Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 418/11
POSTANOWIENIE
Dnia 29 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z odwołania W. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o prawo do wcześniejszej emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 29 marca 2012 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 13 kwietnia 2011 r.,
1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2) zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Apelacyjny) na rzecz
adwokata J. S. tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
ubezpieczonej z urzędu w postępowaniu kasacyjnym kwotę 120
zł (sto dwadzieścia złotych), podwyższoną o stawkę podatku od
towarów i usług przewidzianą dla tych czynności w
obowiązujących przepisach.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2011 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację ubezpieczonej od wyroku Sądu
Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 czerwca 2009 r.,
którym oddalono odwołanie W. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z
dnia 21 stycznia 2009 r., odmawiającej prawa do wcześniejszej emerytury.
2
Ubezpieczona wywiodła skargę kasacyjną od tego wyroku i opierając ją na
podstawie naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 46 w
związku z art. 29 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z art. 2 Konstytucji RP i
uznanie, że W. K. nie przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury, mimo tego,
że ubezpieczona faktycznie nie wykonywała umowy zlecenia, nie osiągała
przychodu, a jej zleceniodawca nie odprowadzał za nią w związku z tym żadnych
składek, wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty przez
przyznanie prawa do emerytury, albo o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji. Pełnomocnik reprezentujący
ubezpieczoną w postępowaniu kasacyjnym z urzędu wniósł nadto o zasądzenie na
jego rzecz kosztów pomocy prawnej, oświadczając że nie zostały pokryte nawet w
części przez żadną ze stron.
W skardze kasacyjnej zawarty jest wniosek o przyjęcie jej do rozpoznania,
„gdyż zaskarżone orzeczenie narusza prawo w granicach zaskarżenia, a także
narusza zasady równości obywateli wobec prawa. Wskazać również należy, że nie
mamy do czynienia ze standardową sytuacją wykonywania umowy zlecenia i z tego
tytułu podlegania ubezpieczeniu społecznemu przed złożeniem wniosku o
przyznanie wcześniejszej emerytury, a zatem niniejsza sprawa wymaga odrębnej
analizy w tym zakresie”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. W związku z tym
wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powinien wskazywać, że
zachodzi przynajmniej jedna z okoliczności wymienionych w powołanym przepisie,
a jego uzasadnienie zawierać argumenty świadczące o tym, że rzeczywiście, biorąc
pod uwagę sformułowane w ustawie kryteria, istnieje potrzeba rozpoznania skargi
3
przez Sąd Najwyższy. Rozpoznanie skargi następuje bowiem tylko z przyczyn
kwalifikowanych, wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c. Za prawidłową motywację
wniosku nie można zatem uznać powtórzenia ogólnych sformułowań ustawy
przewidujących okoliczności uzasadniające przyjęcie przez Sąd Najwyższy skargi
kasacyjnej do rozpoznania. Tym bardziej nie uzasadnia wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania powołanie się przez skarżącego na jakiekolwiek
okoliczności, które w jego ocenie uzasadniają przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania.
W świetle powyższego stwierdzić należy, że skarżąca nie wykazała potrzeby
rozpoznania jej skargi. Naruszenie prawa, czy zasad równości obywateli wobec
prawa, a także to, że „sprawa wymaga odrębnej analizy” nie są bowiem w świetle
art. 3989
§ 1 k.p.c. samodzielnymi przesłankami, na które można powoływać się
celem wykazania, że skarga powinna zostać rozpoznana przez Sąd Najwyższy.
Jeśli według ubezpieczonej, wyrok Sądu Apelacyjnego był dotknięty wadą
naruszenia przepisów prawa materialnego, to skarżąca mogła wskazać, że jej
skarga jest oczywiście uzasadniona (art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.), a występowanie tej
przesłanki uzasadniać tym, że zaskarżone orzeczenie oczywiście narusza prawo.
Zwrócić należy przy tym uwagę, że jeżeli przesłanką wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania jest twierdzenie skarżącego, iż skarga jest oczywiście
uzasadniona, powinien on w uzasadnieniu wniosku zawrzeć wywód prawny
wskazujący, w czym wyraża się ta „oczywistość" i przedstawić argumenty na
poparcie tego twierdzenia, koncentrując na wykazaniu kwalifikowanej postaci
naruszenia przepisów prawa materialnego lub procesowego polegającej na jego
oczywistości, widocznej prima facie, przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy
prawniczej (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2003 r.,
IV CZ 100/03, LEX nr 82274), których to elementów również brakuje w
uzasadnieniu wniosku o przyjęcie w niniejszej sprawie skargi kasacyjnej do
rozpoznania.
Niezależnie od tego, nie ma przesłanek do uznania skargi za oczywiście
uzasadnioną także z tej przyczyny, że w istocie opiera się ona na podstawie
sprzecznej z wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy, co
jest niedopuszczalne (art. 39820
zdanie drugie k.p.c.). Sąd Najwyższy uchylając
4
wyrokiem z dnia 7 grudnia 2010 r. (I UK 217/10) poprzednio wydany w tej sprawie
wyrok Sądu Apelacyjnego, wskazał bowiem, między innymi, że przesłanka z art. 29
ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
jest spełniona tylko wówczas, gdy pomiędzy ustaniem ostatniego stosunku pracy a
złożeniem wniosku o emeryturę nie wystąpił żaden okres podlegania
ubezpieczeniom społecznym z tytułu niezwiązanego z zatrudnieniem w charakterze
pracownika. Ubezpieczona tymczasem wykonywała po ustaniu stosunku pracy
umowę akwizycyjną, a okoliczność braku przychodu z tytułu tej umowy nie
prowadzi do wniosku, że umowa cywilnoprawna nie stanowiła tytułu do podlegania
ubezpieczeniom społecznym. W skardze kasacyjnej ubezpieczona usiłuje
zanegować ten pogląd, co nie może przynieść oczekiwanych przez nią rezultatów,
skoro z art. 39820
zdanie drugie k.p.c. wynika, że nie można oprzeć skargi
kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na
podstawach sprzecznych z wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd
Najwyższy.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 3989
k.p.c.
postanowił jak w sentencji.