Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III UZ 17/10
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie z odwołania M. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
o składki,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 17 lutego 2011 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na pkt II wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 21 października 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 21 października 2010 r. Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu
apelacji wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 czerwca 2010 r.: uchylił zaskarżony wyrok
oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego z dnia 22 września 2008 r. i
przekazał sprawę do ponownego rozpoznania bezpośrednio organowi rentowemu
(pkt I); oraz zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz M. K. kwotę
180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje (pkt II).
Postanowienie zawarte w pkt II powyższego wyroku wnioskodawczyni
zaskarżyła zażaleniem do Sądu Najwyższego; zarzucając naruszenie § 6
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
2
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.). Wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i zasądzenie na rzecz M. K.
od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kosztów procesu za obie instancje w kwocie
4.200 zł, a także o zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania
zażaleniowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu zażalenia podniesiono, że Sąd Apelacyjny błędnie
zastosował § 12 ust. 2 powołanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r., który dotyczy świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego i zaopatrzenia emerytalnego, natomiast wydany w sprawie wyrok
rozstrzygał w przedmiocie żądania przez ZUS od M. K. 22.665,22 zł z tytułu
zaległych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Ze wskazanej w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego podstawy
postanowienia o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) wynika, że rozstrzygnięcie
obejmuje te koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw odwołującej, które
wiążą się z wygranym przez nią przedmiotem sprawy, wygranym w świetle
rozstrzygnięcia zawartego w wyroku (jego pkt I).
Z uzasadnienia dotyczącego wyrokowania wynika z kolei, że Sąd Apelacyjny
nie rozstrzygnął sprawy według jej zakresu określonego w decyzji Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych i żądania odwołującej się M. K. w przedmiocie ustalania,
że nie obciążają jej żadne zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Sąd Apelacyjny uznał bowiem, że istotą sporu pomiędzy ubezpieczoną a organem
rentowym jest podleganie ubezpieczonej obowiązkowym ubezpieczeniom
społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i tylko
dlatego uchylił wyrok Sądu pierwszej instancji oraz decyzję ZUS bo „organ rentowy
w pierwszej kolejności winien był wydać decyzję w tym przedmiocie na podstawie
art. 83 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych. Dopiero prawomocna decyzja określająca przebieg ubezpieczenia
3
stanowić będzie podstawę do określenia zadłużenia ubezpieczonej z tytułu
nieopłaconych składek”.
Zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego określenie przedmiotu sprawy i
odpowiadającego mu rozstrzygnięcia nie może być weryfikowane w postępowaniu
zażaleniowym dotyczącym postanowienia co do kosztów procesu.
W konsekwencji nie ma racji wnoszący zażalenie, że ubezpieczona
wymienionym wyrokiem uzyskała rozstrzygnięcie na swą korzyść sprawy o
należności z tytułu składek w kwocie 22.655,22 zł. Takiego bowiem rozstrzygnięcia
nie ma w wyroku Sądu Apelacyjnego, natomiast nadal trwa spór przeniesiony
obecnie do rozpoznania przed organem rentowym.
Do przedmiotu rozstrzygniętego wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21
października 2010 r., przedwczesne byłoby zastosowanie § 6 rozporządzenia
Ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu, skoro wnoszący zażalenie zastosowanie tego
przepisu bezzasadnie wiąże z zakończeniem sprawy o całą ustaloną w decyzji ZUS
należność z tytułu składek. W nietypowej sytuacji wynikłej z przekazania przez Sąd
Apelacyjny do rozpoznania organowi rentowemu przesłanki dochodzonej
należności – dla zakresu tego rozstrzygnięcia odpowiedniejsze jest zastosowanie
stawki przewidzianej, zgodnie z § 12 ust. 2 powołanego rozporządzenia, dla spraw
o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia
emerytalnego. Takie z konieczności „dostosowanie” zastosowanej stawki do
sprawy wynikającej z wyroku Sądu Apelacyjnego umożliwia § 5 powołanego
rozporządzenia, zgodnie z którym w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu
wysokość stawek minimalnych ustala się „przyjmując za podstawę stawkę w
sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju”.
Z powyższych przyczyn orzeczono na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z
art. 39814
k.p.c.