II CZ 127/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II UKN 596/99 III CZP 142/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 127/11
POSTANOWIENIE
Dnia 15 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z powództwa T. K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Komendzie Wojewódzkiej Policji w Ł.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 15 grudnia 2011 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 lutego 2011 r.,
1) oddala zażalenie i zasądza od powoda na rzecz Skarbu
Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 1800
(jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego
2) przyznaje adw. E. K. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset)
złotych powiększoną o stawkę podatku od towarów i
usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej świadczonej z urzędu.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił wniosek
powoda T. K. o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem,
uznając wniosek za spóźniony. Wyrok został ogłoszony w dniu 14 grudnia 2010 r.,
zatem termin do wniesienia wniosku o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku
wraz z uzasadnieniem upłynął w dniu 21 grudnia 2010 r. Wniosek powoda zawarty
w piśmie z 10 stycznia 2011 r. (k. 405) o „wydanie i przesłanie odpisu wyroku wraz
z uzasadnieniem", nadany w urzędzie pocztowym w dniu 13 stycznia 2011 r. (k.
407), jest zatem spóźniony.
Powód zaskarżył zażaleniem powyższe postanowienie i zarzucając
naruszenie art. 5 k.p.c. wniósł o jego uchylenie. Przyznał, że złożenie wniosku
nastąpiło z przekroczeniem siedmiodniowego terminu wynikającego z art. 387 § 3
k.p.c., ale przekroczenie terminu było wynikiem mylnego przekonania,
iż reprezentujący go w postępowaniu odwoławczym pełnomocnik z urzędu jest
uprawniony również do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku
Sądu Apelacyjnego, a doręczenie pełnomocnikowi wyroku z uzasadnieniem
otworzy powodowi termin do wniesienia skargi kasacyjnej. Zdaniem skarżącego,
pełnomocnik ustanowiony z urzędu reprezentuje stronę jedynie do czasu
prawomocnego zakończenia sprawy, więc zasadne jest wymaganie od Sądu
dokonania stosownego pouczenia strony w zakresie obowiązków ciążących na niej
po ogłoszeniu wyroku sądu drugiej instancji. Sąd takiego pouczenia nie dokonał,
gdyby zaś to uczynił, powód złożyłby wniosek w ustawowo wyznaczonym terminie.
Powód jako strona toczącego się postępowania, działająca po ogłoszeniu wyroku
sądu drugiej instancji bez pomocy fachowego pełnomocnika, miał prawo do
uzyskania od Sądu stosownych pouczeń w zakresie przysługujących praw
i obowiązków.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na podstawie art. 387 § 3 k.p.c. orzeczenie z uzasadnieniem doręcza się tej
stronie, która w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji zażądała
doręczenia. Według art. 327 k.p.c. stronie działającej bez adwokata, radcy
3
prawnego lub rzecznika patentowego, obecnej przy ogłoszeniu wyroku,
przewodniczący udzieli wskazówek co do sposobu i terminów wniesienia środka
zaskarżenia, a jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych
jest obowiązkowe, należy pouczyć stronę o treści przepisów o obowiązkowym
zastępstwie oraz o skutkach niezastosowania się do tych przepisów.
Zarzut naruszenia art. 5 k.p.c. nie jest uzasadniony, skoro nie na tej postawie
sąd zobowiązany jest do pouczenia strony o sposobie i terminach wniesienia
środka zaskarżenia, pouczenie takie bowiem jest udzielane na podstawie art. 327
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 29 października 1999 r., sygn. akt II UKN
596/99, OSNP 2001, nr 4, poz. 135). Obowiązek pouczenia nie dotyczy sytuacji,
w której strona jest reprezentowana przez pełnomocnika profesjonalnego (art. 327
k.p.c.).
Powód był reprezentowany na rozprawie apelacyjnej przez ustanowionego
z urzędu adwokata, zatem nie zaktualizował się obowiązek udzielenia wskazówek
co do sposobu i terminów wniesienia środka zaskarżenia.
Za bezzasadny należy uznać zarzut, że pełnomocnik ustanowiony z urzędu
reprezentuje stronę jedynie do czasu prawomocnego zakończenia sprawy.
W zakresie pełnomocnictwa procesowego z mocy samego prawa mieści się
dokonywanie czynności przez umocowanego w sprawie pełnomocnika co prawda
już po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, ale
dotyczących wcześniejszych jego faz. Pełnomocnik może zatem w ramach
umocowania określonego w art. 91 k.p.c. złożyć już po prawomocnym zakończeniu
sprawy wniosek o wydanie odpisu wcześniej wydanego orzeczenia, wniosek
o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia albo wniosek o przywrócenie terminu do
dokonania czynności procesowej itp. (uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. akt III CZP 142/07, OSNC 2008,
nr 11, poz. 122).
Wobec powyższego, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3
k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 15 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z powództwa T. K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Komendzie Wojewódzkiej Policji w Ł.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 15 grudnia 2011 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 lutego 2011 r.,
1) oddala zażalenie i zasądza od powoda na rzecz Skarbu
Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 1800
(jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego
2) przyznaje adw. E. K. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset)
złotych powiększoną o stawkę podatku od towarów i
usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej świadczonej z urzędu.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił wniosek
powoda T. K. o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem,
uznając wniosek za spóźniony. Wyrok został ogłoszony w dniu 14 grudnia 2010 r.,
zatem termin do wniesienia wniosku o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku
wraz z uzasadnieniem upłynął w dniu 21 grudnia 2010 r. Wniosek powoda zawarty
w piśmie z 10 stycznia 2011 r. (k. 405) o „wydanie i przesłanie odpisu wyroku wraz
z uzasadnieniem", nadany w urzędzie pocztowym w dniu 13 stycznia 2011 r. (k.
407), jest zatem spóźniony.
Powód zaskarżył zażaleniem powyższe postanowienie i zarzucając
naruszenie art. 5 k.p.c. wniósł o jego uchylenie. Przyznał, że złożenie wniosku
nastąpiło z przekroczeniem siedmiodniowego terminu wynikającego z art. 387 § 3
k.p.c., ale przekroczenie terminu było wynikiem mylnego przekonania,
iż reprezentujący go w postępowaniu odwoławczym pełnomocnik z urzędu jest
uprawniony również do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku
Sądu Apelacyjnego, a doręczenie pełnomocnikowi wyroku z uzasadnieniem
otworzy powodowi termin do wniesienia skargi kasacyjnej. Zdaniem skarżącego,
pełnomocnik ustanowiony z urzędu reprezentuje stronę jedynie do czasu
prawomocnego zakończenia sprawy, więc zasadne jest wymaganie od Sądu
dokonania stosownego pouczenia strony w zakresie obowiązków ciążących na niej
po ogłoszeniu wyroku sądu drugiej instancji. Sąd takiego pouczenia nie dokonał,
gdyby zaś to uczynił, powód złożyłby wniosek w ustawowo wyznaczonym terminie.
Powód jako strona toczącego się postępowania, działająca po ogłoszeniu wyroku
sądu drugiej instancji bez pomocy fachowego pełnomocnika, miał prawo do
uzyskania od Sądu stosownych pouczeń w zakresie przysługujących praw
i obowiązków.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na podstawie art. 387 § 3 k.p.c. orzeczenie z uzasadnieniem doręcza się tej
stronie, która w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji zażądała
doręczenia. Według art. 327 k.p.c. stronie działającej bez adwokata, radcy
3
prawnego lub rzecznika patentowego, obecnej przy ogłoszeniu wyroku,
przewodniczący udzieli wskazówek co do sposobu i terminów wniesienia środka
zaskarżenia, a jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych
jest obowiązkowe, należy pouczyć stronę o treści przepisów o obowiązkowym
zastępstwie oraz o skutkach niezastosowania się do tych przepisów.
Zarzut naruszenia art. 5 k.p.c. nie jest uzasadniony, skoro nie na tej postawie
sąd zobowiązany jest do pouczenia strony o sposobie i terminach wniesienia
środka zaskarżenia, pouczenie takie bowiem jest udzielane na podstawie art. 327
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 29 października 1999 r., sygn. akt II UKN
596/99, OSNP 2001, nr 4, poz. 135). Obowiązek pouczenia nie dotyczy sytuacji,
w której strona jest reprezentowana przez pełnomocnika profesjonalnego (art. 327
k.p.c.).
Powód był reprezentowany na rozprawie apelacyjnej przez ustanowionego
z urzędu adwokata, zatem nie zaktualizował się obowiązek udzielenia wskazówek
co do sposobu i terminów wniesienia środka zaskarżenia.
Za bezzasadny należy uznać zarzut, że pełnomocnik ustanowiony z urzędu
reprezentuje stronę jedynie do czasu prawomocnego zakończenia sprawy.
W zakresie pełnomocnictwa procesowego z mocy samego prawa mieści się
dokonywanie czynności przez umocowanego w sprawie pełnomocnika co prawda
już po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, ale
dotyczących wcześniejszych jego faz. Pełnomocnik może zatem w ramach
umocowania określonego w art. 91 k.p.c. złożyć już po prawomocnym zakończeniu
sprawy wniosek o wydanie odpisu wcześniej wydanego orzeczenia, wniosek
o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia albo wniosek o przywrócenie terminu do
dokonania czynności procesowej itp. (uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. akt III CZP 142/07, OSNC 2008,
nr 11, poz. 122).
Wobec powyższego, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3
k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.