Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UZ 173/10
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z odwołania W. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o wysokość emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 lutego 2011 r.,
zażalenia ubezpieczonego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 15 listopada 2010 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z
dnia 15 listopada 2010 r. ustalił, że wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie z
odwołania W. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynosi mniej niż
10.000 złotych i odrzucił skargę kasacyjną ubezpieczonego od wyroku tegoż Sądu
z dnia 7 lipca 2010 r.
W uzasadnieniu postanowienia wskazano, iż wyrokiem z dnia 7 lipca 2010r.
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację
wnioskodawcy W. S. od wyroku Sądu Okręgowego – Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 3 marca 2010 r. Powyższy wyrok został zaskarżony skargą
2
kasacyjną ubezpieczonego. Wykonując zarządzenie Przewodniczącego Wydziału,
pełnomocnik skarżącego oznaczył wartość przedmiotu zaskarżenia pierwotnie na
kwotę 13.444,68 złotych, jako dwunastokrotność wysokości emerytury
ubezpieczonego w dochodzonej kwocie po 1.120,39 złotych miesięcznie, a
następnie – przy przyjęciu miesięcznej różnicy pomiędzy żądaną a przyznaną
wysokością świadczenia, wynoszącej 156,57 złotych – na kwotę 1.878,84 złotych.
Przechodząc do rozważań prawnych Sąd drugiej instancji przytoczył treść art.
398² § 1 k.p.c., zgodnie z którym skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w
sprawach o prawa majątkowe z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, w
których wartość przedmiotu zaskarżania jest niższa niż 10.000 złotych. W
przypadku, gdy skarżący kwestionuje wysokość przyznanej mu emerytury, wartość
przedmiotu zaskarżenia stanowi w myśl art. 22 k.p.c. różnica pomiędzy
dochodzoną a otrzymywaną kwotą świadczenia w stosunku rocznym. Skoro zatem
z przedstawionego przez pełnomocnika ubezpieczonego wyliczenia wynika, iż
wartość przedmiotu zaskarżania w niniejszej sprawie wynosi 1.878,84 złotych i jest
niższa od ustawowo wymaganej, należało z mocy art. 3986
§ 2 k.p.c. orzec o
odrzuceniu skargi kasacyjnej jako niedopuszczalnej.
Ubezpieczony wniósł zażalenie na powyższe postanowienie, domagając się
jego uchylenia i zasądzenia od organu rentowego kosztów postępowania
zażaleniowego.
W motywach środka odwoławczego zarzucono Sądowi Apelacyjnemu błędne
ustalenie wartości przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego. Wbrew twierdzeniom
Sądu, sprawa będąca przedmiotem postępowania nie dotyczy bowiem wysokości
pobieranej przez ubezpieczonemu emerytury, lecz wypłaty jednego z dwóch
przyznanych skarżącemu z mocy wyroku sądowego świadczeń emerytalnych,
przysługujących wnioskodawcy z różnych podstaw prawnych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Analiza prawidłowości zaskarżonego postanowienia rozpocz¹ę wypada od
przytoczenia treści art. 398¹ § 1 k.p.c., z którego wynika, że skarga kasacyjna
3
przysługuje od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku
kończącego postępowanie w sprawie. W art. 398² § 1 k.p.c. wymieniono przy tym
kategorie spraw, w których nie jest możliwe wniesienie tegoż środka
odwoławczego. Ogólną zasadą jest, że w sprawach o prawa majątkowe
dopuszczalność skargi kasacyjnej uzależniona jest od wartości przedmiotu
zaskarżenia, którą dla spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - w
wyłączeniem spraw o przyznanie i wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie
obowiązkiem ubezpieczenia społecznego - określono na kwotę nie niższą od
10.000 złotych. Przepis art. 476 § 2 i 3 k.p.c. wyjaśnia ustawowe pojęcie spraw z
zakresu ubezpieczeń społecznych, stanowiąc w § 2 pkt 1, iż należą do nich między
innymi sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych,
dotyczących ubezpieczeń społecznych. Zakres rozpoznania i orzeczenia
(przedmiot sporu) w tych sprawach wyznaczony jest zatem w pierwszej kolejności
przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń
społecznych (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r., II UZ
52/99, OSPAPIUS 2000 nr 15, poz. 601), a w drugim rzędzie przedmiotem
postępowania sądowego, określonego zakresem odwołania od decyzji organu
rentowego do sądu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r., II
UZ 1/06, niepublikowane).
Istota problemu na obecnym etapie postępowania sądowego sprowadza się
do prawidłowego określenia przedmiotu sprawy. Rację ma żalący się, iż
przedmiotem tym nie jest wysokość przyznanego W. S. świadczenia.
Z akt sprawy wynika, że rozpoznając wniosek emerytalny ubezpieczonego
Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z 22 czerwca 2007r. przyznał
wnioskodawcy prawo do niepełnej emerytury z art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( jednolity
tekst: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227), zaś decyzją z 26 czerwca 2007 r.
odmówił mu prawa do emerytury z art. 27 tego aktu. Na skutek odwołania W. S.,
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 22
września 2009 r., zmienił obie decyzji i ustalił wysokości niepełnej emerytury
ubezpieczonego (przy wskaźniku wysokości podstawy wymiaru 86,47%) na kwotę
1.013,42 złotych miesięcznie, a po waloryzacji od 1 marca 2009 r. – na kwotę
4
1.120,39 złotych oraz przyznał wnioskodawcy od 8 czerwca 2007 r. prawo do
emerytury z art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych w wysokości 963,82 złotych miesięcznie, a po waloryzacji od 1 marca
2009 r. – w kwocie po 1.065,56 złotych, przy tym samym wskaźniku wysokości
podstawy wymiaru rzędu 86,47%. Wykonując wyrok sądowy, Zakład Ubezpieczeń
Społecznych wydał dwie decyzje: z dnia 28 grudnia 2009 r., przyznającą
ubezpieczonemu prawo do pełnej emerytury w ustalonej wyżej kwocie oraz z dnia
30 grudnia 2009r., stwierdzającej ustanie prawa wnioskodawcy do emerytury
niepełnej. Mimo, że odwołanie W. S. formalnie skierowane zostało przeciwko
pierwszej z wymienionych decyzji, to z jego treści i stanowiska ubezpieczonego,
konsekwentnie prezentowanego w toku procesu, jednoznacznie wynika, iż
przedmiotem zaskarżenia objęto także (a może przede wszystkim ) drugą decyzję.
Spór w istocie dotyczył prawa odwołującego do dalszej wypłaty niepełnej
emerytury z art. 28 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych. To zagadnienie znalazło się również w polu rozważań Sądów
obydwu instancji. Zatem to nie wysokość świadczenia, lecz możliwość dalszego
pobierania przez wnioskodawcę jednej z dwóch emerytur, była przedmiotem sporu i
zaskarżenia kasacyjnego. W takiej zaś sytuacji dopuszczalność skargi kasacyjnej
nie jest uzależniona od wartości przedmiotu zaskarżenia.
Mając powyższe na uwadze, z mocy art. 398¹6
związku z art. 394¹ § 3 k.p.c.
orzeczono o uchyleniu zaskarżonego postanowienia.