Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 91/11
POSTANOWIENIE
Dnia 16 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
SSA Roman Dziczek
w sprawie z powództwa K. L. i W. L.
przeciwko Akademii /…/
z udziałem interwenienta ubocznego Skarbu Państwa - Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 grudnia 2011 r.,
zażalenia powoda W. L. na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 31 marca 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 31 marca 2011 r. odrzucił, jako
niedopuszczalną, skargę kasacyjną powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia
13 października 2010 r. w sprawie o zapłatę. Podkreślił, że postanowieniem Sądu
Apelacyjnego z dnia 7 marca 2011 r. został oddalony wniosek powoda zawarty w
skardze kasacyjnej o zwolnienie go od kosztów sądowych, mianowicie opłaty od
skargi kasacyjnej w kwocie 100 000 zł. O takiej odmowie przesądziła okoliczność,
że powód bez uzasadnionych przyczyn odmówił przyjęcia świadczenia w kwocie
1 916 790 złotych, która niewątpliwie pozwoliłaby mu na pokrycie wymaganej opłaty
od skargi kasacyjnej. Odpis postanowienia oddalającego wniosek powoda o
zwolnienie od kosztów sądowych został mu doręczony dnia 14 marca 2011 r. i od
tej daty biegł tygodniowy termin do uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej. Powód
tej opłaty nie uiścił.
Powód w zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 31 marca
2011 r. zarzucił naruszenie art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze
zm.; dalej „u.k.s.c.”) i art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c. Podkreślił, że wniósł zażalenie na
postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 7 marca 2011 r., które zostało odrzucone
przez Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 29 marca 2011 r. Pismem z dnia 12
kwietnia 2011 r. powód wniósł zażalenie na to ostatnie postanowienie. Dlatego,
zdaniem powoda, postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 31 marca 2011 r. jest
przedwczesne. Stanowi to, jego zdaniem, naruszenie art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c. oraz
art. 78 w związku z art. 174 ust. 1 Konstytucji (wyrok TK z dnia 27 marca 2007 r.,
SK 3/05).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c., zażalenie do Sądu Najwyższego
przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które
nie były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Powołanie tego
przepisu jako podstawy zaskarżenia postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia
31 marca 2011 r. polega na oczywistym nieporozumieniu, dotyczy on bowiem
kosztów procesu, a nie kosztów sądowych, w tym zwolnienia od takich kosztów.
Postanowienie zaś Sądu Apelacyjnego z dnia 7 marca 2011 r. oddalające wniosek
powoda o zwolnienie go od kosztów sądowych, mianowicie opłaty od skargi
3
kasacyjnej, nie podlega zaskarżeniu, tym bardziej więc nie podlega zaskarżeniu
postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 29 marca 2011 r. odrzucające zażalenie
na postanowienie z dnia 7 marca 2011 r. W konsekwencji zarzut naruszenia art. 78
w związku z art. 174 ust. 1 Konstytucji jest mocno przesadzony, zwłaszcza,
że powołany w zażaleniu wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 marca
2007 r., SK 3/05 (OTK 2007, nr 3A, poz. 32) dotyczy kosztów procesu zasądzonych
po raz pierwszy przez sąd drugiej instancji.
Należy jednak podkreślić, że postanowienie sądu oddalające wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych może podlegać kontroli przez Sąd Najwyższy
w ramach rozpoznawania zażalenia na postanowienie odrzucające skargę
kasacyjną przy uwzględnieniu treści art. 380 k.p.c. (postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 5 marca 2009 r., III CZ 9/09, niepubl.). W ramach takiej kontroli
Sąd Najwyższy jest władny w szczególności ocenić, czy są spełnione przesłanki
zwolnienia od kosztów sądowych określone w art. 102 ust. 1 u.k.s.c., zgodnie
z którym zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna,
jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez
uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Ocena Sądu
Apelacyjnego, że powód nie wykazał istnienia podstaw do zwolnienia go od
kosztów sądowych, była w niniejszej sprawie usprawiedliwiona. Wobec braku
uiszczenia przez powoda opłaty od skargi kasacyjnej uzasadnione było zatem
odrzucenie skargi kasacyjnej. Z tych względów zażalenie było pozbawione
uzasadnionych podstaw i podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
i 3941
§ 3
k.p.c.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. k.p.c.).
jw