Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 39/11
POSTANOWIENIE
Dnia 24 sierpnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
w sprawie ze skargi „Benedykt B., Rafał C., Piotr C. - K3 A." Spółki Cywilnej na
postanowienie Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 11 października 2010 r.,
z udziałem zamawiającego Muzeum II Wojny Światowej
w przedmiocie zamówienia publicznego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 sierpnia 2011 r.,
zażalenia skarżącego
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 26 stycznia 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy odrzucił skargę
Benedykta B., Rafała C. i Piotra C., prowadzących działalność gospodarcza w
postaci spółki cywilnej K3 A., od postanowienia Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
11 października 2010 r. i zasądził od skarżących na rzecz Muzeum II Wojny
Światowej kwotę 617 zł tytułem kosztów postępowania.
Z uzasadnienia tego postanowienia wynika, że skarga została odrzucona na
podstawie art. 198e ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (tekst jedn.: Dz. U z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.; dalej – „p.z.p.”)
z powodu nieuiszczenia należnej od niej opłaty. Rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania Sąd oparł natomiast na art. 198f ust. 5 p.z.p. w związku z przepisami
rozporządzenia Ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat
za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.; dalej – „rozporządzenia MS”).
Postanowienie zaskarżyli Benedykt B., Rafał C. i Piotr C. w części
dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach postępowania. W zażaleniu zarzucili
naruszenie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 102 k.p.c., art. 357 § 2 zdanie drugie
k.p.c., art. 198 ust. 5 p.z.p., w brzmieniu obowiązującym w dniu 26 stycznia 2010 r.,
art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 198 ust. 5 w związku z art. 198
ust. 3 p.z.p. w związku z art. 34 ust. 2 i art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005
r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz.1398 ze zm.;
dalej – „u.k.s.c.”), art. 198e ust. 1. p.z.p. i art. 198f ust. 5 p.z.p. W konkluzji
zażalenia wnieśli o zmianę postanowienia w zaskarżonej części i nieobciążenie
skarżących kosztami postępowania albo o uchylenie zaskarżonego postanowienia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Trafnie skarżący zarzucili, że art. 198f ust. 5 u.p.z. nie może stanowić
podstawy prawnej rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w sprawie, albowiem
przepis ten wszedł w życie – na skutek nowelizacji dokonanej ustawą z dnia
2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 223, poz. 1778; dalej: „ustawa nowelizująca”) – z dniem
29 stycznia 2010 r. Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 ustawy nowelizującej do
3
postępowań o udzielenie zamówienia publicznego i konkursów wszczętych przed
dniem wejścia w życie tej ustawy oraz do protestów, odwołań i skarg dotyczących
tych postępowań stosuje się przepisy dotychczasowe. To oznacza, że podstawę
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w sprawie powinien stanowić art. 198
ust. 5 p.z.p., w wersji obowiązującej do chwili wejścia w życie ustawy nowelizującej,
ponieważ konkurs, którego dotyczy skarga, został wszczęty – co jest bezsporne –
przed wejściem w życie ustawy nowelizującej. Jednakże stwierdzone uchybienie
nie ma wypływu na rozstrzygnięcie, gdyż – co uszło uwagi skarżących – treść
przytoczonego wyżej art. 198f ust. 5 i art. 198 ust. 5 jest taka sama.
Nie można także podzielić zarzutu skarżących, że nie ma podstaw do
uznania ich – w rozumieniu znajdujących zastosowanie w sprawie przepisów
o kosztach postępowania – za przegrywających sprawę, albowiem nie doszło
o merytorycznego rozpoznania skargi. Przepis art. 198 ust. 5 p.z.p., w wersji
sprzed 29 stycznia 2010 r., stanowił, że strony ponoszą koszty postępowania
stosownie do jego wyniku. Nawiązywał on więc wyraźnie do przewidzianej w art. 98
§ 1 k.p.c. zasady odpowiedzialności strony za wynik procesu. Na gruncie art. 98 § 1
k.p.c. przyjmuje się natomiast – co zgodnie podkreślają doktryna i orzecznictwo
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 października 1967 r., I CZ 81/67,
niepubl.) – że dla oceny, czy strona przegrała proces, obojętne jest, czy ponosi ona
winę za prowadzenie procesu oraz czy uległa co do istoty, czy tylko formalnie,
np. przez odrzucenie pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądowej. Nie ma
powodów (nie wskazali ich również skarżący), aby inaczej rozumieć
przegrywającego w postępowaniu zainicjowanym wniesieniem skargi od orzeczenia
Krajowej Izby Odwoławczej, toczącym się według odpowiednio stosowanych
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o apelacji (art. 194 ust. 2 p.z.p.,
w wersji sprzed dnia 29 stycznia 2010 r.). Sąd Okręgowy trafnie zatem uznał
skarżących – wbrew stanowisku wyrażonemu w zażaleniu – za przegrywających
sprawę. To oznacza, że zarzuty naruszenia art. 198 ust. 5 p.z.p., w wersji sprzed
dnia 29 stycznia 2010 r., art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 195
ust. 5 w zw. z ust. 3 p.z.p., w wersji sprzed dnia 29 stycznia 2010 r., w związku
z art. 34 ust. 2 i art. 149 ust. 1 u.k.s.c., zmierzające w istocie do zakwestionowania
tego stanowiska, należało uznać za nieuzasadnione.
4
Nieuzasadniony jest także zarzut, że zaskarżone postanowienie zostało
wydane z naruszeniem art. 98 § 1 w związku z art. 102 k.p.c., albowiem Sąd
powinien – zdaniem skarżących – w sytuacji, której nie są oni stroną
przegrywającą, nie obciążyć ich kosztami postępowania. Przede wszystkich
omawiany zarzut został oparty na błędnym przekonaniu, że skarżący nie są stroną
przegrywającą, albowiem z powodu odrzucenia skargi nie doszło do jej
merytorycznego rozpoznania. Ponadto należy podzielić wyrażony w piśmiennictwie
pogląd, że – ze względu na stosowanie w postępowaniu toczącym się na skutek
wniesienia skargi jedynie przepisów o apelacji, nieregulujących w ogóle zasad
zwrotu kosztów postępowania – uregulowanie zawarte w art. 198 ust. 5 p.z.p.,
w wersji sprzed dnia 29 stycznia 2010 r., należy traktować jako przepis szczególny
dotyczący zwrotu kosztów, wyłączający zastosowanie innych niż zasada
odpowiedzialności za wynik procesu, zasad zwrotu kosztów przewidzianych
w Kodeksie postępowania cywilnego.
Nie ma istotnego znaczenia w sprawie zarzut naruszenia art. 357 § 2 zdanie
drugie k.p.c., polegający – według skarżących – na niepouczeniu ich o terminie
i sposobie wniesienia środka zaskarżenia. Wobec wniesienia właściwego środka
zaskarżenia na rozstrzygnięcie o kosztach postępowania i z zachowaniem terminu,
zarzucone uchybienie nie mogło bowiem mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.
Zarzut naruszenia art. 198e ust. 1 p.z.p., polegający – zdaniem skarżących –
na wskazaniu wadliwej podstawy prawnej odrzucenia skargi, uchyla się natomiast
spod kontroli zażaleniowej ze względu na zakres zaskarżenia postanowienia.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
md