Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 276/11
POSTANOWIENIE
Dnia 22 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z wniosku R. Ś.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o rentę inwalidy wojennego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 22 lutego 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego […] z
dnia 7 czerwca 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2011 r. Sąd Apelacyjny Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych, po rozpoznaniu apelacji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 27 stycznia 2010 r. zmienił zaskarżony wyrok i oddali
odwołanie ubezpieczonej od decyzji organu rentowego z dnia 31 grudnia 2008 r.
odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z
deportacją do ZSRR.
W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny wskazał, że powołani przez Sąd pierwszej
instancji biegli neurolog-rehabilitant i ortopeda orzekli, że zmiany zwyrodnieniowo-
dyskopatyczne nie powodują powikłań neurologicznych. Jednak opinie tych
biegłych nie były zgodne stanowcze ani jednoznaczne w zakresie ustalenia
istnienia niezdolności do pracy jak i sposobu motywowania związku tej niezdolności
2
z pobytem ubezpieczonej w ZSSR z powodu deportacji. Dlatego Sąd Apelacyjny
uzupełnił materiał dowodowy o nowy dowód z opinii innych biegłych ortopedy i
neurologa, a następnie podzielił ich opinie, z których w sposób jednoznaczny
wynikało, że ubezpieczona z uwagi na schorzenia narządu ruchu nie jest całkowicie
ani nawet częściowo niezdolna do pracy w związku z deportacją do ZSRR.
Również z opinii pozostałych biegłych z zakresu pulmunologii, chorób
wewnętrznych, psychiatrii, a także specjalisty psychologa wynika, że rozpoznane u
ubezpieczonej schorzenia nie powodują niezdolności do pracy w związku z
pobytem na deportacji w ZSRR. Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska biegłego
ortopedy A. B., że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy, ponieważ stan
zaawansowania zmian zwyrodnieniowych takiej opinii nie uzasadniał.
W skardze kasacyjnej ubezpieczona zarzuciła naruszenie następujących
przepisów: 1/ art. 227 k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c., art. 286 k.p.c. i art. 232
zdanie 2 k.p.c. oraz art. 391 § 1 k.p.c. przez nie przeprowadzenie z urzędu dowodu
z uzupełniającej opinii powołanych przez Sąd Okręgowy biegłych lekarzy z zakresu
ortopedii oraz neurologii i „alternatywnie” nie przeprowadzenie dowodu z opinii
kolejnych biegłych z zakresu ortopedii oraz neurologii, 2/ art. 227 k.p.c. w związku z
art. 278 § 1 k.p.c., art. 286 k.p.c. i art. 232 zdanie drugie k.p.c. oraz art. 391 § 1
k.p.c. przez nie przeprowadzenie z urzędu dowodu z opinii powołanych biegłych
lekarzy z zakresu psychologii i psychiatrii lub alternatywnie nie wysłuchanie
uzupełniająco biegłych lekarzy tych specjalności powołanych przez Sąd Okręgowy,
3/ art. 278 k.p.c. w związku z art. 232 zdanie 2 k.p.c. przez nie powołanie w sprawie
biegłego lekarza pediatry, 4/ art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o
kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i
okresu powojennego (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 ze zm.) przez jego błędną
wykładnię „wykluczającą oparcie występującego w tym przepisie pojęcia ‘związku’
między przymusową deportacją do ZSRR a późniejszymi schorzeniami
chorobowymi i wynikającą z nich niezdolnością do pracy na prawdopodobieństwie
wyrażonym takimi sformułowaniami, jak: ‘może’ i ‘mogły mieć’ wpływ”. W ocenie
skarżącej za przyjęciem skargi kasacyjnej do rozpoznania przemawia powstałe na
gruncie sprawy „pytanie o granice wyboru między przeprowadzeniem dowodu z
opinii dodatkowej a przeprowadzeniem dowodu z opinii innych biegłych w sytuacji
3
gdy o przeprowadzeniu takich dowodów postanawia sąd II instancji, który ma
wątpliwości co do dowodu z opinii biegłego przeprowadzonego przez sąd I instancji
(…) w szczególności, gdy sąd II instancji poszerza i uszczegóławia (w stosunku do
Sądu I instancji) tezę dowodowa postawioną biegłym” oraz pytanie „czy w
przypadku gdy strona przed sądem I instancji kwestionowała niekorzystne dla niej
opinie biegłych z jednej specjalności (medycznej) i nie kwestionowała korzystnych
dla niej opinii biegłych innej specjalności (medycznej), zaś Sąd I instancji oparł
korzystne dla strony rozstrzygnięcie tylko na korzystnych dla strony opiniach, to czy
gdy Sąd II instancji przeprowadza dowód z opinii innych biegłych celem
ewentualnego zweryfikowania korzystnej dla strony opinii biegłych to jednocześnie
nie powinien powołać też innych biegłych celem ewentualnego zweryfikowania
niekorzystnej dla strony opinii biegłych tej samej specjalności powołanych przez
sąd I Instancji”. Zagadnieniem prawnym jest też pytanie, czy przy wykładni pojęcia
„związku" w rozumieniu art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o kombatantach „można
stosować pojęcie kauzalności w rozumieniu jakie zostało wypracowane na gruncie
prawa cywilnego przy szkodach na osobie (art. 361 k.c.)”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie nadawała się do przyjęcia jej do rozpoznania. W
rozpoznawanej sprawie kwestia zdolności skarżącej do pracy została dostatecznie
wyjaśniona przez powołanych biegłych o specjalnościach adekwatnych do
schorzeń skarżącej. Jak wynikało z obszernego i wnikliwego uzasadnienia wyroku
Sądu Apelacyjnego rozpoznane u skarżącej schorzenia narządu ruchu nie dają
podstaw do uznania jej aktualnie za osobę co najmniej częściowo niezdolną do
pracy. Ustalenie to zostało oparte na opiniach biegłych lekarzy sądowych z zakresu
ortopedii oraz neurologii, którzy wydali opinie w postępowaniu apelacyjnym oraz na
opiniach wydanych przez biegłych pozostałych specjalności w toku postępowania
pierwszoinstancyjnego. W ocenie biegłych lekarzy sądowych neurologa i ortopedy
skarżąca „nie jest osobą nawet częściowo niezdolną do pracy i stan narządu ruchu
nie pozostaje w związku z pobytem ubezpieczonej w obozie w ZSRR”. Sąd
Apelacyjny uzasadnił zaskarżony wyrok wszechstronnie, szczegółowo, wnikliwie i
4
przekonująco, przeto nie ma potrzeby powielania jego argumentów, których zdaje
się nie poznał, a w każdym razie nie ustosunkował się do nich autor skargi
kasacyjnej.
Nawet gdyby przyjąć, do czego nie ma podstaw w świetle miarodajnych
ustaleń Sądu Apelacyjnego, że na stan zdrowia skarżącej miał wpływ jej pobyt
przez okres około 2 lat w obozie sowieckim, to i tak nie przysługiwałoby jej prawo
renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ aktualnie skarżąca nie jest niezdolna
do pracy nawet częściowo. Oznacza to, że skarżąca nie spełnia przesłanek
określonych w art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.),
do którego odsyła art. 64 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych
oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87 ze zm.). W
konsekwencji nie ma potrzeby rozważania zagadnień sformułowanych w skardze
kasacyjnej, skoro aktualnie schorzenia skarżącej nie uzasadniają uznania jej za
choćby częściowo niezdolną do pracy. W ramach miarodajnych ustaleń i
suwerennej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego dokonanej przez
Sąd drugiej instancji nie można zatem w zupełności uznać, że skarżąca wykazała
istnienie okoliczności, które mogłyby prowadzić do przyjęcia jej oczywiście
nieuzasadnionej skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji na
podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c.