Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 104/11
POSTANOWIENIE
Dnia 12 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. W.
przeciwko D. Spółce Akcyjnej
o zapłatę i nakazanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 stycznia 2012 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 maja 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 18 maja 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną pozwanej D. spółka akcyjna, w sprawie z powództwa A. W.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik pozwanej wniósł o jego
uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że wartość przedmiotu
zaskarżenia rozstrzygająca o dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawie o prawa
majątkowe nie może być – co do zasady – wyższa od wartości przedmiotu sporu
ani od wartości przedmiotu zaskarżenia określonego w apelacji. Wyjątek od zasady
może wynikać zarówno z przepisów k.p.c. (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 14 maja 2010r., II CSK 561/09, niepubl., z dnia 28 maja 2008r., II CSK
38/08, niepubl., z dnia 7 stycznia 2005r., IV CZ 197/04, niepubl.), jak też ze
szczególnej sytuacji procesowej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
26 marca 2009r., I CZ 12/09, niepubl.).
Przy ocenie dopuszczalności skargi kasacyjnej na podstawie art. 3982
§ 1
k.p.c. trzeba mieć na względzie, że wartość przedmiotu zaskarżenia ma
odzwierciedlać rozmiar dochodzonego roszczenia, zaś sposoby jej ustalenia muszą
być odporne na próby manipulacji podejmowane przez strony procesu (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006r., III CZ 89/06, niepubl.).
Tym niemniej, w sprawie miarodajna ocena spełnienia kryterium z art. 3982
§ 1
k.p.c. nie mogła być podjęta, jak to uczynił Sąd Apelacyjny, jedynie w oparciu
o podaną w pozwie wartość przedmiotu sporu.
Przepisy dotyczące wartości przedmiotu sporu zawarte są w k.p.c.,
a w szczególności w art. 19-26 k.p.c. Problemem sprawdzenia wartości
przedmiotu sporu zajmuje się artykuł 25 k.p.c., którego § 1 stanowi, że sąd może
na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez
powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie. Z kolei § 2 tego artykułu stanowi, że
3
po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego,
zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
Po ustaleniu wartości przedmiotu w sposób przewidziany w art. 25 k.p.c.
wartość ta nie podlega ponownemu badaniu w dalszym toku postępowania (art. 26
k.p.c.).
Sąd Apelacyjny pominął, że zarzut pozwanego zgłoszony na podstawie
art. 25 § 2 k.p.c. nie został rozpoznany przez Sąd pierwszej instancji, zaś z uwagi
na konkretną sytuację procesową pozwany nie miał innych instrumentów prawnych
aby tę wartość skutecznie kwestionować. Inaczej mówiąc, wartość przedmiotu
sporu z naruszeniem art. 25 § 2 k.p.c. nie została ustalana przez Sąd pierwszej
instancji ani badana jako wartość apelacyjnego zaskarżenia. W tej sytuacji
zaniechanie sprawdzenia przez Sąd Apelacyjny wartości przedmiotu sporu na
podstawie art. 25 § 1 k.p.c. uniemożliwiło temu Sądowi prawidłową ocenę, czy
wartość przedmiotu zaskarżenia została określona przez wnoszącego skargę
kasacyjną podług reguł wynikających z art. 19-24 k.p.c., co doprowadziło do
naruszenia art. 25 w związku z art. 368 § 2 w związku z art. 3984
§ 3 i art. 39821
k.p.c.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.
md

II CZ 104/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia