I CSK 557/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:04-04-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CSK 557/10
POSTANOWIENIE
Dnia 31 marca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa M. W.-D.
przeciwko A. D.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 31 marca 2011 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 17 marca 2010 r., sygn. Akt […],
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 17 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w W., którym oddalono powództwo główne (o zapłatę 100 000 zł) i
uwzględniono w całości powództwo wzajemne (o zapłatę 44 648,98 zł), w ten
sposób, że oddalił także powództwo wzajemne, oddalił w pozostałej części apelację
powódki (pozwanej wzajemnej) i zniósł wzajemnie koszty procesu stron za
instancję odwoławczą. Zaskarżając wyrok w części oddalającej apelację,
pełnomocnik powódki (pozwanej wzajemnej), wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej
oparł – jak wskazuje treść uzasadnienia wniosku – na przesłance przewidzianej w
art. 3981
§ 1 pkt 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia
funkcjonującym na rzecz państwa, a więc w interesie publicznym. Stoi ona przede
wszystkim na straży wykonywania prawa oraz jego jednolitej wykładni. Interes
prywatny uwzględnia zaś tylko na tyle, na ile może się on stać podłożem
zaspokojenia interesu ogólnego. Sąd Najwyższy już w okresie obowiązywania
kasacji, będącej zwyczajnym środkiem odwoławczym, podkreślał, że podstawowym
celem postępowania kasacyjnego jest ochrona interesu publicznego przez
zapewnienie jednolitości wykładni oraz wkład Sądu Najwyższego w rozwój prawa
i jursprudencji (postanowienie z dnia 4 lutego 2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000,
nr 7-8, poz. 147).
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Cel wymagania
przewidzianego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. może być zatem osiągnięty jedynie
przez powołanie i uzasadnienie istnienia przesłanek umożliwiających realizację
publicznoprawnych funkcji skargi kasacyjnej. Tylko na tych przesłankach Sąd
Najwyższy może oprzeć rozstrzygnięcie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi
3
kasacyjnej do rozpoznania. Dopuszczenie i rozpoznanie skargi kasacyjnej
ustrojowo i procesowo jest uzasadnione jedynie w tych sprawach, w których mogą
być zrealizowane jej funkcje publicznoprawne.
Sąd Najwyższy, rozpoznając skargę kasacyjną, nie jest trzecią instancją
sądową. Sąd kasacyjny nie sądzi sprawy, lecz rozpoznaje skargę kasacyjną
w interesie publicznym, wyjaśniając istotne zagadnienie prawne, dokonując
wykładni przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów bądź usuwając z obrotu prawnego orzeczenia
wydane w postępowaniu dotkniętym nieważnością lub oczywiście wadliwe.
Dlatego nie każda skarga kasacyjna może być przyjęta do rozpoznania.
Ograniczenia środków zaskarżenia są znane współcześnie w różnych
ustawodawstwach. Są one zgodne z zaleceniami Rady Europy, które zmierzają do
ograniczenia liczby instancji oraz zezwalają na wprowadzenie środków
ograniczających dostęp do sądu najwyższego szczebla. W judykaturze Sądu
Najwyższego, odwołującej się do orzecznictwa Europejskiego Trybunału
Praw Człowieka, już w okresie obowiązywania kasacji zostało utrwalone
stanowisko, iż ograniczenie dostępności i dopuszczalności kasacji nie jest
sprzeczne ani z Konstytucją, ani z postanowieniami wiążących Polskę konwencji
międzynarodowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia
1998 r., I PZ 54/97, OSNAPUS 1999, nr 3, poz. 92, postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 29 grudnia 1998 r., I PZ 67/98, OSNAPUS 2000, nr 2, poz. 65
oraz uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
17 stycznia 2001 r. III CZP 49/00, OSNC 2001, nr 4, poz. 53). Takie stanowisko
wyraził również Trybunał Konstytucyjny (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 10 lipca 2000 r., SK 12/99, OTK Zbiór Urzędowy 2000, nr 5, poz. 14).
W niniejszej sprawie nie zachodzi wskazana we wniosku przesłanka
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania w postaci potrzeby wykładni przepisów
prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądów. Odwołanie się do tej przesłani przyjęcia skargi kasacyjnej
do rozpoznania wymaga – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia
15 października 2002 r., II CZ 102/02 (niepubl.) – wykazania, że określony przepis
4
prawa, mimo że budzi poważne wątpliwości, nie doczekał się wykładni bądź
niejednolita wykładnia wywołuje wyraźnie wskazane przez skarżącego rozbieżności
w orzecznictwie. Skarżąca nie przedstawiła przekonujących argumentów, że tak
rozumianej omawianej przesłance przyjęcia skargi kasacyjne do rozpoznania
odpowiada kwestia dotycząca „wykładni art. 3581
§ 3 k.c. co do kryteriów oceny
istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza oraz wykładni art. 228 § 1 w związku z art.
278 § 1 k.p.c. i art. 217 § 2 i 227 w związku z art. 382 i 391 § 1 k.p.c., tj. ustalenia,
czy ww. przepisy pozwalają Sądowi w przypadkach konieczności ustalenia,
czy zaistniała istotna zmiana siły nabywczej pieniądza nie przeprowadzać dowodu
z opinii biegłego na wskazaną okoliczność”. Skarżąca nie wykazała zwłaszcza,
że interpretacja tych przepisów budzi we skazanym zakresie poważna wątpliwości,
tj. dotyczy problemu nierozwiązanego w doktrynie i różnie rozstrzyganego
w judykaturze.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 31 marca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa M. W.-D.
przeciwko A. D.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 31 marca 2011 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 17 marca 2010 r., sygn. Akt […],
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 17 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w W., którym oddalono powództwo główne (o zapłatę 100 000 zł) i
uwzględniono w całości powództwo wzajemne (o zapłatę 44 648,98 zł), w ten
sposób, że oddalił także powództwo wzajemne, oddalił w pozostałej części apelację
powódki (pozwanej wzajemnej) i zniósł wzajemnie koszty procesu stron za
instancję odwoławczą. Zaskarżając wyrok w części oddalającej apelację,
pełnomocnik powódki (pozwanej wzajemnej), wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej
oparł – jak wskazuje treść uzasadnienia wniosku – na przesłance przewidzianej w
art. 3981
§ 1 pkt 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia
funkcjonującym na rzecz państwa, a więc w interesie publicznym. Stoi ona przede
wszystkim na straży wykonywania prawa oraz jego jednolitej wykładni. Interes
prywatny uwzględnia zaś tylko na tyle, na ile może się on stać podłożem
zaspokojenia interesu ogólnego. Sąd Najwyższy już w okresie obowiązywania
kasacji, będącej zwyczajnym środkiem odwoławczym, podkreślał, że podstawowym
celem postępowania kasacyjnego jest ochrona interesu publicznego przez
zapewnienie jednolitości wykładni oraz wkład Sądu Najwyższego w rozwój prawa
i jursprudencji (postanowienie z dnia 4 lutego 2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000,
nr 7-8, poz. 147).
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Cel wymagania
przewidzianego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. może być zatem osiągnięty jedynie
przez powołanie i uzasadnienie istnienia przesłanek umożliwiających realizację
publicznoprawnych funkcji skargi kasacyjnej. Tylko na tych przesłankach Sąd
Najwyższy może oprzeć rozstrzygnięcie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi
3
kasacyjnej do rozpoznania. Dopuszczenie i rozpoznanie skargi kasacyjnej
ustrojowo i procesowo jest uzasadnione jedynie w tych sprawach, w których mogą
być zrealizowane jej funkcje publicznoprawne.
Sąd Najwyższy, rozpoznając skargę kasacyjną, nie jest trzecią instancją
sądową. Sąd kasacyjny nie sądzi sprawy, lecz rozpoznaje skargę kasacyjną
w interesie publicznym, wyjaśniając istotne zagadnienie prawne, dokonując
wykładni przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów bądź usuwając z obrotu prawnego orzeczenia
wydane w postępowaniu dotkniętym nieważnością lub oczywiście wadliwe.
Dlatego nie każda skarga kasacyjna może być przyjęta do rozpoznania.
Ograniczenia środków zaskarżenia są znane współcześnie w różnych
ustawodawstwach. Są one zgodne z zaleceniami Rady Europy, które zmierzają do
ograniczenia liczby instancji oraz zezwalają na wprowadzenie środków
ograniczających dostęp do sądu najwyższego szczebla. W judykaturze Sądu
Najwyższego, odwołującej się do orzecznictwa Europejskiego Trybunału
Praw Człowieka, już w okresie obowiązywania kasacji zostało utrwalone
stanowisko, iż ograniczenie dostępności i dopuszczalności kasacji nie jest
sprzeczne ani z Konstytucją, ani z postanowieniami wiążących Polskę konwencji
międzynarodowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia
1998 r., I PZ 54/97, OSNAPUS 1999, nr 3, poz. 92, postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 29 grudnia 1998 r., I PZ 67/98, OSNAPUS 2000, nr 2, poz. 65
oraz uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
17 stycznia 2001 r. III CZP 49/00, OSNC 2001, nr 4, poz. 53). Takie stanowisko
wyraził również Trybunał Konstytucyjny (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 10 lipca 2000 r., SK 12/99, OTK Zbiór Urzędowy 2000, nr 5, poz. 14).
W niniejszej sprawie nie zachodzi wskazana we wniosku przesłanka
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania w postaci potrzeby wykładni przepisów
prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądów. Odwołanie się do tej przesłani przyjęcia skargi kasacyjnej
do rozpoznania wymaga – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia
15 października 2002 r., II CZ 102/02 (niepubl.) – wykazania, że określony przepis
4
prawa, mimo że budzi poważne wątpliwości, nie doczekał się wykładni bądź
niejednolita wykładnia wywołuje wyraźnie wskazane przez skarżącego rozbieżności
w orzecznictwie. Skarżąca nie przedstawiła przekonujących argumentów, że tak
rozumianej omawianej przesłance przyjęcia skargi kasacyjne do rozpoznania
odpowiada kwestia dotycząca „wykładni art. 3581
§ 3 k.c. co do kryteriów oceny
istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza oraz wykładni art. 228 § 1 w związku z art.
278 § 1 k.p.c. i art. 217 § 2 i 227 w związku z art. 382 i 391 § 1 k.p.c., tj. ustalenia,
czy ww. przepisy pozwalają Sądowi w przypadkach konieczności ustalenia,
czy zaistniała istotna zmiana siły nabywczej pieniądza nie przeprowadzać dowodu
z opinii biegłego na wskazaną okoliczność”. Skarżąca nie wykazała zwłaszcza,
że interpretacja tych przepisów budzi we skazanym zakresie poważna wątpliwości,
tj. dotyczy problemu nierozwiązanego w doktrynie i różnie rozstrzyganego
w judykaturze.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 3989
§ 2 k.p.c.).