Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 12/11
POSTANOWIENIE
Dnia 7 czerwca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Hajn
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z wniosku T. G.
przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o podleganie
ubezpieczeniu społecznemu,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 7 czerwca 2011 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 14 stycznia 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Placówka Terenowa)
decyzją z 18 lipca 2005 r. objął wnioskodawcę T. G. ubezpieczeniem społecznym
rolników od 1 października 2004 r., określając jednocześnie należne od
ubezpieczonego składki od dnia 1 października 2004 r. W drugiej decyzji z tej
samej daty stwierdzono ustanie w stosunku do wnioskodawcy ubezpieczenia
społecznego rolników od 1 kwietnia 2005 r.
Rozpoznając odwołanie wnioskodawcy od powyższych decyzji Sąd
Okręgowy we Wrocławiu – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 2
grudnia 2005 r., oddalił odwołanie w całości. Na skutek apelacji wnioskodawcy Sąd
Apelacyjny– Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 31 maja 2007 r.,
2
zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzające go decyzje rentowe w ten sposób, że
zwolnił wnioskodawcę od obowiązku uiszczenia odsetek w kwocie 80,10 zł oraz
ustalił, że wnioskodawca od 1 kwietnia 2005 r. podlegał ubezpieczeniu
społecznemu rolników.
Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego reprezentowany przez
Placówkę Terenową wniósł skargę o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z 31 maja 2007 r.
Sąd Apelacyjny– Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 5
czerwca 2008 r., oddalił skargę o wznowienie postępowania. Na skutek skargi
kasacyjnej organu rentowego od powyższego wyroku Sąd Najwyższy wyrokiem z 2
lutego 2010 r., II UK 167/09, LEX nr 583809, uchylił zaskarżony wyrok i przekazał
sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny– Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 18 maja 2010 r., w wyniku rozpoznania
skargi o wznowienie postępowania wniesionej przez organ rentowy, zmienił
prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego– Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z
31 maja 2007 r., w części dotyczącej podlegania przez wnioskodawcę T. G.
ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 kwietnia 2005 r. w ten sposób, że
apelację w tym zakresie oddalił i oddalił w pozostałej części skargę o wznowienie
postępowania.
Skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego z 18 maja 2010 r., wniósł
ubezpieczony reprezentowany przez pełnomocnika w osobie adwokata. W dniu 6
października 2010 r. doręczono pełnomocnikowi wnioskodawcy wezwanie o
uzupełnienie braków formalnych skargi kasacyjnej poprzez dołączenie jednego
egzemplarza odpisu skargi w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia
skargi. Braki formalne skargi nie zostały uzupełnione.
Postanowieniem z 14 stycznia 2011 r., Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną. W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Apelacyjny stwierdził, że
zgodnie z art. 3984
§ 2 k.p.c. skarga kasacyjna powinna odpowiadać ogólnym
wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto wymagane jest
dołączenie dwóch dodatkowych odpisów skargi (jeden przeznaczony jest do akt
Sądu Najwyższego, drugi dla Prokuratora Generalnego). Pełnomocnik skarżącego
3
dołączył do skargi kasacyjnej tylko dwa jej odpisy zamiast wymaganych trzech. W
związku z tym Sąd Apelacyjny wezwał go do usunięcia tego braku formalnego.
Wobec doręczenia pełnomocnikowi skarżącego pisma sądowego zawierającego
wezwanie do usunięcia braków w dniu 6 października 2010 r., ustawowy termin do
złożenia brakującego odpisu skargi upływał z dniem 13 października 2010 r., a
ponieważ upłynął on bezskutecznie (wymagany odpis skargi nie został złożony), na
podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną.
Zażalenie na powyższe postanowienie Sądu Apelacyjnego wniósł w imieniu
wnioskodawcy jego pełnomocnik, zarzucając naruszenie art. 3984
§ 2 k.p.c.
poprzez przyjęcie, że pełnomocnik nie usunął w zakreślonym terminie braków
formalnych „kasacji”, mimo że nigdy nie otrzymał wezwania w tym przedmiocie.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
W uzasadnieniu zażalenia pełnomocnik skarżącego zakwestionował
ustalenie Sądu Apelacyjnego, że 6 października 2010 r. zostało mu doręczone
wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi poprzez złożenie jednego
egzemplarza odpisu skargi. Z akt sprawy wynika, że doręczenie pisma było
nieprawidłowe i nieskuteczne. Po „podbiciu” przyjęcia przez sekretariat kancelarii
pismo sądowe zostało, wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru, zabrane przez
listonosza i zwrócone do Sądu. Wobec takiego nieprawidłowego doręczenia
pełnomocnik wnioskodawcy nie miał możliwości zapoznać się z wezwaniem do
usunięcia braków formalnych „kasacji”, wobec tego nie można mówić o upływie
terminu do uzupełnienia jej braków.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione.
Przede wszystkim należy podkreślić, że obowiązkiem wnoszącego skargę
kasacyjną profesjonalnego pełnomocnika strony jest (poza dołączeniem jej odpisu
dla strony przeciwnej - art. 128 § 1 k.p.c.) złożenie dwóch dodatkowych odpisów
skargi przeznaczonych dla Sądu Najwyższego oraz dla Prokuratora Generalnego
(art. 3984
§ 3 k.p.c.). Wymagania co do liczby odpisów skargi przewidziane są w
art. 3984
§ 3 zdanie drugie k.p.c., który stanowi, że do skargi kasacyjnej dołącza się
4
także dwa jej odpisy przeznaczone do akt Sądu Najwyższego oraz dla Prokuratora
Generalnego, chyba że sam wniósł skargę. Składając skargę kasacyjną w imieniu
ubezpieczonego, pełnomocnik powinien był przedłożyć trzy jej odpisy (jeden dla
organu rentowego).
Z akt sprawy wynika, że pełnomocnik ubezpieczonego złożył tylko dwa
odpisy skargi kasacyjnej (por. adnotację na prezentacie biura podawczego Sądu
Apelacyjnego oraz opis załączników do skargi kasacyjnej). Uzasadnione było
wobec tego wezwanie pełnomocnika ubezpieczonego do złożenia dodatkowego
(trzeciego) egzemplarza odpisu skargi. Wezwanie do uzupełnienia braków
formalnych skargi kasacyjnej (odpis wezwania) wysłane zostało bezpośrednio na
adres kancelarii adwokackiej pełnomocnika skarżącego, ponieważ zgodnie z art.
871
k.p.c. pełnomocnikiem strony w postępowaniu kasacyjnym powinien być
adwokat lub radca prawny. Przymus adwokacko-radcowski wiąże się z tym, że
skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia; stąd wynika
konieczność sporządzenia jej przez profesjonalnego pełnomocnika, co do którego
istnieje domniemanie znajomości przepisów prawa i prawidłowego konstruowania
pism procesowych. Obowiązek sporządzenia skargi kasacyjnej przez adwokata lub
radcę prawnego obejmuje nie tylko samo wniesienie skargi, ale również
uzupełnienie jej braków. Odpis pisma wysłanego do pełnomocnika skarżącego,
znajdujący się na k. 97 akt sprawy, jest potwierdzeniem wysłania oryginału pisma
tej samej treści do strony.
Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej zostało
skutecznie doręczone na adres kancelarii adwokackiej pełnomocnika skarżącego.
Na potwierdzeniu odbioru wezwania, wysłanego z Sądu 1 października 2010 r.,
znajduje się skrót „w.d.u.b.f.k. A-Ks”, co można zrozumieć jako potwierdzenie, że
pismo sądowe dotyczy „wezwania do uzupełnienia braków formalnych kasacji” i
wezwanie to stanowi załącznik do pisma sądowego. Jego odbiór pokwitowała E.
M., sekretariat nr 1, przybijając prezentatę biura podawczego kancelarii
adwokackich z datą 6 października 2010 r. oraz swoją pieczątkę imienną. W ten
sposób pracownica kancelarii adwokackiej pełnomocnika skarżącego potwierdziła
odbiór wezwania do złożenia jeszcze jednego egzemplarza skargi kasacyjnej. W
żaden sposób nie zakwestionowała, że otrzymała tylko pismo przewodnie Sądu
5
Apelacyjnego albo samą tylko pustą kopertę bez oryginału wezwania, którego odpis
znajduje się na k. 97 akt sprawy.
Pełnomocnik skarżącego nie wykonał w terminie wezwania Sądu
Apelacyjnego dotyczącego usunięcia braków formalnych skargi kasacyjnej - nie
złożył trzeciego odpisu skargi kasacyjnej. Odrzucenie skargi przez Sąd Apelacyjny
miało zatem podstawę prawną w art. 3986
§ 2 k.p.c. Twierdzenia przedstawione w
zażaleniu o rzekomo nieprawidłowym i nieskutecznym doręczeniu pisma sądowego
wzywającego do usunięcia braków skargi kasacyjnej nie znajdują odbicia w aktach
sprawy. Nie zostało w jakikolwiek sposób uprawdopodobnione twierdzenie, że „po
podbiciu przyjęcia przez sekretariat kancelarii pismo zostało wraz ze zwrotnym
potwierdzeniem odbioru zabrane przez listonosza i zwrócone do Sądu”. W aktach
sprawy znajduje się potwierdzenie odbioru pisma wzywającego do uzupełnienia
braków skargi kasacyjnej, na którym widnieje prezentata biura podawczego
sekretariatu kancelarii adwokackich z 6 października 2010 r. oraz pieczątka
imienna E. M. z sekretariatu nr 1 i nieczytelny podpis. Pracownik sekretariatu
kancelarii adwokackiej musi sobie zdawać sprawę ze znaczenia pokwitowania
doręczenia pisma sądowego zawierającego wezwanie do usunięcia braków
formalnych skargi kasacyjnej. Jest dla każdego oczywiste, że na wezwanie takie
należy zareagować w odpowiednim terminie. Jeżeli pełnomocnik skarżącego opiera
zażalenie na twierdzeniu, że nie zostało mu doręczone wezwanie Sądu
Apelacyjnego do uzupełnienia braków skargi kasacyjnej, powinien co najmniej
podjąć próbę uprawdopodobnienia tego twierdzenia, zwłaszcza że w aktach sprawy
znajduje się pisemne potwierdzenie doręczenia wezwania pracownicy kancelarii.
Brak jakiegokolwiek uprawdopodobnienia podnoszonych w zażaleniu okoliczności
nie daje podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie
art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art. 39814
k.p.c.