III CNP 37/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-11-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CNP 37/10
POSTANOWIENIE
Dnia 3 grudnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku J. P.
przy uczestnictwie Z. K., E. P., S. P., M. P., S. P. i M. P.
o stwierdzenie nabycia spadku po M. P.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 grudnia 2010 r.,
na skutek skargi uczestnika S. P.
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w K. z dnia 18 września 2009 r., sygn.
akt VII Ns (…),
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Uczestnik postępowania S. P. zaskarżył skargą o stwierdzenie niezgodności z
prawem postanowienie Sądu pierwszej instancji w postaci postanowienia Sądu
Rejonowego w K. z dnia 18 września 2009 r., wydanego w postępowaniu
nieprocesowym. Stwierdził, że w następstwie naruszenia art. 1059 § 2 k.c. oraz art. 316
§ 1 k.p.c. Sąd Rejonowy naruszył podstawową zasadę porządku prawnego polegającą
na „... rozpoznaniu sprawy zgodnie i na podstawie przepisów prawa...”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Nie zachodzi wyjątek, o którym mowa w art. 5192
§ 2 k.p.c.
Nie można uznać za wykazanie wystąpienia wyjątkowego wypadku,
uzasadniającego wniesienie skargi od prawomocnego postanowienia co do istoty
2
sprawy sądu pierwszej instancji, stwierdzenia skarżącego, że na skutek naruszenia
przez Sąd Rejonowy dwóch wskazanych przepisów prawa doszło do naruszenia
podstawowej zasady porządku prawnego, określanej przez skarżącego jako
rozpoznania sprawy zgodnie i na podstawie przepisów prawa. Tymczasem istotą
wyjątkowego wypadku, określonego w art. 5192
§ 2 k.p.c., jest uprzednie naruszenie
przez Sąd m. in. podstawowych zasad porządku prawnego, w wyniku którego to
naruszenia dochodzi następnie do wydania niezgodnego z prawem postanowienia
określonego bliżej w art. 5192
§ 1 k.p.c.
Założeniem ustawodawcy przyjętym w art. 5192
§ 2 k.p.c. była więc taka
kolejność zdarzeń, że najpierw dochodzi do naruszenia przez Sąd m.in. podstawowych
zasad porządku prawnego, będącego pierwotną przyczyną sprawczą wydania następnie
niezgodnego z prawem prawomocnego postanowienia.
Sytuacja taka w niniejszej sprawie nie wystąpiła, ponieważ zdaniem skarżącego
to na skutek zarzucanego naruszenia dwóch przepisów prawa doszło do naruszenia
podstawowej zasady porządku prawnego, a nie odwrotnie, jak wynika to z przepisu art.
5192
§ 2 k.p.c.
Ponadto, w razie powołania się na naruszenie podstawowych zasad porządku
prawnego konieczne jest wykazanie, że dana zasada istnieje i ma podstawowe
znaczenia dla porządku prawnego (por. postanowienie SN z dnia 2 lutego 2010 r., sygn.
akt IV CNP 101/09, niepubl.). Za spełnienie tego wymogu nie można uznać oczywistego
stwierdzenia o wymogu rozpoznania sprawy przez Sąd zgodnie i na podstawie
przepisów prawa.
O braku podstaw do uznania wystąpienia wyjątkowego wypadku świadczy
również fakt skorzystania przez skarżącego z przysługującego mu środka prawnego
wniesienia przez skarżącego apelacji od zaskarżonego obecnie postanowienia, która to
apelacja została odrzucona z przyczyn formalnych w następstwie nieprawidłowych
zachowań leżących po stronie apelującej.
Wreszcie, skarga pozbawiona jest również wymaganego sposobu
uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody spowodowanej wydaniem postanowienia,
którego skarga dotyczy. Za spełnienie wymogu określonego w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. nie można uznać stwierdzenia, że szkoda polega na
nieuzyskaniu prawa do dziedziczenia 1/3 udziału w gospodarstwie i odpowiada wartości
tego udziału w kwocie 137.156 zł. Wymóg uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody
przewidziany w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wymaga wskazania jej
3
rodzaju i rozmiaru oraz czasu powstania, a także przedstawienia dowodów
uwiarygodniających to oświadczenie. Samo twierdzenie o zaistnieniu szkody nie jest
wystarczające do uznania spełnienia wymagania określonego w tym przepisie (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05; z dnia 26
stycznia 2006 r., nr 7-8, poz. 141; z dnia 9 lutego 2006 r., IV CNP 42/05; z dnia 15
lutego 2006 r., IV CNP 7/05).
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 4248
§ 1 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 3 grudnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku J. P.
przy uczestnictwie Z. K., E. P., S. P., M. P., S. P. i M. P.
o stwierdzenie nabycia spadku po M. P.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 grudnia 2010 r.,
na skutek skargi uczestnika S. P.
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w K. z dnia 18 września 2009 r., sygn.
akt VII Ns (…),
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Uczestnik postępowania S. P. zaskarżył skargą o stwierdzenie niezgodności z
prawem postanowienie Sądu pierwszej instancji w postaci postanowienia Sądu
Rejonowego w K. z dnia 18 września 2009 r., wydanego w postępowaniu
nieprocesowym. Stwierdził, że w następstwie naruszenia art. 1059 § 2 k.c. oraz art. 316
§ 1 k.p.c. Sąd Rejonowy naruszył podstawową zasadę porządku prawnego polegającą
na „... rozpoznaniu sprawy zgodnie i na podstawie przepisów prawa...”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Nie zachodzi wyjątek, o którym mowa w art. 5192
§ 2 k.p.c.
Nie można uznać za wykazanie wystąpienia wyjątkowego wypadku,
uzasadniającego wniesienie skargi od prawomocnego postanowienia co do istoty
2
sprawy sądu pierwszej instancji, stwierdzenia skarżącego, że na skutek naruszenia
przez Sąd Rejonowy dwóch wskazanych przepisów prawa doszło do naruszenia
podstawowej zasady porządku prawnego, określanej przez skarżącego jako
rozpoznania sprawy zgodnie i na podstawie przepisów prawa. Tymczasem istotą
wyjątkowego wypadku, określonego w art. 5192
§ 2 k.p.c., jest uprzednie naruszenie
przez Sąd m. in. podstawowych zasad porządku prawnego, w wyniku którego to
naruszenia dochodzi następnie do wydania niezgodnego z prawem postanowienia
określonego bliżej w art. 5192
§ 1 k.p.c.
Założeniem ustawodawcy przyjętym w art. 5192
§ 2 k.p.c. była więc taka
kolejność zdarzeń, że najpierw dochodzi do naruszenia przez Sąd m.in. podstawowych
zasad porządku prawnego, będącego pierwotną przyczyną sprawczą wydania następnie
niezgodnego z prawem prawomocnego postanowienia.
Sytuacja taka w niniejszej sprawie nie wystąpiła, ponieważ zdaniem skarżącego
to na skutek zarzucanego naruszenia dwóch przepisów prawa doszło do naruszenia
podstawowej zasady porządku prawnego, a nie odwrotnie, jak wynika to z przepisu art.
5192
§ 2 k.p.c.
Ponadto, w razie powołania się na naruszenie podstawowych zasad porządku
prawnego konieczne jest wykazanie, że dana zasada istnieje i ma podstawowe
znaczenia dla porządku prawnego (por. postanowienie SN z dnia 2 lutego 2010 r., sygn.
akt IV CNP 101/09, niepubl.). Za spełnienie tego wymogu nie można uznać oczywistego
stwierdzenia o wymogu rozpoznania sprawy przez Sąd zgodnie i na podstawie
przepisów prawa.
O braku podstaw do uznania wystąpienia wyjątkowego wypadku świadczy
również fakt skorzystania przez skarżącego z przysługującego mu środka prawnego
wniesienia przez skarżącego apelacji od zaskarżonego obecnie postanowienia, która to
apelacja została odrzucona z przyczyn formalnych w następstwie nieprawidłowych
zachowań leżących po stronie apelującej.
Wreszcie, skarga pozbawiona jest również wymaganego sposobu
uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody spowodowanej wydaniem postanowienia,
którego skarga dotyczy. Za spełnienie wymogu określonego w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. nie można uznać stwierdzenia, że szkoda polega na
nieuzyskaniu prawa do dziedziczenia 1/3 udziału w gospodarstwie i odpowiada wartości
tego udziału w kwocie 137.156 zł. Wymóg uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody
przewidziany w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wymaga wskazania jej
3
rodzaju i rozmiaru oraz czasu powstania, a także przedstawienia dowodów
uwiarygodniających to oświadczenie. Samo twierdzenie o zaistnieniu szkody nie jest
wystarczające do uznania spełnienia wymagania określonego w tym przepisie (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05; z dnia 26
stycznia 2006 r., nr 7-8, poz. 141; z dnia 9 lutego 2006 r., IV CNP 42/05; z dnia 15
lutego 2006 r., IV CNP 7/05).
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 4248
§ 1 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.