Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 12 PAŹDZIERNIKA 2011 R.
WZ 30/11
W wypadku orzeczenia na podstawie art. 343 § 1 i 2 pkt 3 k.p.k.
„wyłącznie środka karnego”, zasądza się opłatę określoną w art. 5
ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.
U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.), pomimo że równocześnie formalnie
nie orzeka się o „odstąpieniu od wymierzenia kary”, gdyż następuje ono
faktycznie.
Przewodniczący: sędzia SN A. Tomczyk.
Sędziowie SN: M. Pietruszyński, J.B.Rychlicki (sprawozdawca).
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk J. Żak.
Sąd Najwyższy w sprawie ppłk. rez. Andrzeja Z., oskarżonego o
popełnienie przestępstwa określonego w art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12
k.k., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 12
października 2011 r. zażalenia prokuratora na korzyść od rozstrzygnięcia
w przedmiocie kosztów, zawartego w wyroku Wojskowego Sądu
Okręgowego w P. z dnia 26 lipca 2011r., po wysłuchaniu prokuratora,
u t r z y m a ł w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.
2
U Z A S A D N I E N I E
Ppłk rez. Andrzej Z. został oskarżony o popełnienie przestępstwa
określonego w art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Prokurator Wojskowej
Prokuratury Okręgowej w W. w akcie oskarżenia, za zgodą oskarżonego,
na podstawie art. 335 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 343 § 1 i 2 pkt 3 k.p.k.,
zawarł wniosek o skazanie go bez przeprowadzenia rozprawy i
ograniczenie skazania do orzeczenia środka karnego w postaci
świadczenia pieniężnego w kwocie 800 zł na rzecz Fundacji Pomocy
Ofiarom Przestępstw w W., albowiem okoliczności popełnienia
przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje,
iż cele postępowania zostaną osiągnięte.
Wojskowy Sąd Okręgowy w P. na posiedzeniu w dniu 26 lipca
2011 r., w uwzględnieniu wniosku prokuratora, wyrokiem, uznał ppłk. rez.
Andrzeja Z. za winnego zarzucanego mu czynu, tj. popełnienia
przestępstwa określonego w art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i na
podstawie art. 271 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 343 § 1 i 2 pkt 3 k.p.k.,
ograniczył skazanie do orzeczenia środka karnego w postaci
świadczenia pieniężnego w wysokości 800 zł na rzecz Fundacji Pomocy
Ofiarom Przestępstw w W. Na podstawie art. 627 k.p.k., art. 5 ustawy z
dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. nr 49 z
1983 r., poz. 223 ze zm.) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu
Państwa koszty sądowe w łącznej wysokości 120 zł, w tym 30 zł opłaty.
Zażalenie na rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów na korzyść
oskarżonego wniósł prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej w W.
(art. 626 § 3 k.p.k.). Na podstawie art. 438 pkt 1 k.p.k. zarzucił obrazę
przepisów prawa materialnego (art. 5 ustawy), poprzez jego niezasadne
zastosowanie, polegające na zasądzeniu od oskarżonego na rzecz
Skarbu Państwa opłaty w kwocie 30 zł, w sytuacji, „gdy ograniczenie
3
skazania do orzeczenia środka karnego nie stanowi odstąpienia od
wymierzenia kary w rozumieniu powyższego przepisu”. Skarżący na
podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
przez wyeliminowanie z zasądzonych od oskarżonego kosztów
sądowych opłaty w kwocie 30 zł i zasądzenie od niego na rzecz Skarbu
Państwa kosztów w wysokości 90 zł. W uzasadnieniu zażalenia
podniesiono, że ograniczenie skazania do wymierzenia środka karnego
w postaci świadczenia pieniężnego oraz orzeczenie opłaty w kwocie 30
zł nie stanowi odstąpienia od wymierzenia kary w rozumieniu art. 5
ustawy.
Sąd Najwyższy po wysłuchaniu prokuratora Naczelnej Prokuratury
Wojskowej popierającego zażalenie rozważył, co następuje.
Zażalenie nie jest zasadne. Decyzja procesowa Sądu pierwszej
instancji jest prawidłowa z następujących powodów. Art. 5 ustawy
stanowi: „W wypadku gdy sąd odstąpił od wymierzenia kary, odstąpił od
wymierzenia kary i poprzestał na wymierzeniu środka karnego albo
zamiast kary zastosował na podstawie art. 10 § 4 Kodeksu karnego
środek wychowawczy albo poprawczy, oskarżony obowiązany jest uiścić
opłatę w wysokości 30 zł”. Instytucja odstąpienia od wymierzenia kary i
orzeczenia środka karnego została określona w przepisach prawa
karnego materialnego (art. 59 § 1 k.k., art. 60 § 7 k.k.) oraz w przepisach
prawa procesowego (art. 343 § 1 i 2 pkt 3 k.p.k.). W niniejszej sprawie
Sąd pierwszej instancji zastosował ten ostatni przepis, mając na uwadze,
że przypisany oskarżonemu występek jest zagrożony karą
nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Redakcja tego przepisu
(art. 343 § 1 k.p.k.), a w szczególności użycie przez ustawodawcę
alternatywy rozłącznej w sformułowaniu „albo orzec wyłącznie środek
karny wymieniony w art. 39 pkt 1-3, 5-8 Kodeksu karnego”, prowadzi do
wniosku, że orzeczenie wyłącznie środka karnego na podstawie art. 343
4
§ 1 w zw. z § 2 pkt 3 k.p.k., należało ocenić jako „szczególną odmianę”,
czy też „odrębną postać”, tzw. odstąpienia od wymierzenia kary znanego
z Kodeksu karnego (art. 59 § 1 k.k. – por. T. Grzegorczyk: Komentarz.
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym,
Warszawa 2008, s. 761; S. Steinborn: Porozumienia w polskim procesie
karnym, Kraków 2005, s. 347-349). W związku z tym orzeczenie na
podstawie art. 343 § 1 w zw. z § 2 pkt 3 k.p.k. wyłącznie środka karnego
na gruncie przepisu art. 5 ustawy należało ocenić tak jak faktyczne
odstąpienie od wymierzenia kary. Wprawdzie art. 5 tejże ustawy nie
odnosi się wprost do tej podstawy środka karnego, jednakże ratio legis
tego przepisu sprawia, że wymierzenie opłaty w kwocie 30 zł następuje
w sytuacji, gdy Sąd odstąpił od wymierzenia kary, zarówno na gruncie
przepisów prawa karnego materialnego (art. 59 § 1 k.k.), jak i przepisów
prawa procesowego (art. 343 § 1 i 2 pkt 3 k.p.k.).
W związku z tym, nie podzielając racji żalącego, należało
zaskarżone orzeczenie w części co do kosztów postępowania utrzymać
w mocy.