Sygn. akt III SK 7/11
POSTANOWIENIE
Dnia 24 maja 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kwaśniewski
w sprawie z powództwa H. L. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko
Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
z udziałem Prokuratora Prokuratury Okręgowej w K,
o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 24 maja 2011 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z
dnia 7 kwietnia 2010 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od H.L. Spółki z o.o. na rzecz Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów 180 zł (sto osiemdziesiąt)
tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385
k.p.c. oddalił apelację strony powodowej – H. L. Spółki z o. o. od wyroku Sądu
Okręgowego – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 29 stycznia 2009
r. oddalającego odwołanie powódki od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów z dnia 3 grudnia 2007 r., którą Prezes UOKiK uznał za
praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania powódki H. L.
Spółki z o.o. prowadzącej usługi hotelarskie w obiekcie pod nazwą „Hotel S.”
polegające na oznaczeniu obiektu hotelarskiego na ścianie budynku, papierze
2
firmowym, wizytówkach, pieczątce firmowej, w folderze reklamowym, na stronach
internetowych, na których prowadzona jest rezerwacja on line, prawnie chronioną
nazwą „hotel”, bez uzyskania decyzji Marszałka Województwa M. o
zaszeregowaniu obiektu do odpowiedniego rodzaju i kategorii obiektów
hotelarskich, co stanowi naruszenie art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o usługach turystycznych i nakazał zaniechania jej stosowania.
Wyrok Sądu Apelacyjnego powódka zaskarżyła skargą kasacyjną. We
wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania wskazano na przyczyny przyjęcia skargi
określone w art. 3989
§ 1 pkt 1 i 4 k.p.c.
Istotne zagadnienie prawne sprawy polega – według skarżącej – na
konieczności ustalenia, „czy samo posługiwanie się nazwą rodzajową obiektu
hotelowego, pomimo braku w tym zakresie decyzji Marszałka Województwa,
stanowi wystarczającą podstawę do przyjęcia kwalifikacji takiego zachowania, jako
podpadającego pod hipotezę art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentów. Czym innym jest bowiem, co potwierdził ustawodawca na gruncie
kodeksu wykroczeń, „świadczenie usług hotelarskich i używanie nazw rodzajowych
lub określenia kategorii obiektów hotelarskich bez decyzji lub niezgodnie z decyzją”
(czyn stypizowany w art. 601
§ 4 pkt 2 k.w.), a czym innym „świadczenie usług
hotelarskich i używanie oznaczeń, które mogą wprowadzić klientów w błąd co do
rodzaju lub kategorii obiektu hotelarskiego (czyn opisany w art. 601
§ 4 pkt 2a
k.w.)”.
Wskazano ponadto, że: „- niniejsza skarga jest oczywiście uzasadniona.
Nawet gdyby uznać za prawidłowe stanowisko Sądów, zgodnie z którym z faktu, że
nazwa rodzaju obiektu „HOTEL” podlega ochronie (art. 43 ustawy o usługach
turystycznych), z czego wynika zakaz posługiwania się przez przedsiębiorcę tym
określeniem bez uzyskania decyzji Marszałka Województwa, nawet w stosunku do
obiektów spełniających wszystkie stawiane dla hotelu wymagania, to zakaz ten nie
powoduje, że użyte w obrocie określenie „HOTEL” jest nieprawdziwe, czy też
wprowadzające w błąd. W odniesieniu do obiektu będącego przedmiotem
niniejszego postępowania, określenie „HOTEL” jest bowiem prawdziwe. „Hotel S.”
jest, w świetle uwag zawartych w pismach składanych przez powoda w toku
procesu, hotelem – niezależnie od tego, czy powód otrzymał odpowiednią decyzję
3
formalną, czy też nie. Zapoznając się z ofertą usługową przedsiębiorcy zarówno
konsument jak i profesjonalista określiłby ten obiekt jako hotel.
- niniejsza skarga jest oczywiście uzasadniona również ze względu na fakt, że
zachowania powoda, polegające na posługiwaniu się nazwą „HOTEL” przy braku
formalnego potwierdzenia „rodzaju obiektu hotelarskiego”, przy jednoczesnym
spełnieniu wszystkich rzeczywistych wymogów przewidzianych dla takiego
„obiektu”, realnie nie „godziły” w jakikolwiek interes konsumenta, a w szczególności
w zbiorowe, prawne interesy konsumentów. Jeśli zważyć, iż w ocenianym
przypadku w pełni zabezpieczone były potrzeby klientów oczekujących usług
hotelowych, to fakt powołania się w nazwie na taki rodzaj usług żadnych interesów
konsumentów nie narusza. Prawdziwe, rzetelne i pełne informacje w rozumieniu
wskazanego przepisu ustawy to takie, które informują o zakresie dostępnych usług,
ta zaś informacja prawidłowo zabezpieczała interesy klientów. W tym zakresie nie
doszło zatem do niedozwolonej praktyki informacyjnej. Spełniając bowiem wszelkie
wymagania ustawowe, przewidziane dla „HOTELU" powód oferował to, czego
konsument oczekuje.”
W odpowiedzi na skargę kasacyjną pozwany Prezes UOKiK wniósł o
odmowę przyjęcia skargi do rozpoznania względnie o oddalenie skargi oraz o
zasądzenie kosztów postępowania za wszystkie instancje, w tym kosztów
zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżąca nie przedstawia istotnego zagadnienia prawnego sprawy w
rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. Przede wszystkim postawione we wniosku
pytanie nie odnosi się do oceny prawnej przedstawionej przez Sąd Apelacyjny w
uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w kwestii ustalenia bezprawności – w
rozumieniu art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) – zachowania powódki
polegającego na posługiwaniu się nazwą „hotel” niezgodnie z przepisami ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 223, poz.
2268 ze zm.). W tym zakresie Sąd drugiej instancji w zaskarżonym wyroku ustalił,
4
że ustawa o usługach turystycznych określa – w stosunku do przedsiębiorców
świadczących usługi hotelarskie – ściśle określoną procedurę w zakresie
oznaczania i nadawania kategorii obiektom hotelowym. W szczególności
przedsiębiorca, który świadczy usługi hotelarskie jest obowiązany do uzyskania
zaszeregowania obiektu do odpowiedniego rodzaju i kategorii, które następuje w
drodze decyzji wydawanej przez marszałka województwa właściwego ze względu
na położenie obiektu hotelarskiego (art. 35 ust. 1 w związku z art. 38 i art. 39 ust. 1
ustawy o usługach turystycznych). Zgodnie zaś z art. 43 powołanej ustawy nazwy
rodzajów i oznaczenia kategorii obiektów hotelarskich są prawnie chronione i mogą
być stosowane wyłącznie w odniesieniu do obiektów hotelarskich w rozumieniu
ustawy o usługach turystycznych. Przed wydaniem decyzji przez marszałka
województwa obiekt nie jest hotelem w rozumieniu ustawy, lecz obiektem
hotelarskim, a przedsiębiorca prowadzący ten obiekt nie może używać nazwy hotel.
Jeżeli powodowa spółka nie uzyskała odpowiedniej decyzji marszałka
województwa, to nazwy hotel używała bezprawnie – niezgodnie z przepisami
ustawy o usługach turystycznych. Takie bezprawne, zachowanie powódki narusza
prawo konsumentów do uzyskania rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji (art. 24
ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). Pytanie postawione we
wniosku nie odnosi się do przedstawionego wyżej stanowiska zaskarżonego
wyroku, a zamiast tego autor skargi powołuje się na to, że kodeks wykroczeń
rozróżnia dwa rodzaje wykroczeń: używanie nazw rodzajowych lub określenia
kategorii obiektów hotelarskich bez decyzji lub niezgodnie z decyzją (art. 601
§ 4
pkt 2 k.p.c) oraz używanie oznaczeń, które mogą wprowadzić klientów w błąd co do
rodzaju lub kategorii obiektu hotelarskiego (art. 601
§ 4 pkt 2a k.w.). Nie wiadomo
jednak na czym miałby polegać wpływ kwestii rozróżnienia w kodeksie wykroczeń
dwóch rodzajów wykroczeń w zakresie niezgodnego z prawem świadczenia usług
hotelarskich na określenie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów na
gruncie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Określenie w kodeksie
wykroczeń wskazywanych przez skarżącego czynów jako wykroczenia, potwierdza
raczej bezprawność zachowania skarżącego, który niezgodnie z prawem (bez
wymaganej przepisami ustawy o usługach turystycznych decyzji marszałka
województwa) posługiwał się chronioną prawnie nazwą „hotel”.
5
Z kolei odwołanie się do przesłanki oczywistej zasadności skargi kasacyjnej
(art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.) wymaga przedstawienia tego, w czym wyraża się
„oczywista zasadność” skargi oraz argumentacji wykazującej, że rzeczywiście
skarga jest oczywiście uzasadniona. Chodzi tu o wykazanie kwalifikowanej postaci
naruszenia prawa materialnego lub procesowego polegającej na jego oczywistości
widocznej prima facie, przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2008 r., II UK 38/08 - LEX nr
494134; z dnia 9 maja 2008 r., II PK 11/08 - LEX nr 490364).
Autor skargi nie wykazał „oczywistej zasadności” rozpatrywanej skargi
kasacyjnej (art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.). Argumentacja w tym zakresie oparta jest na
założeniu, że obiekt prowadzony przez skarżącą faktycznie jest hotelem, ponieważ
spełnia wszystkie wymagania stawiane dla takich obiektów i w związku z tym brak
jedynie formalnego potwierdzenia rodzaju obiektu hotelarskiego nie może
prowadzić, do naruszenia jakichkolwiek interesów konsumentów. Tymczasem istotą
zaskarżonego rozstrzygnięcia było ustalenie, że skarżąca bezprawnie posługuje się
nazwą „hotel”, co stanowi naruszenie zbiorowych interesów konsumentów przez
wprowadzenie ich w błąd co do posiadania przez dany obiekt wszystkich
wymaganych przez prawo kwalifikacji.
Stwierdzając, że nie zachodzą przyczyny przyjęcia skargi, określone w art.
3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy postanowił zgodnie z art. 3989
§ 2 k.p.c.