Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 85/11
POSTANOWIENIE
Dnia 25 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Kazimierz Zawada
SSA Marek Machnij (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa K. Bank Spółki Akcyjnej w W.
Oddziału w K.
przeciwko Maciejowi N. i Jerzemu W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 25 listopada 2011 r.,
zażalenia pozwanego - Jerzego W.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 11 stycznia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie w punkcie 2 (drugim)
i przekazuje sprawę w tym zakresie Sądowi Apelacyjnemu,
pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 11 stycznia 2011 r. sprostował wyrok
tego Sądu z dnia 30 czerwca 2010 r. sygn. akt I ACa 288/10 oraz na podstawie art.
171 k.p.c. odrzucił wniosek pozwanego Jerzego W. o doręczenie w/w wyroku z
uzasadnieniem.
Odrzucenie tego wniosku wynikało z nieuwzględnienia przez Sąd Apelacyjny
wniosku pozwanego z dnia 25 listopada 2010 r. o przywrócenie terminu do złożenia
wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, który był motywowany tym,
że pozwany dowiedział się o wydaniu w/w wyroku w dniu 23 listopada 2010 r.
z zawiadomienia komornika o wszczęciu egzekucji, a wcześniej nie otrzymał z sądu
żadnej informacji o wyroku, natomiast informacje telefoniczne nie były udzielane.
Sąd Apelacyjny wskazał, że termin do złożenia wniosku o doręczenie wyroku
z uzasadnieniem upłynął w dniu 7 lipca 2010 r., a nie dopiero w dniu 23 listopada
2010 r. po otrzymaniu przez pozwanego od komornika zawiadomienia o wszczęciu
egzekucji. Pozwany był zawiadomiony o rozprawie z dnia 30 czerwca 2010 r.,
ale nie interesował się, czy na tej rozprawie został wydany wyrok i o jakiej treści.
Z wniosku nie wynika bowiem, aby zadzwonił on do sekretariatu sądu i nie
udzielono mu stosownej informacji. Natomiast wbrew jego twierdzeniom, sekretariat
sądu udziela stronom lub pełnomocnikom informacji o treści orzeczenia m.in. drogą
telefoniczną, jeśli o nią się zwrócą.
W zażaleniu na to postanowienie pozwany Jerzy W. zarzucił naruszenie
przepisów art. 169 § 2, art. 171, art. 168 w zw. z art. 171 oraz art. 316 § 1 w zw. z
art. 361 k.p.c. przez uznanie, że złożony przez niego wniosek o przywrócenie
terminu podlegał odrzuceniu jako spóźniony i w konsekwencji zaniechanie
merytorycznego rozpoznania tego wniosku, pomimo że wykazał, iż nie ponosi winy
za uchybienie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem.
Pozwany domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia i uwzględnienia
wniosku o przywrócenie terminu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione.
3
Na uwzględnienie zasługują przede wszystkim zarzuty naruszenia przez Sąd
Apelacyjny art. 169 § 2 k.p.c. i art. 171 k.p.c. Pozwany trafnie twierdzi, że nie miał
obowiązku udowodnienia, że zachował tygodniowy termin do złożenia wniosku
o przywrócenie terminu, lecz jedynie uprawdopodobnienia takiej okoliczności.
Aktualnie dotyczy to terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu, a nie
przyczyn uchybienia terminu, o którego przywrócenie wnosi w tym wniosku.
Istotne jest zatem uprawdopodobnienie, kiedy pozwany rzeczywiście dowiedział się
o wydanym w niniejszej sprawie wyroku Sądu Apelacyjnego. Nie chodzi natomiast
o przyczyny uchybienia terminu do zgłoszenia przez niego żądania sporządzenia
uzasadnienia tego wyroku na piśmie i doręczenia mu tego uzasadnienia.
Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika zaś, że Sąd Apelacyjny –
pomimo powołania się jedynie na art. 171 k.p.c. - w rzeczywistości dokonał od razu
oceny istnienia po stronie pozwanego winy w zakresie przyczyn nieposiadania
przez niego we wcześniejszym okresie informacji o wydaniu wyroku przez ten Sąd.
Nie można zatem odmówić racji również zarzutowi naruszenia art. 168 w zw.
z art. 171 k.p.c., ponieważ przytoczona przez Sąd argumentacja, pomimo
odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu, w istocie odnosi się do oceny winy
pozwanego. W takiej sytuacji podstawę orzeczenia o tym wniosku powinien
stanowić art. 168 § 1 k.p.c., a nie powołany przez Sąd Apelacyjny art. 171 k.p.c.
Nie pozwala to ocenić, czy Sądowi w rzeczywistości chodziło o bezzasadność
wniosku o przywrócenie terminu, czy też w ogóle nie oceniał go merytorycznie,
skoro uznał go za spóźniony w rozumieniu art. 171 k.p.c. Podkreślić zwłaszcza
należy, że Sąd Apelacyjny nie tylko powołał ten przepis w końcowej części
uzasadnienia jako podstawę rozstrzygnięcia, ale także wcześniej, zaczynając swoje
rozważania, wskazał na to, że zgodnie z tym przepisem spóźniony wniosek lub
z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek podlega odrzuceniu. Nie można
zatem stwierdzić, że w świetle przytoczonej argumentacji Sąd dokonał
merytorycznej oceny tego wniosku, uznając go za bezzasadny, chociaż błędnie
mówił o jego odrzuceniu.
Wobec tego nie ma podstaw do oceny, że zaskarżone postanowienie
pomimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu. Jest to tym bardziej niemożliwe,
że Sąd Apelacyjny orzekł w sentencji wyłącznie o odrzuceniu wniosku o doręczenie
4
wyroku z uzasadnieniem z pominięciem rozstrzygnięcia o wniosku o przywrócenie
terminu.
Na dokonaną przez Sąd Najwyższy ocenę nie ma jednak istotnego wpływu
zarzut braku odrębnego rozstrzygnięcia w sentencji postanowienia w przedmiocie
wniosku o przywrócenie terminu. Powyższe postanowienie, niezależnie od treści
rozstrzygnięcia, nie podlegałoby bowiem odrębnemu zaskarżeniu (por. zwłaszcza
uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2000 r. sygn.
akt III ZP 1/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 1 oraz postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 11 sierpnia 1999 r. sygn. akt I CKN 367/99, OSNC 2000, nr 3, poz. 48
i z dnia 17 lipca 2009 r. sygn. akt IV CZ 50/09, niepubl.).
Wobec zasadności omówionych wyżej zarzutów zaskarżone postanowienie
wymagało uchylenia. Bezprzedmiotowe jest zatem dokonywanie na tym etapie
oceny zarzutów naruszenia art. 168 w zw. z art. 316 § 1 i art. 361 k.p.c., ponieważ
dotyczą one merytorycznej zasadności wniosku o przywrócenie terminu pod kątem
istnienia lub braku winy pozwanego, która dotychczas nie została jeszcze
dokonana przez Sąd Apelacyjny.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. i art. 108 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.