ograniczenia przewidzianego w art. 3982
§ 1 k.p.c.,
powinien był także wziąć pod uwagę kwotę 9.431,82 zł stanowiącą wartość przedmiotu
zaskarżenia w drugiej z połączonych spraw.
W przypadku połączenia spraw do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia nie
tracą one swojej samodzielności, Sąd zatem, oceniając dopuszczalność skargi pod
kątem tej wartości, musi czynić to w odniesieniu do każdej z tych spraw z osobna (por.
m.in. postanowienie SN z dnia 21 stycznia 2000 r., II CZ 173/99, niepubl., postanowienie
SN z dnia 31 maja 2006 r., IV CZ 41/06, niepubl. oraz postanowienie SN z dnia 15
lutego 2008 r., I CZ 148/07, niepubl.). W żadnej ze spraw wartość przedmiotu
zaskarżenia nie przekracza minimalnego progu kwotowego przewidzianego w art. 3982
§ 1 k.p.c., co czyni skargę niedopuszczalną. Pomimo zatem uchybienia Sądu
Okręgowego, który brał pod uwagę jedynie wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie o
zapłatę, rozstrzygnięcie o odrzuceniu skargi było prawidłowe.
Odnosząc się do zarzutów zażalenia, należy dodać, że o tym, czy sprawa ma
charakter majątkowy, co ma bezpośredni wpływ na ocenę jej dopuszczalności ze
względu na ograniczenie przewidziane w art. 3982
§ 1 k.p.c., rozstrzyga charakter
sformułowanych w pozwie żądań. W obu połączonych do wspólnego rozpoznania i
rozstrzygnięcia sprawach powodowa Gmina występowała z roszczeniami o charakterze
wyłącznie majątkowym. Wbrew twierdzeniom zażalenia, również sprawa o wydanie
nieruchomości dotoczyła prawa ściśle majątkowego, na co wyraźnie wskazuje także art.
23 k.p.c. Roszczenie w tej sprawie było zdeterminowane interesem ekonomicznym
powódki jako wywiedzione z prawa własności, którego majątkowy charakter jest
oczywisty (por. np. postanowienie SN z dnia 15 maja 2001 r., I CZ 53/01, niepubl.).
4
Z omówionych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji, na podstawie art.
39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa Gminy B. - Zarządu Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w
B.
przeciwko T. S.
o wydanie i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 listopada 2010 r.,
zażalenia pozwanego
na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z dnia 28 czerwca 2010 r., sygn. akt II Ca
(…),
oddala zażalenie
Uzasadnienie
Gmina Miasto B. - Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w B. wniosła o
nakazanie T. S. wydania bliżej w pozwie opisanej nieruchomości, oznaczając wartość
przedmiotu sporu na kwotę 9.433,29 zł. Powódka w kolejnym pozwie wniosła o
zasądzenie od pozwanego odszkodowania w kwocie 18.836,93 zł wraz z ustawowymi
odsetkami, która stanowi różnicę pomiędzy kwotą jaką powódka mogłaby osiągnąć z
tytułu czynszu za dzierżawę nieruchomości, której wydania się domagała, a kwotą jaką
od pozwanego osiąga.
2
Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2009 r. Sąd Rejonowy w B. zarządził
połączenie obu spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.
Uwzględniając powództwo w całości, Sąd ten wyrokiem z dnia 17 września 2009
r. nakazał pozwanemu, aby wydał powodowej Gminie przedmiotową nieruchomość oraz
zasądził od niego dochodzoną pozwem kwotę wraz z odsetkami.
Wyrokiem z dnia 4 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w B. oddalił w przeważającej
części apelację pozwanego od wyroku Sądu pierwszej instancji, który został zaskarżony
w całości, zmieniając jedynie rozstrzygnięcie co do kosztów procesu. W apelacji jako
wartość przedmiotu zaskarżenia skarżący wskazał kwotę 28.268,75 zł, na którą składają
się kwoty 18.836,93 zł i 9,431,82 zł.
Pozwany, wnosząc skargę kasacyjną od wyroku Sądu odwoławczego, wskazał,
że orzeczenie to zaskarża w całości i domagał się jego uchylenia w tym samym zakresie
oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Wartość przedmiotu zaskarżenia
skarżący określił na kwotę 18.836,93 zł.
Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2010 r. Sąd Okręgowy w B. skargę odrzucił,
stwierdzając, że w sprawach o prawa majątkowe, których wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa niż 50.000 zł, skarga kasacyjna jest niedopuszczalna, w sprawie
zaś niniejszej wartość ta wynosi 18.836,93 zł.
W zażaleniu pozwany podniósł, że sprawa ma charakter mieszany - majątkowy w
zakresie dochodzonego odszkodowania oraz niemajątkowy w zakresie roszczenia o
zwrot nieruchomości i ustalenia czy między stronami doszło do zawarcia umowy w
sposób dorozumiany, w takim zaś przypadku, zgodnie z orzecznictwem Sądu
Najwyższego, ograniczenia przewidziane w art. 3982
§ 1 k.p.c. nie znajdują
zastosowania. W sprawie decydujące znaczenie miało zagadnienie o charakterze
niemajątkowym dotyczące zawarcia umowy per facta concludentia, które rzutowało na
dalsze rozstrzygnięcie sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pomiędzy wskazaną w skardze wartością przedmiotu zaskarżenia, a zakresem
zaskarżenia wyroku Sądu Okręgowego i jej wnioskiem zachodzi rozbieżność. Wyrok
zawiera rozstrzygnięcie o obu roszczeniach (dochodzonych w połączonych sprawach), a
pozwany - pomimo zaskarżenia go w całości - oznaczył wartość przedmiotu tylko w
odniesieniu do jednego z nich. Sąd Okręgowy wady tej nie dostrzegł i nie oceniał w
kategorii wad istotnych skargi. Odnosząc się do tej kwestii obecnie, należy stwierdzić, że
rozbieżność ta nie stała na przeszkodzie ustaleniu rzeczywistego zakresu zaskarżenia
3
oraz wnioskowanego uchylenia zaskarżonego wyroku i mogła być uznana za wynik
oczywistej niedokładności, która nie uniemożliwiała nadania biegu skardze i jej
rozpoznania (por. postanowienie SN z dnia 22 czerwca 2005 r., III CZ 47/05, niepubl.,
postanowienie SN z dnia 15 marca 2007 r., II CZ 15/07, niepubl. oraz postanowienie SN
z dnia 6 czerwca 2007 r., III CZ 26/07, niepubl.). Nie budzi wątpliwości, na tle treści
skargi, że skarżący kwestionował wyrok Sądu drugiej instancji w całości oraz wnosił o
jego uchylenie w tym samym zakresie i omyłkowo wskazał wartość przedmiotu
zaskarżenia tylko dla jednej z połączonych spraw. W tej sytuacji Sąd odwoławczy
błędnie ograniczył się do badania dopuszczalności skargi ze względu na wartość
przedmiotu zaskarżenia wskazaną wprost w skardze. Obok zatem kwoty 18.836,93 zł
stanowiącej wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie o zapłatę, Sąd, badając
dopuszczalność skargi pod kątem ograniczenia przewidzianego w art. 3982
§ 1 k.p.c.,
powinien był także wziąć pod uwagę kwotę 9.431,82 zł stanowiącą wartość przedmiotu
zaskarżenia w drugiej z połączonych spraw.
W przypadku połączenia spraw do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia nie
tracą one swojej samodzielności, Sąd zatem, oceniając dopuszczalność skargi pod
kątem tej wartości, musi czynić to w odniesieniu do każdej z tych spraw z osobna (por.
m.in. postanowienie SN z dnia 21 stycznia 2000 r., II CZ 173/99, niepubl., postanowienie
SN z dnia 31 maja 2006 r., IV CZ 41/06, niepubl. oraz postanowienie SN z dnia 15
lutego 2008 r., I CZ 148/07, niepubl.). W żadnej ze spraw wartość przedmiotu
zaskarżenia nie przekracza minimalnego progu kwotowego przewidzianego w art. 3982
§ 1 k.p.c., co czyni skargę niedopuszczalną. Pomimo zatem uchybienia Sądu
Okręgowego, który brał pod uwagę jedynie wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie o
zapłatę, rozstrzygnięcie o odrzuceniu skargi było prawidłowe.
Odnosząc się do zarzutów zażalenia, należy dodać, że o tym, czy sprawa ma
charakter majątkowy, co ma bezpośredni wpływ na ocenę jej dopuszczalności ze
względu na ograniczenie przewidziane w art. 3982
§ 1 k.p.c., rozstrzyga charakter
sformułowanych w pozwie żądań. W obu połączonych do wspólnego rozpoznania i
rozstrzygnięcia sprawach powodowa Gmina występowała z roszczeniami o charakterze
wyłącznie majątkowym. Wbrew twierdzeniom zażalenia, również sprawa o wydanie
nieruchomości dotoczyła prawa ściśle majątkowego, na co wyraźnie wskazuje także art.
23 k.p.c. Roszczenie w tej sprawie było zdeterminowane interesem ekonomicznym
powódki jako wywiedzione z prawa własności, którego majątkowy charakter jest
oczywisty (por. np. postanowienie SN z dnia 15 maja 2001 r., I CZ 53/01, niepubl.).
4
Z omówionych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji, na podstawie art.
39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.