Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 15 LUTEGO 2012 R.,
SDI 36/11
S ą d N a j w y ż s z y – I z b a K a r n a w składzie:
Przewodniczący: sędzia SN Andrzej Siuchniński (sprawozdawca).
Sędziowie: SN Włodzimierz Wróbel, SA del. do SN Andrzej Ryński.
w sprawie obwinionego prokuratora po rozpoznaniu na posiedzeniu bez udziału stron w
dniu 15 lutego 2012 r. kwestii dopuszczalności kasacji obwinionego prokuratora od orze-
czenia Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów przy Prokuratorze Gene-
ralnym z dnia 23 sierpnia 2011 r., sygn. akt PG (...) OSD (...), uchylającego orzeczenie
Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym z dnia 8 września
2010 r., sygn. akt PG (...) i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania sądowi
pierwszej instancji, na podstawie art. 531 § 1 k.p.k. w zw. z art. 429 § 1 k.p.k. i art. 519
k.p.k. w zw. z art. 89 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (tekst jedn.:
Dz. U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39 z późn. zm.)
p o s t a n o w i ł :
1. p o z o s t a w i ć k a s a c j ę b e z r o z p o z n a n i a z powodu jej niedopuszczalno-
ści z mocy ustawy;
2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć Skarb Państwa.
U z a s a d n i e n i e
Prokurator Prokuratury Rejonowej został obwiniony o to, że w okresie od dnia 19
grudnia 2007 r. do dnia 13 kwietnia 2008 r., w A., dopuścił się oczywistej i rażącej obrazy
przepisów art. 2 § 1 ust. 1 i 2, art. 4, art. 7, art. 247 § 1, art. 49 § 1, art. 251 § 3 k.p.k. oraz
§ 117 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości – Regulamin wewnętrznego urzę-
dowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. z 2007 r. Nr 169,
poz. 1189), podejmując w dniu 10 kwietnia 2008 r. jako Prokurator Prokuratury Rejono-
wej w toku prowadzonego śledztwa o sygn. akt 6 Ds. (...) decyzje o zatrzymaniu podej-
rzanych J. F. i R. W., ocenione przez Sąd Rejonowy w postanowieniu z dnia 25 kwietnia
2008 r., sygn. akt II Kp 452/08/K, jako zatrzymania nielegalne i bezzasadne, wydane z
naruszeniem powołanych wyżej przepisów k.p.k., a także decyzje o zatrzymaniu J. T. i P.
M., uznane przez Sąd Rejonowy w postanowieniu z dnia 26 maja 2008 r. sygn. II Kp
2
466/08/k i II Kp 465/08/k, za bezzasadne, a także wydając postanowienie z dnia 13 kwiet-
nia 2008 r. o zastosowaniu wobec podejrzanego J. F. środka zapobiegawczego w postaci
poręczenia majątkowego w kwocie 100 000 zł z naruszeniem przepisu z art. 249 § 1 k.p.k.
i faktycznie wbrew treści art. 251 § 3 k.p.k. z odstąpieniem od jego uzasadnienia, przy
czym biegu śledztwa nie przedłużył w obowiązującym trybie, określonym w § 117 ust. 2
cyt. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, wydając postanowienie o przedłużeniu
śledztwa z naruszeniem przepisu art. 310 § 2 k.p.k., uniemożliwiając w ten sposób wdro-
żenie nadzoru służbowego nad tym śledztwem przez bezpośredniego przełożonego w za-
kresie opisanym w § 63 cyt. rozporządzenia i konwalidowania szeregu dalszych nieprawi-
dłowości, w tym również formalnych, takich jak: wskazanie daty zarządzeń o zatrzymaniu
i przymusowym doprowadzeniu na dzień „10 kwietnia 2009 r.” (w czterech decyzjach),
podanie błędnej podstawy zatrzymania z art. 228 k.k. i 232a § 1 k.p.k. (w czterech decy-
zjach), wskazanie błędnej podstawy przedstawienia zarzutów z art. 325a k.p.k. (w czte-
rech postanowieniach), podanie w protokołach przesłuchań podejrzanych jako protokolan-
tów – obrońców podejrzanych (w trzech protokołach), mylne określenie w postanowieniu
o zastosowaniu poręczenia majątkowego, że środek stosowany jest wobec P. M., podczas
gdy postanowienie dotyczyło J. T., co ze względu na dużą ilość błędów w wydanych po-
stanowieniach doręczanych stronom, mogło stworzyć u nich uzasadnione obawy, że po-
dejmowane decyzje są nieprzemyślane i pochopne, co potwierdzone zostało analizami
dowodowymi akt postępowania, a taki sposób procesowania, uchybił godności urzędu
prokuratorskiego, tj. o przewinienie służbowe z art. 66 ust. 1 ustawy o prokuraturze.
Sąd Dyscyplinarny dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym orzeczeniem z
dnia 8 września 2010 r., sygn. akt PG (...) SD (...), uniewinnił obwinionego od popełnienia
zarzucanego mu deliktu dyscyplinarnego, a kosztami postępowania obciążył Skarb Pań-
stwa.
Od powyższego orzeczenia odwołanie wniósł Rzecznik Dyscyplinarny w Prokuratu-
rze Apelacyjnej, zarzucając obrazę przepisów postępowania, tj. art. 424 § 1 pkt 2 k.p.k. w
zw. z art. 89 ust. 1 ustawy o prokuraturze oraz obrazę przepisów prawa materialnego – art.
66 ust. 1 ustawy o prokuraturze i wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia, i przekaza-
nie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym,
po rozpoznaniu tego odwołania, orzeczeniem z dnia 25 stycznia 2011 r., utrzymał w mocy
zaskarżone orzeczenie Sądu a quo.
Orzeczenie Sądu odwoławczego zostało zaskarżone przez Rzecznika Dyscyplinar-
nego w Prokuraturze Apelacyjnej kasacją, w której podniesione zostały zarzuty rażącej
obrazy przepisów prawa, tj. art. 4 k.p.k., 7 k.p.k., art. 424 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., art. 433 § 2
k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przeka-
3
zanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Dyscyplinarnemu dla Prokuratorów przy
Prokuratorze Generalnym.
Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 2 czerwca 2011 r., sygn. akt SDI 11/11, uchylił za-
skarżone orzeczenie i sprawę przekazał Odwoławczemu Sądowi Dyscyplinarnemu dla
Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym do ponownego rozpoznania.
Sąd ten po ponownym rozpoznaniu sprawy obwinionego orzeczeniem z dnia 23
sierpnia 2011 r., sygn. akt PG (...) OSD (...), uchylił zaskarżone orzeczenie Sądu Dyscy-
plinarnego dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym z dnia 8 września 2010 r.,
sygn. akt PG (...), i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej in-
stancji, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.
Od tego orzeczenia kasację wywiódł obrońca obwinionego prokuratora, podnosząc
zarzut rażącego naruszenia art. 6 k.p.k., mogącego mieć wpływ na treść orzeczenia, pole-
gającego na pozbawieniu obwinionego prawa do obrony poprzez przeprowadzenie przez
Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny rozprawy w dniu 23 sierpnia 2011 r., sygn. akt PG (...)
OSD (...), bez udziału obwinionego i jego obrońcy pomimo faktu prawidłowego uspra-
wiedliwienia niestawiennictwa przez obwinionego prokuratora i jego obrońcę – prokura-
tora J. N.
Na podstawie tak sformułowanego zarzutu obrońca obwinionego wniósł o uchylenie
w całości zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Od-
woławczemu Sądowi Dyscyplinarnemu dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym.
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. akt SDI 36/11, po-
zostawił bez rozpoznania kasację obrońcy obwinionego z powodu jej niedopuszczalności
z mocy ustawy i obciążył Skarb Państwa kosztami postępowania kasacyjnego.
W dniu 17 stycznia 2012 r. do Sądu Najwyższego wpłynęła osobista kasacja obwi-
nionego od orzeczenia Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów przy Pro-
kuratorze Generalnym z dnia 23 sierpnia 2011 r., sygn. akt PG (...) OSD (...), w której
podniesiony został zarzut rażącego naruszenia art. 6 k.p.k., mogący mieć wpływ na treść
orzeczenia, polegający na pozbawieniu obwinionego prawa do obrony poprzez przepro-
wadzenie przez Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny rozprawy w dniu 23 sierpnia 2011 r.,
sygn. akt PG (...) SD (...), bez udziału obwinionego i jego obrońcy pomimo faktu uspra-
wiedliwionego niestawiennictwa obwinionego prokuratora i jego obrońcy – prokuratora J.
N.
Na podstawie tak sformułowanego zarzutu obwiniony wniósł o uchylenie w całości
zaskarżonego orzeczenia oraz przekazanie sprawy Odwoławczemu Sądowi Dyscyplinar-
nemu dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja obwinionego jest niedopuszczalna z mocy ustawy z takich samych wzglę-
dów, jak nadzwyczajny środek zaskarżenia wniesiony wcześniej do Sądu Najwyższego
4
przez obrońcę obwinionego, albowiem zaskarżone orzeczenie nie może podlegać kontroli
kasacyjnej.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (tekst jedn.:
Dz. U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39 z późn. zm.) w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie
do rozpoznania kasacji stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego
o kasacji z wyłączeniem art. 521, art. 524, art. 526 § 2 oraz art. 530 § 2 i 3.
Powyższa regulacja wskazuje na subsydiarną, ale jednocześnie obligatoryjną funkcję
unormowań Kodeksu postępowania karnego względem przepisów regulujących postępo-
wanie dyscyplinarne wobec prokuratorów, zawartych we wspomnianej ustawie, z wyjąt-
kiem enumeratywnie wskazanych unormowań k.p.k. Wśród tych przepisów wskazano na
art. 530 § 2 i 3 k.p.k., co implikuje wyłączenie możliwości dokonania przez Przewodni-
czącego Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego wstępnej kontroli dopuszczalności kasacji
oraz – w przypadku jej negatywnego rezultatu – wydania zarządzenia o odmowie jej przy-
jęcia. Kasacja obwinionego podlegała zatem przyjęciu, jednakże z uwagi na jej niedo-
puszczalność z mocy prawa należało pozostawić ją bez rozpoznania.
Artykuł 83 ust. 2 ustawy o prokuraturze, dopuszczający możliwość wniesienia kasa-
cji od orzeczenia sądu dyscyplinarnego drugiej instancji, wyraża jedynie część przesłanek
dopuszczalności kasacji, nie regulując samodzielnie tej kwestii. Musi być zatem interpre-
towany łącznie z art. 519 k.p.k., zgodnie z którym przedmiotem kasacji może być jedynie
orzeczenie kończące postępowanie w sprawie. Gdyby celem ustawodawcy było autono-
miczne unormowanie przesłanek dopuszczalności kasacji w ustawie o prokuraturze, uczy-
niłby to wyłączając w art. 89 ust. 1 tej ustawy również przepis art. 519 k.p.k. (zob. posta-
nowienie SN z dnia 18 listopada 2004 r., SDI 40/04, OSNwSD 2004, poz. 63; postano-
wienie SN z dnia 30 maja 2008, SDI 13/08, OSNwSD 2008, poz. 118). Zaskarżonym ka-
sacją orzeczeniem Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego uchylono w całości orzeczenie
Sądu pierwszej instancji i przekazano sprawę obwinionego temu Sądowi do ponownego
rozpoznania. Orzeczenie Sądu odwoławczego nie jest więc rozstrzygnięciem kończącym
postępowanie w sprawie, zatem nie przysługuje od niego kasacja.
O kosztach postępowania dyscyplinarnego rozstrzygnięto na podstawie art. 84 usta-
wy o prokuraturze.
Mając na uwadze powyższe rozważania należało orzec jak w części dyspozytywnej
postanowienia.