Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 305/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa "M. " Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w S.
przeciwko "C." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Fabryce Mebli Tapicerowanych z siedzibą w Ł.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 2 lutego 2012 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 7 grudnia 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu
Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 18 sierpnia 2010 r. Sąd Okręgowy zasądził od C. spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością Fabryki Mebli Tapicerowanych z siedzibą w Ł. na
rzecz M. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę
106.868,17 zł z ustawowymi odsetkami od kwot i dat szczegółowo wskazanych w
sentencji wyroku i orzekł o kosztach procesu należnych powodowi od pozwanego.
W motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy ustalił, że powód i pozwany są
przedsiębiorcami, łączyły ich umowy sprzedaży, z których powód wywiązał się
spełniając świadczenia niepieniężne, to jest dostarczając pozwanemu różnego
rodzaju meble produkowane przez siebie, pozwany zaś nie uregulował należności,
na kwotę dochodzoną pozwem. Kwota ta wynikała z faktur wystawionych w okresie
od 9 września 2008 r. do 15 września 2008 r.; były to okoliczności niesporne
między stronami. Siedzibą pozwanego jest Ł. Spółka posiada oddział w K. (woj. X.).
Wszystkie udziały pozwanego należą do jednego wspólnika N. B.–GMBH, której
wyłącznym udziałowcem jest spółka N. B., a ta w 90% stanowi własność C. I. z
siedzibą we Francji. Pozwany wytwarzane przez siebie towary zbywa przede
wszystkim na rynku niemieckim oraz, w niewielkim zakresie, na rynku francuskim.
Pozwany w dniu 26 września 2008 r. złożył w Sądzie Handlowym w M. we
Francji wniosek o wszczęcie „procedure de suvegarde" to jest postępowania
upadłościowego, na podstawie przepisów francuskiego Kodeksu Handlowego.
Wyrokiem z dnia 1 października 2008 r. Sąd Handlowy w M. otworzył
postępowanie upadłościowe (sauvegarde) na podstawie art. L 620-1 i L 621-1
i następnych francuskiego Kodeksu Handlowego. Sąd francuski uznając, że główny
ośrodek działalności jednostek grupy kapitałowej C. I. znajduje się we Francji orzekł
- stwierdzając swoją właściwość w tym zakresie - w przedmiocie upadłości polskiej
spółki. Ustanowiono sędziego komisarza, zastępcę sędziego komisarza, dwóch
zarządców sądowych w celu wspólnego nadzorowania dłużnika w prowadzonych
przez niego czynnościach zarządu, zastępców sądowych pozwanej spółki, a nadto
ustalono sześciomiesięczny okres obserwacji do dnia 29 marca 2009 r. na
podstawie art. L 621-3 i R621-9 Kodeksu handlowego francuskiego. Wierzyciele
zostali wezwani do zgłoszenia swych wierzytelności poprzez zastępców sądowych
w terminie 2 miesięcy od ogłoszenia wyroku w biuletynie BODACC (Dzienniku
3
Urzędowym Ogłoszeń w Sprawach Cywilnych i Gospodarczych) oraz wyznaczono
dziesięciomiesięczny termin sporządzania przez zastępców sądowych listy
wierzytelności. Sąd w M. ustalił, że C. sp. z o.o. nie jest w sytuacji zaprzestania
regulowania płatności, bowiem pasywa przypadające do zapłaty wynoszą 2.607
euro, a aktywa rozporządzalne 377.104 euro i dysponuje środkami pieniężnymi.
Sąd Rejonowy umieścił w Krajowym Rejestrze Sądowym wzmiankę o wszczęciu
we Francji wobec pozwanego postępowania upadłościowego. Powód zgłosił w
tym postępowaniu swoją wierzytelność, w kwocie obecnie dochodzonej. W dniu 20
lipca 2009 r. Sąd Handlowy w M. zatwierdził plan ochronny dla pozwanego i ustalił
harmonogram spłaty wierzycieli. Zgodnie z przepisami prawa francuskiego
zatwierdzenie planu ochronnego ma skutki orzeczenia o ukończeniu postępowania
upadłościowego. Zgodnie z tym planem, powód zostanie zaspokojony w zakresie
kwoty głównej w całości, jednakże w ratach rozłożonych na okres 10 lat. Zgodnie
z prawem francuskim, dochodzenie w odrębnym procesie należności objętych
planem, jest nieskuteczne. Wierzycielami pozwanej są w większości podmioty
prawa polskiego.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy ocenił, że dochodzona
kwota podlega zasądzeniu w całości. Oceniając zarzuty pozwanego wskazujące na
niedopuszczalność zasądzenia należności z uwagi na postępowanie upadłościowe
toczące się i zakończone przed sądem francuskim, Sąd Okręgowy z powołaniem
się na przepisy Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r.
w sprawie postępowania upadłościowego (Dz.U. UE L.00.160.1), podzielił zarzut
o istnieniu podstaw do odmowy uznania postępowania upadłościowego, wobec
sprzeczności orzeczenia Sądu Handlowego w M. z polskim porządkiem publicznym
(art. 26 Rozporządzenia). Powołany przepis stanowi, że każde państwo
członkowskie może odmówić uznania postępowania upadłościowego wszczętego
w innym państwie członkowskim albo wykonania wydanego w jego toku orzeczenia,
o ile uznanie to lub wykonanie prowadziłoby do rezultatu, który pozostaje
w oczywistej sprzeczności z jego porządkiem publicznym, w szczególności z jego
podstawowymi zasadami lub konstytucyjnie zagwarantowanymi prawami
i wolnościami jednostki. W ocenie tego Sądu doszło bowiem do ogłoszenia
upadłości spółki w sytuacji gdy przesłanki tej upadłości, nieznane prawu
4
polskiemu, w postaci tylko zagrożenia niewypłacalnością, dotyczyły innego
podmiotu, w szczególności grupy kapitałowej powiązanej kapitałowo z pozwaną,
a sytuacja pozwanej, jako dłużnika, była dobra. Ponadto niemożność uznania
orzeczenia sądu francuskiego (w ramach oceny istnienia przesłanek odmowy
uznania na podstawie art. 26 Rozporządzenia) wynikła z braku, w okolicznościach
sprawy, jurysdykcji tego sądu do ogłoszenia upadłości, pozwana bowiem na
terenie Francji nie posiadała żadnego oddziału, a jej siedziba znajduje się
w Polsce.
Sąd Apelacyjny oddalił wyrokiem z dnia 7 grudnia 2010 r. apelację
pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego, podzielając w całości argumentację
prawną tego Sądu co do istnienia, w świetle art. 26 Rozporządzenia, podstawy do
odmowy uznania postępowania upadłościowego wszczętego i zakończonego przed
Sądem Handlowym w M. W ocenie tego Sądu klauzula porządku publicznego
obejmuje badanie również materialnoprawnych przesłanek wszczęcia
postępowania upadłościowego, a analiza okoliczności sprawy wskazuje,
że przesłanek takich nie było. Rezultatem tego jest ograniczenie własności powoda
przez redukcję wierzytelności lub odroczenie terminu spłaty na długi okres.
Sąd Apelacyjny zwrócił również uwagę, że ocena przez sąd francuski sytuacji grupy
kapitałowej C. I. jako całości, uzasadniająca wszczęcie postępowania
upadłościowego, doprowadziła do uznania przez ten sąd jego jurysdykcji, podczas
gdy w odniesieniu do polskiej spółki jurysdykcji tej sąd ten nie miał.
W skardze kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego, opartej na obu
podstawach z art. 3983
§ 1 k.p.c., pozwana Spółka zarzuciła naruszenie art. 26, art.
3 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie
postępowania upadłościowego również w związku z art. 45 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 3
Konstytucji i art. 65 k.c. oraz naruszenie art. 320 k.p.c. a także art. 316 w związku
z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 4 w związku z L 622-10 i L 622-11 francuskiego kodeksu
handlowego. Zarzucając powyższe skarżąca domagała się uchylenia zaskarżonego
wyroku i zmiany wyroku Sądu Okręgowego przez oddalenie powództwa
ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania. Domagała się nadto, na podstawie art.
5
39819
k.p.c. w związku z art. 415 k.p.c., zasądzenia na jej rzecz wyegzekwowanego
przez powoda świadczenia wraz z odsetkami.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej nie jest istotne czy Sąd Handlowy w M.,
wyrokiem z dnia 1 października 2008 r., wszczynając na podstawie art. L 620-1 i L
621-1 i następnych francuskiego kodeksu handlowego w stosunku do pozwanej
spółki postępowanie upadłościowe (sauvergarde), zastosował trafny czy też
nietrafny, sposób wykładni art. 3 ust. 1 Rozporządzenia, określającego jurysdykcję
do wszczęcia postępowania upadłościowego. W art. 3 ust. 1 Rozporządzenia
posłużono się nieprecyzyjnym łącznikiem w postaci głównego ośrodka
podstawowej działalności dłużnika. Z przepisu wynika, że w przypadku spółek i
osób prawnych domniemywa się, iż głównym ich ośrodkiem jest siedziba określona
w statucie, chyba że zostanie przeprowadzony dowód przeciwny. W praktyce
sądów państw członkowskich ujawniły się dwa podejścia do kryteriów
wyznaczających, w myśl tego przepisu, ich jurysdykcję. Według tzw. teorii
działalności gospodarczej (business activity theory), odwołującej się do
orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, za główny ośrodek
podstawowej działalności dłużnika uznaje się miejsce, w którym faktycznie
prowadzona jest działalność gospodarcza. Podkreśla się przy tym znaczenie
rozpoznawalności miejsca prowadzenia działalności dla wierzycieli. W wyroku
z dnia 2 maja 2006 r. C-341/04 dot. Eurofood IFSC Ltd., Trybunał orzekł, że gdy
dłużnikiem jest spółka zależna, której siedziba określona w statucie znajduje się
w innym państwie członkowskim aniżeli siedziba spółki nadrzędnej, domniemanie
sformułowane w art. 3 ust. 1 zdanie drugie Rozporządzenia, wskazując, iż głównym
ośrodkiem podstawowej działalności spółki zależnej jest jej siedziba określona
w statucie, może zostać obalone jedynie wtedy, gdy kryteria obiektywne i możliwe
do zweryfikowania przez osoby trzecie, umożliwiają stwierdzenie, że rzeczywista
sytuacja jest odmienna niż ta, która wynikałaby z położenia przedsiębiorstwa
w miejscu statutowej siedziby spółki. Może tak być w szczególności w przypadku
spółki nieprowadzącej żadnej działalności na terytorium państwa członkowskiego,
w którym ma swoją statutową siedzibę. Jednakże, jeżeli spółka prowadzi
działalność na terytorium państwa członkowskiego, w którym znajduje się jej
6
statutowa siedziba, to sama okoliczność, że jej decyzje ekonomiczne są lub mogą
być kontrolowane przez spółkę nadrzędną mającą siedzibę w innym państwie
członkowskim, nie jest wystarczająca do obalenia domniemania ustanowionego
przez rozporządzenie. Drugie podejście nazywane jest teorią miejsca
podejmowania strategicznych decyzji kontrolnych lub teorią głowy zarządu (mind of
management). Teoria ta zakłada, że dla ustalenia głównego ośrodka podstawowej
działalności, kluczowe znaczenie ma sposób organizacji funkcji kierowniczych
przedsiębiorstwa, w tym w szczególności sposób podejmowania strategicznych
decyzji. Teoria ta nie kładzie nacisku ani na faktyczne miejsce prowadzenia
działalności, ani miejsce wcielania decyzji kierowniczych w życie, ani też na
rozpoznawalność powyższych okoliczności przez osoby trzecie. Stanowi zatem
zaprzeczenie podejścia opartego na modelu business activity. Wykładnię opartą na
teorii mind of management należy ocenić jako nieprawidłową, gdyż ani przepisy
Rozporządzenia, ani motywy zawarte w jego preambule nie dają podstaw
to przyjęcia takiej interpretacji terminu „główny ośrodek podstawowej działalności”.
Przeciwnie, teza 13 in fine preambuły do Rozporządzenia wyraźnie przesądza
konieczność zapewnienia wierzycielom możliwości faktycznego zweryfikowania
okoliczności uzasadniających jurysdykcję krajową sądów danego państwa.
Wykładnię opartą na tej teorii zastosował Sąd Handlowy w M. decydując o swej
jurysdykcji.
Brak akceptacji dla przyjętego przez sąd francuski kryterium oceny istnienia
jego jurysdykcji (zgodnego z teorią mind of management), nie upoważniał sądów
orzekających w sprawie niniejszej do podjęcia próby zakwestionowania tej
jurysdykcji przez włączenie zagadnienia prawidłowości zastosowania art. 3 ust. 1
Rozporządzenia w zakres tzw. klauzuli porządku publicznego (art. 26
Rozporządzenia).
Ogłoszenie upadłości w tzw. głównym postępowaniu upadłościowym przez
sąd właściwy zgodnie z art. 3 rozporządzenia w jednym z państw Unii Europejskiej
(oprócz Danii) podlega z mocy prawa uznaniu w pozostałych państwach,
gdy orzeczenie stanie się skuteczne w państwie wszczęcia postępowania (art. 16
ust. 1 Rozporządzenia). Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku
dot. Eurofood orzekł, że art. 16 ust. 1 akapit pierwszy Rozporządzenia należy
7
poddać wykładni, zgodnie z którą wszczęcie głównego postępowania
upadłościowego przez sąd jednego państwa członkowskiego powinno zostać
uznane przez sądy innych państw członkowskich, bez możliwości badania przez
te sądy oceny właściwości dokonanej przez sąd państwa wszczęcia postępowania.
Zasada pierwszeństwa określona w tym przepisie jest oparta na zasadzie
wzajemnego zaufania. Przyjęcie tej zasady umożliwiło ustanowienie
obligatoryjnego systemu jurysdykcji i zastąpienie przepisów krajowych państw
członkowskich w dziedzinie uznawania i wykonywania orzeczeń przez uproszczony
mechanizm uznawania i wykonywania orzeczeń wydanych w ramach postępowania
upadłościowego. Jeżeli, uznając, że główny ośrodek podstawowej działalności
dłużnika znajduje się w innym państwie członkowskim niż to, w którym zostało
wszczęte główne postępowanie upadłościowe, zainteresowany zamierza podważyć
właściwość sądu, który wszczął postępowanie, musi skorzystać ze środków
przewidzianych przez prawo krajowe państwa członkowskiego, w którym zostało
wszczęte to postępowanie przed sądami tego państwa. Mechanizm przewidujący,
że wszczęte może być tylko jedno postępowanie główne wywołujące skutki prawne
we wszystkich państwach członkowskich, w których rozporządzenie obowiązuje,
mógłby zostać poważnie zaburzony, jeżeli sądy tych państw członkowskich
mogłyby korzystać z konkurencyjnej właściwości.
Ta wykładnia art. 16 ust. 1 Rozporządzenia dokonana przez Trybunał
Sprawiedliwości odpowiada również funkcji tego przepisu, co wynika z pkt 22
preambuły. Automatyczne uznanie oznacza, że skutki wynikające z postępowania
na podstawie prawa państwa wszczęcia postępowania rozciągają się na wszystkie
państwa, w których obowiązuje ten unijny akt prawny. Orzeczenie sądu, który
wszczął postępowanie, powinno być uznane w pozostałych państwach
członkowskich bez możliwości badania trafności tego orzeczenia.
Przyczyny ewentualnej odmowy uznania na podstawie art. 26 Rozporządzenia
powinny być ograniczone do minimum i według tej zasady powinien być
rozstrzygnięty każdy spór w sprawie, w której wchodzi w rachubę
zastosowanie Rozporządzenia. U podstaw unormowania zawartego w art. 16 ust. 1
Rozporządzenia leży zasada wzajemnego zaufania, która powinna determinować
i kierunkować wszelkie działania sądów w sprawach związanych ze stosowaniem
8
rozporządzenia. W literaturze europejskiej podniesiono nawet, że jeżeli sąd krajowy
poweźmie wątpliwości, jak należy się zachować w odniesieniu do zagranicznego
orzeczenia, które nie spełnia wszystkich standardów wymaganych w państwie
uznającym, powinien zgodnie z tą zasadą zaufać sądowi zagranicznemu,
a w istocie zagranicznemu systemowi prawnemu w ramach Unii Europejskiej i jego
wymiarowi sprawiedliwości.
Konsekwencją wyłączenie dopuszczalności badania jurysdykcji sądu, który
orzekał w sprawie wszczęcia postępowania upadłościowego, jest niemożność
traktowania ewentualnego uchybienia w tym przedmiocie jako wypełniającego
pojęcie klauzuli porządku publicznego, której naruszenie daje państwu
członkowskiemu, zgodnie z art. 26 Rozporządzenia, prawo odmowy uznania
postępowania upadłościowego. Sąd Apelacyjny dokonał zatem nieuzasadnionej,
rozszerzającej wykładni art. 26 rozporządzenia, przyjmując, że norma z niego
wynikająca pozwala badać trafność zastosowania przez Sąd Handlowy w M. art. 3
ust. 1 Rozporządzenia. Nadto nietrafnie przyjął, że pozwala także
badać materialnoprawne przesłanki wszczęcia postępowania upadłościowego
sauvegarde.
Art. 26 Rozporządzenia, jako przepis wyjątkowy, podlega wykładni ścisłej.
Zarówno Europejski Trybunał Sprawiedliwości (np. wyrok z dnia 28 marca 2000 r.
C- 7/98 Krombach, Zb. Orz. s I – 1935 i wyrok z dnia 11 maja 2000 r. C-38/98
Renault, Zb. Orz. 2000, s. 2973, pkt 33), jak i Sąd Najwyższy (por. np.
postanowienia z dnia 2 czerwca 1980 r. I CR 124/80, OSNC 1981, nr 1, poz. 13
i z dnia 21 marca 2007 r., I CSK 434/06, OSNC 2008, nr 3, poz. 37) podkreślają,
że klauzula porządku publicznego jest wyjątkiem od zasady stosowania prawa
obcego lub uznania zagranicznych orzeczeń opartych na tym prawie i dlatego nie
można jej interpretować w sposób rozszerzający. Szeroka wykładnia tej klauzuli
wykluczałaby osiągnięcie celu Rozporządzenia, jakim jest zapewnienie
swobodnego przepływu orzeczeń oraz skutecznego funkcjonowania
transgranicznych postępowań upadłościowych (por. tezę 2 preambuły).
Zakres klauzuli porządku publicznego jest niedookreślony, jej wypełnienie
pozostawiono sądowi orzekającemu w konkretnej sprawie, co jednak nie oznacza,
9
że kontrola elementów składających się na orzeczenie sądu zagranicznego może
przybierać rozmiary właściwe kontroli merytorycznej (zasadności) takiego
orzeczenia (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1975 r.,
I CR 625/75, OSNCP 1976, nr 10, poz. 215). Zakaz merytorycznej kontroli
zagranicznego orzeczenia jest związany z istotą stosowania klauzuli porządku
publicznego. Przy jej stosowaniu nie chodzi bowiem o to, aby zagraniczne
orzeczenie było zgodne ze wszystkimi wchodzącymi w grę bezwzględnie
obowiązującymi przepisami prawa, lecz o to, czy wywarło skutek sprzeczny
z podstawowymi zasadami krajowego porządku prawnego. Orzeczenie sądu
zagranicznego narusza podstawowe zasady porządku publicznego w Polsce
dopiero wtedy, gdy jego skutek jest nie do pogodzenia z samą istotą danej instytucji
prawnej w Polsce, nie zaś jedynie z poszczególnymi przepisami regulującymi
w tych krajach tę lub zmierzającą do podobnego celu, zbliżoną instytucję prawną
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2002 r., I CKN 722/99, Prok. i Pr.
wkł. 2002 nr 5, s. 39). Porównanie zasad postępowania sauvegarde wszczętego na
skutek zagrożenia pozwanej niewypłacalnością z polskim postępowaniem
naprawczym (art. 492 ust. 1 Pr.u.n.) prowadzi do wniosku, że brak jest
zasadniczych różnic pomiędzy tymi instytucjami prawnymi i mają one zbieżne cele.
W polskim systemie prawnym bieżące wykonywanie zobowiązań przez
przedsiębiorcę jest bezwzględnym warunkiem wszczęcia postępowania
naprawczego; gdy przedsiębiorca zaprzestanie wykonywania wymagalnych
zobowiązań jest już niewypłacalnym w rozumieniu art. 11 Pr.u.n. W takim wypadku
nie tylko jest zagrożony upadłością, ale i niewypłacalny, z chwilą zaś,
gdy przedsiębiorca stał się niewypłacalny, uzyskuje zdolność upadłościową
i powstają podstawy do ogłoszenia upadłości. Sąd Apelacyjny nietrafnie przy tym
przyjął, że Sąd Handlowy w M. dokonał otwarcia postępowania upadłościowego
ze względu na zagrożenie niewypłacalnością całej grupy kapitałowej C. I., podczas
gdy dokonał tego ze względu na takie zagrożenie pozwanego z powodu upadłości
jej głównego klienta N. P. M. Stąd również powiązanie przez Sąd Apelacyjny
twierdzenia o nieuzasadnionym wszczęciu postępowania upadłościowego wobec
pozwanego z naruszeniem, w ten sposób, jego prawa do sądowej ochrony, jest
chybione.
10
Nie można też podzielić stanowiska Sądu Apelacyjnego, że uznanie
ex lege obu wyroków Sądu Handlowego w M. narusza art. 64 Konstytucji. Przepis
ten wprost przewiduje możliwość ograniczenia, w drodze ustawy, nawet prawa
własności (ust. 3); wierzytelności na gruncie polskiego systemu prawnego
korzystają z mniejszego zakresu ochrony. Trzeba podkreślić, że ostatecznym
skutkiem przeprowadzonego we Francji postępowania sauvegarde, wynikającym
z wyroku z dnia 20 lipca 2009 r. było odroczenie terminu płatności
długu już wymagalnego i częściowa strata świadczenia ubocznego (odsetek).
Restrukturyzacja długów dłużnika przy zastosowaniu obowiązującej w polskim
porządku prawnym ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, może prowadzić
do wielu bardziej niekorzystnych dla wierzycieli skutków prawnych. Zmiana terminu
świadczenia jest możliwa nie tylko na gruncie polskiego prawa upadłościowego
i naprawczego, ale wynika również i z innych instytucji prawa cywilnego
materialnego (art. 212 § 3 lub art. 3581 § 3 k.c.), a nawet procesowego (art. 320
k.p.c.).
Z powyższych względów trafny okazał się zarzut naruszenia art. 26
Rozporządzenia, również w związku z jego art. 3 ust. 1. Wobec przeto braku
podstaw do zastosowania powołanych przepisów, Sąd Apelacyjny powinien był
mieć na względzie, że do wierzytelności objętych układem stosuje się prawo
francuskie. Dotyczy to także możliwości skutecznego dochodzenia w odrębnym
postępowaniu sądowym roszczeń wierzycieli, których wierzytelności objęte
są układem. Zobowiązania objęte układem podlegają restrukturyzacji stosownie do
jego treści, tj. gdy układ przewiduje odroczenie terminu płatności, objęta układem
wierzytelność w okresie odroczenia nie jest wymagalna. Stąd też Sąd Apelacyjny
powinien był ustalić, jaka część wierzytelności powoda, w świetle planu ochronnego
była wymagalna w chwili zamknięcia rozprawy, czy mogła być skutecznie
dochodzona przed sądem. Brak ustaleń w tym zakresie uniemożliwia odparcie
zarzutu naruszenia art. 316 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. i w związku z art. 26
§ 1 rozporządzenia. Zarzut naruszenia art. 320 k.p.c. poczytać należy za
bezprzedmiotowy skoro, jak wydaje się to wynikać ze skargi kasacyjnej, został
postawiony na wypadek odmowy uznania orzeczenia sądu zagranicznego.
Z tych względów Sąd Najwyższy, orzekł jak w sentencji (art. 39815
k.p.c.).
11