Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KRS 9/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 kwietnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z odwołań K. C., I. T. i M. W.
od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa Nr …/2011 z dnia … 2011 r.,
w przedmiocie przedstawienia wniosków o powołanie do pełnienia urzędu na
stanowisku sędziego Sądu Rejonowego obwieszczonego w Monitorze Polskim
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 26 kwietnia 2012 r.,
oddala odwołania.
Uzasadnienie
Uchwałą z dnia … 2012 r., Nr …/2011, Krajowa Rada Sądownictwa
postanowiła, że asystent sędziego E. O. zostanie przedstawiona Prezydentowi
Rzeczypospolitej Polskiej z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na
stanowisku sędziego Sądu Rejonowego (pkt 1.) oraz postanowiła nie przedstawiać
Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku
2
sędziego Sądu Rejonowego 22 osób biorących udział w procedurze wyboru
kandydata na urząd sędziego, w tym: K. C. (pkt 7.); I. T. (pkt 19.); M. W. (pkt 21.).
W uzasadnieniu uchwały przedstawiono, że zadaniem KRS był wybór tylko jednej
osoby spośród 23 kandydatów na jedno wolne stanowisko sędziowskie w Sądzie
Rejonowym. Dokonując wyboru E. O. uwzględniono w szczególności, że E. O. w
2003 r. ukończyła studia prawnicze z oceną bardzo dobrą. Po odbyciu aplikacji
sądowej, we wrześniu 2006 r. złożyła egzamin sędziowski z ogólną oceną dobrą
plus. Po zakończeniu aplikacji sądowej i uzyskaniu wpisu na listę radców prawnych
w okresie od 1 lutego 2007 r. do 19 marca 2007 r. wykonywała zawód radcy
prawnego, świadcząc usługi na rzecz Kancelarii Radcy Prawnego A. K. w D. Od 20
marca 2007 r. do chwili obecnej zatrudniona jest na stanowisku asystenta sędziego
w Sądzie Rejonowym w Wydziale Karnym. Praca E. O. na stanowisku asystenta
sędziego została oceniona przez sędzię Sądu Okręgowego wizytator ds. karnych
Sądu Okręgowego w T. M. S. oraz sędziego Sądu Okręgowego M. R. Sędzia M. S.
stwierdziła, że sporządzając projekty uzasadnień kandydatka wykazała się dużą
znajomością przepisów prawa karnego materialnego oraz procesowego, a także
orzecznictwa Sądu Najwyższego. Jest to osoba o wysokiej kulturze osobistej,
bardzo pracowita, kompetentna, chętnie wykonuje polecenia sędziów. Posiada
umiejętność posługiwania się precyzyjnym językiem prawniczym, co w połączeniu z
poziomem znajomości obowiązującego prawa daje efekty w postaci sporządzania
projektów uzasadnień, które niemalże zawsze były w całości akceptowane przez
współpracujących z nią sędziów. Zadaniem wizytatora cechy takie jak pracowitość,
terminowość, samodzielność w połączeniu ze znajomością prawa predysponują ją
do wykonywania obowiązków sędziego. Sędzia M. R. ocenił poziom sporządzanych
przez kandydatkę uzasadnień jako wyróżniający. Stwierdził, że zlecone czynności
wykonywała bezzwłocznie, przeprowadzała wnikliwą i pełną analizę całokształtu
okoliczności danej sprawy, jest osobą bardzo pracowitą, zdolną, odpowiedzialną
oraz zdyscyplinowaną. Posiada wiedzę merytoryczną, którą potrafi dobrze
wykorzystać przez logiczne myślenie i wyciąganie prawidłowych wniosków. Jest
bardzo dobrym organizatorem pracy na swoim stanowisku, nigdy nie miała także
problemów z terminowym wykonywaniem zleconych jej czynności. Zachowanie
kandydatki w stosunku do przełożonych oraz współpracowników nie budzi
3
zastrzeżeń. Zarówno wiedza posiadana przez kandydatkę, jak również jej cechy
osobiste wskazują na duże predyspozycje do pełnienia funkcji sędziego. Kolegium
Sądu Okręgowego w T. na posiedzeniu w dniu 22 lutego 2011 r. wyraziło na temat
kandydatki opinię jednogłośnie pozytywną. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu
Okręgowego w T. na posiedzeniu w dniu 12 kwietnia 2011 r. oddało na powyższą
kandydaturę 23 głosy „za”, 9 głosów „przeciw”, przy braku głosów „wstrzymujących
się”. Minister Sprawiedliwości pozytywnie zaopiniował tę kandydaturę. Zespół
Krajowej Rady Sądownictwa jednogłośnie przyjął stanowisko o rekomendowaniu
Krajowej Radzie Sądownictwa E. O.
Uzasadnienie uchwały zawiera również ustalenia dotyczące pozostałych
kandydatów.
K. C. ukończyła studia prawnicze w 2000 r. z oceną dobrą. Po odbyciu
aplikacji sądowej we wrześniu 2004 r. złożyła egzamin sędziowski, uzyskując
ocenę bardzo dobrą. Z dniem 2 listopada 2004 r. Minister Sprawiedliwości
mianował ją referendarzem sądowym w Sądzie Rejonowym w K. i została
delegowana do pracy w Ośrodku Ksiąg Wieczystych w N. Od 15 lutego 2005 r.
pracuje w Sądzie Rejonowym w K. w Wydziale Cywilnym, Wydziale Grodzkim i
Wydziale Ksiąg Wieczystych. Praca K. C. na stanowisku referendarza sądowego
została oceniona przez wizytatora ds. ksiąg wieczystych SSO K. D. oraz wizytator
ds. cywilnych SSO G. Ł. SSO K. D. stwierdził, że kandydatka prezentuje wysoki
poziom kultury osobistej, właściwy stosunek do przełożonych i współpracowników,
spokój, opanowanie, rozwagę oraz duże zaangażowanie w bieżącą pracę. Zwrócił
też uwagę na to, że kandydatka wykazuje wysokie predyspozycje osobowościowe
do wykonywania zawodu sędziego. SSO G. Ł. stwierdziła, że wyniki pracy
kandydatki, w szczególności zakres posiadanej przez nią wiedzy, umiejętność
stosowania jej w praktyce, a także zaangażowanie w wykonywaną pracę oraz
umiejętność jej organizacji dają podstawę do powołania jej na stanowisko sędziego.
Kolegium Sądu Okręgowego w T. na posiedzeniu w dniu 22 lutego 2011 r. wyraziło
na temat kandydatki opinię jednogłośnie pozytywną. Zgromadzenie ogólne Sędziów
Sądu Okręgowego w T. na posiedzeniu w dniu 12 kwietnia 2011 r. oddało na
powyższą kandydaturę 19 głosów „za”, 13 głosów „przeciw”, przy braku głosów
„wstrzymujących się”. Minister Sprawiedliwości pozytywnie ocenił powyższą
4
kandydaturę. Zespół członków Krajowej Rady Sądownictwa postanowił nie
rekomendować Krajowej Radzie Sądownictwa K. C.
I. T. ukończyła studia prawnicze w 2004 r. z oceną bardzo dobrą. Po odbyciu
aplikacji sądowej we wrześniu 2007 r. złożyła egzamin sędziowski, uzyskując
ocenę dobrą. Od 19 maja 2004 r. do 23 października 2006 r. pracowała w
sekretariacie Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w M. Od 1 sierpnia
2008 r. pracuje w Sądzie Rejonowym w M. w Wydziale Rodzinnym i Nieletnich i
Wydziale Cywilnym, a od 7 grudnia 2009 r. w Wydziale Pracy. Praca I. T. została
oceniona przez wizytator ds. z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
SSO A. B., która stwierdziła, że kandydatka posiada szeroki zakres wiedzy
prawniczej, znajomość przepisów prawa materialnego oraz procesowego,
doświadczenie zawodowe i życiowe, umiejętność posługiwania się językiem
prawniczym oraz, że potrafi dokonywać oceny, jest osobą bardzo pracowitą i
dobrze organizuje sobie pracę. Odznacza się wysoką kulturą osobistą,
terminowością oraz samodzielnością. Kolegium Sądu Okręgowego w T. na
posiedzeniu w dniu 22 lutego 2011 r. wyraziło na temat kandydatki opinię
jednogłośnie pozytywną. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Okręgowego w T.
na posiedzeniu w dniu 12 kwietnia 2011 r. oddało na powyższą kandydaturę 17
głosów „za”, 15 głosów „przeciw”, przy braku głosów „wstrzymujących się”. Minister
Sprawiedliwości pozytywnie ocenił powyższą kandydaturę. Zespół członków
Krajowej Rady Sądownictwa postanowił nie rekomendować Krajowej Radzie
Sądownictwa I. T.
M. W. ukończyła studia prawnicze w 2003 r. z oceną bardzo dobrą. Po
odbyciu aplikacji sądowej we wrześniu 2006 r. złożyła egzamin sędziowski,
uzyskując ocenę bardzo dobrą. W okresie od 15 maja 2006 r. do 28 lutego 2007 r.
była zatrudniona na stanowisku asystenta sędziego w Sądzie Rejonowym w M. Z
dniem 1 marca 2007 r. została mianowana na stanowisko referendarza sądowego
w Sądzie Rejonowym w M. Początkowo rozpatrywała sprawy w postępowaniu
wieczystoksięgowym w Sądzie Rejonowym w M. a z dniem 16 maja 2007 r. została
przeniesiona do Sądu Rejonowego w T., gdzie orzekała w Wydziale Grodzkim oraz
Wydziale Ksiąg Wieczystych w ½ obciążenia. Od 1 września 2008 r. orzeka w
Wydziale Ksiąg Wieczystych w ramach pełnego etatu. Praca M. W. na stanowisku
5
referendarza sądowego została oceniona przez SSO G. K. oraz wizytator ds.
cywilnych SSO M. S., którzy stwierdzili, że kandydatka spełnia wszystkie
wymagania formalne niezbędne do ubiegania się o powołanie na stanowisko
sędziego sądu rejonowego. Jest to osoba dokładna, sumienna i zdyscyplinowana o
wysokim poziomie kultury osobistej. Nie ma problemów z samodzielnym
podejmowaniem decyzji. Kolegium Sądu Okręgowego w T. na posiedzeniu w dniu
22 lutego 2011 r. wyraziło na temat kandydatki opinię jednogłośnie pozytywną.
Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Okręgowego w T. na posiedzeniu w dniu 12
kwietnia 2011 r. oddało na powyższą kandydaturę 7 głosów „za”, 25 głosów
„przeciw”, przy braku głosów „wstrzymujących się”. Minister Sprawiedliwości
pozytywnie ocenił powyższą kandydaturę. Zespół członków Krajowej Rady
Sądownictwa postanowił nie rekomendować Krajowej Radzie Sądownictwa M. W.
W uzasadnieniu uchwały przedstawiono, że Krajowa Rada Sądownictwa podjęła
uchwałę, kierując się przyjętą przez Zespół członków KRS listą rekomendacji,
uwzględniającą przede wszystkim ocenę kwalifikacji kandydatów i kryteria
wyrażone w art. 35 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Krajowa
Rada Sądownictwa uznała, że najlepszą kandydatką spośród wszystkich osób
ubiegających się o wolne stanowisko sędziowskie, jest E. O. Za tą kandydaturą
przemawia najwyższe poparcie środowiska sędziowskiego. Kandydatka uzyskała
również poparcie Prezesa Sądu Rejonowego w M., bardzo pozytywne opinie
sędziego wizytatora oraz sędziów współpracujących z nią w Sądzie Rejonowym w
M. Podkreślono, że większość spraw przygotowywanych przez kandydatkę
cechowała się dużym stopniem skomplikowania zarówno pod względem
faktycznym, jak i prawnym. Sporządzając projekty uzasadnień wykazywała się dużą
znajomością przepisów prawa karnego materialnego i procesowego, a także
orzecznictwa Sądu Najwyższego, sądów apelacyjnych oraz literatury prawniczej.
Kandydatka bierze bardzo aktywny udział we wszystkich szkoleniach
organizowanych przez Sąd Okręgowy w T. przeznaczonych dla asystentów
sędziego, a także odbyła szkolenie w J. organizowane dla asystentów sędziów
orzekających w wydziałach karnych, stale podnosząc swoje kwalifikacje zawodowe.
Zwrócono także uwagę na fakt, że kandydatka kilkakrotnie opracowywała tabele i
wykazy spraw nie zakończonych w okresie jednego roku od daty ich wpływu w
6
Wydziale Karnym Sądu Rejonowego w M., a także redagowała pisma stanowiące
odpowiedzi na skargi i wnioski wpływające do Oddziału Administracyjnego Sądu
Rejonowego w M. Studia prawnicze ukończyła z oceną bardzo dobrą a egzamin
sędziowski złożyła z oceną dobrą plus. Dotychczasowe przygotowanie kandydatki,
zdaniem Krajowej Rady Sądownictwa, przemawia za powyższą kandydaturą, gdyż
pozostali kandydaci nie uzyskali tak wysokich ocen kwalifikacji zawodowych ani
takiego poparcia środowiska.
Powyżej przedstawione okoliczności spowodowały, że na posiedzeniu
Krajowej Rady Sądownictwa w dniu … 2011 r. na E. O. oddano 17 głosów „za”,
udzielając jej jednogłośnego poparcia. Na K. C. nie oddano głosów „za”, oddano 2
głosy „przeciw” i 13 głosów „wstrzymujących się”; na I. T. nie oddano głosów „za”,
oddano 2 głosy „przeciw” przy 15 głosach „wstrzymujących się”; na M. W. nie
oddano głosów „za”, oddano 4 głosy „przeciw” przy 13 głosach „wstrzymujących
się” – w rezultacie trzy ostatnie kandydatki nie uzyskały wymaganej bezwzględnej
większości głosów.
Odwołania od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa złożyły trzy osoby
których KRS postanowiła nie przedstawiać Prezydentowi RP (Dz.U. Nr 126, poz.
714 ze zm.). K. C. odwołała się w zakresie, w jakim Krajowa Rada Sądownictwa
postanowiła przedstawić E. O. natomiast nie przedstawiać Prezydentowi RP
odwołującej się.
Zarzuciła zaskarżonej uchwale sprzeczność z przepisem art. 35 ust. 2 pkt 1 i
2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa przez błędne
zastosowanie kryteriów, jakimi Krajowa Rada Sądownictwa kierowała się przy
wyborze najlepszego kandydata na wolne stanowisko sędziowskie w Sądzie
Rejonowym w M. przez: - oparcie dokonanego wyboru na kryterium najwyższego
poparcia środowiska sędziowskiego ze wszystkich zgłoszonych kandydatów
wyrażającego się w wyniku głosowania na Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów Sądu
Okręgowego w T.; - niewłaściwe zastosowanie kryteriów oceny kwalifikacji
kandydatki i niewłaściwą ocenę kwalifikacji zawodowych odwołującej się przez
pominięcie: bardzo pozytywnej opinii sędziego wizytatora, bardzo dobrej oceny
uzyskanej z egzaminu sędziowskiego, doświadczenia zawodowego dłuższego
stażem i polegającego na samodzielnej pracy orzeczniczej, rekomendacji Prezesa
7
Sądu Rejonowego w K. oraz rekomendacji byłego przewodniczącego Wydziału
Ksiąg Wieczystych a obecnego przewodniczącego Wydziału Cywilnego Sądu
Rejonowego w K. SSR J. C. Odwołująca się wniosła o uchylenie zaskarżonej
uchwały w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Krajowej Radzie Sądownictwa
do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na odwołanie Krajowa Rada Sądownictwa wniosła o jego
oddalenie.
I. T. zaskarżyła uchwałę KRS w całości; zarzuciła naruszenie przepisów
prawa procesowego:
a) art. 33 ust. 1 w związku z art. 33 ust. 2 ustawy o Krajowej Radzie
Sądownictwa przez odstąpienie od wszechstronnego rozważenia
okoliczności sprawy i jej rozpatrzenie w sytuacji braku oceny pracy
kandydatki przez wizytatora ds. rodzinnych i wizytatora ds. cywilnych
oraz braku uzupełnienia materiałów sprawy w tym zakresie, co mogło
mieć istotny wpływ na jej wynik z uwagi na brak pełnej, kompleksowej
oceny kwalifikacji kandydatki, jak również nie wzięcia pod uwagę
doświadczenia zawodowego kandydatki oraz okoliczności
wyróżniających ją spośród innych kandydatów;
b) art. 35 ust. 2 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa przez
niewłaściwe zastosowanie kryteriów wyboru kandydata
rekomendowanego na urząd sędziego z uwagi na nadanie prymatu
opiniom przełożonych oraz ocenie zgromadzenia ogólnego sędziów,
w sytuacji kiedy kryteria te określone przez Radę „poparciem
środowiska sędziowskiego” są kryteriami pomocniczymi w stosunku
do oceny kwalifikacji kandydata, jak również dokonanie oceny
kwalifikacji tego kandydata przez dwóch sędziów, a mianowicie
wizytatora ds. karnych SSO M. S. oraz SSO w SR M. R.,
orzekającego w Wydziale Karnym Sądu Rejonowego w M., który był
bezpośrednim przełożonym kandydata, co mogło mieć istotny wpływ
na wynik sprawy.
8
Odwołująca zarzuciła także naruszenie przepisu prawa materialnego – art.
60 Konstytucji RP przez zastosowanie niejednolitych i dyskryminujących procedur
oceny kwalifikacji i pracy kandydatów, a mianowicie dokonanie oceny kwalifikacji
kandydatki odwołującej się, pracującej na stanowisku asystenta sędziego
jednocześnie w wydziałach: cywilnym, pracy oraz rodzinnym i nieletnich przez
wizytatora ds. pracy i ubezpieczeń społecznych w sytuacji, gdy ocena kwalifikacji
kandydatów pracujących na stanowiskach referendarzy sądowych jednocześnie w
wydziałach cywilnych i ksiąg wieczystych opierała się na ocenie pracy
sporządzonej przez dwóch wizytatorów tj. ds. cywilnych i ksiąg wieczystych, jak
również dokonanie kwalifikacji kandydata rekomendowanego na urząd sędziego –
asystenta sędziego pracującego w jednym wydziale – wydziale karnym przez
dwóch sędziów orzekających w wydziałach karnych.
Odwołująca się wniosła o uchylenie zaskarżonej uchwały w całości i
przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Krajową Radę
Sądownictwa.
W odpowiedzi na odwołanie Krajowa Rada Sądownictwa wniosła o jego
oddalenie.
M. W. zaskarżyła przedmiotową uchwałę w zakresie, w jakim Krajowa Rada
Sądownictwa postanowiła przedstawić E. O. natomiast nie przedstawić
Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku
sędziego Sądu Rejonowego M. W. Odwołująca się zarzuciła zaskarżonej uchwale
sprzeczność z art. 35 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa przez
nieuwzględnienie większego doświadczenia zawodowego odwołującej się, a także
osiągnięcia przez nią lepszej oceny z egzaminu sędziowskiego. Odwołująca się
wniosła o uchylenie zaskarżonej uchwały w zaskarżonej części i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Krajowej Radzie Sadownictwa.
W odpowiedzi na odwołanie Krajowa Rada Sądownictwa wniosła o jego
oddalenie.
W odpowiedzi na odwołania E. O. wniosła: - odnośnie odwołania
wniesionego przez K. C. – o oddalenie odwołania jako nieuzasadnionego; -
odnośnie odwołania wniesionego przez I. T.: o odrzucenie odwołania w części
wykraczającej poza zakres rozstrzygnięcia zawarty w pkt 1 i pkt 19 zaskarżonej
9
uchwały, wobec faktu, że uchwała stała się prawomocna w części obejmującej
rozstrzygnięcia o nieprzedstawieniu wniosku o powołanie do pełnienia urzędu
sędziego tych uczestników postępowania, którzy nie wnieśli odwołania oraz
oczywistego braku interesu prawnego w zaskarżeniu rozstrzygnięcia dotyczącego
pozostałych odwołujących się kandydatek zawartego w pkt 7 i pkt 19 zaskarżonej
uchwały; o oddalenie odwołania w pozostałym zakresie jako nieuzasadnionego; -
odnośnie odwołania wniesionego przez M. W.: o odrzucenie odwołania jako
niespełniającego wymagań określonych w art. 3984
§ 2 k.p.c. w związku z art. 44
ust. 3 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (wobec braku wniosku o przyjęcie
odwołania do rozpoznania i jego uzasadnienia); w wypadku uzupełnienia przez
odwołującą się kandydatkę wskazanego braku w terminie – o oddalenie odwołania
jako nieuzasadnionego.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Stosownie do art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie
Sądownictwa uczestnik postępowania przed Krajową Radą Sądownictwa może
odwołać się do Sądu Najwyższego z powodu sprzeczności uchwały Rady z
prawem. Rozpoznanie odwołania następuje przy zastosowaniu przepisów Kodeksu
postępowania cywilnego o skardze kasacyjnej (art. 44 ust. 3 tej ustawy).
Określenie sprzeczności uchwały Rady z prawem, która może stanowić
podstawę jej weryfikacji przez Sąd Najwyższy powinno – najogólniej rzecz biorąc –
uwzględniać dwa aspekty. Pierwszy dotyczy konstytucyjnie (art. 186 i 187
Konstytucji RP) i ustawowo (por. w szczególności art. 3 ustawy o Krajowej Radzie
Sądownictwa) określonej kompetencji Krajowej Rady Sądownictwa, że do
kompetencji Rady należy między innymi rozpatrywanie i ocena kandydatów do
pełnienia urzędu na stanowiskach sędziowskich w sądach powszechnych. Jest to
kompetencja należąca wyłącznie do Krajowej Rady Sądownictwa, której Rada nie
traci ze względu na przewidziany tryb odwoławczy od jej uchwał, a z kolei
rozpatrując odwołanie Sąd Najwyższy nie przejmuje kompetencji i związanej z nią
odpowiedzialności za przedstawienie Prezydentowi RP wniosków o powołanie
sędziów. Drugi aspekt, zresztą ściśle uzależniony od pierwszego, wiąże się z
10
zasadami postępowania przed Sądem Najwyższym, według reguł postępowania
kasacyjnego. W postępowaniu tym nie prowadzi się postępowania dowodowego bo
wyjaśnienie istotnych okoliczności już zostało zakończone w postępowaniu przed
Radą (por. art. 39813
§ 2 k.p.c.). Zarzucona w odwołaniu sprzeczność z prawem
odnosi się – jak wynika to wprost z art. 44 ust. 1 ustawy o Krajowej Radzie
Sądownictwa – do uchwały Rady. Ponieważ chodzi o sprzeczność z prawem
uchwały Rady, to jeżeli zarzucona sprzeczność odnosiłaby się do przepisów
postępowania (por. druga podstawa skargi kasacyjnej z art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.) to
powinna wskazać tylko takie uchybienia, które mogły mieć istotny wpływ na zawarte
w uchwale Rady rozstrzygnięcie. Jeżeli zaś chodzi o sprzeczność z prawem
materialnym, polegającą – jak to wynika z art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c. – na błędnej
wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu, to odwołanie powinno wskazywać
przepis (przepisy), który rozstrzygnięcie uchwały Rady narusza.
Rozpatrzenie według powyższych założeń wszystkich zarzutów każdego z
trzech odwołań od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia … 2012 r. nie
ujawniło sprzeczności z prawem zaskarżonej uchwały Rady.
W każdym z rozpatrywanych w sprawie odwołań zarzucono naruszenie art.
35 ust. 2 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa przez nadmierne – zdaniem
odwołujących się – dowartościowanie „poparcia środowiska sędziowskiego”
kosztem kryteriów, które bezpośrednio dotyczą kwalifikacji kandydata na
stanowisko sędziego. Zarówno w takim uogólnionym ujęciu jak w przedstawionej w
poszczególnych odwołaniach argumentacji szczegółowej, odwołujące się nie
wykazały sprzeczności zaskarżonej uchwały z prawem.
Ponieważ w odwołaniach sugeruje się jakąś drugorzędność kryterium
„poparcia środowiska sędziowskiego” tak w odniesieniu do regulacji prawnej (treść
przepisu) jak i w odniesieniu do skonkretyzowanego w zaskarżonej uchwale
zastosowania normy prawa materialnego należało rozważyć obie te kwestie.
Nie ma przekonujących racji teza odwołujących się oparta wyłącznie na
kolejności wymienionych w art. 35 ust. 2 ustawy okoliczności ze stwierdzeniem, że
skoro „ocenę właściwego zgromadzenia ogólnego sędziów”, wymieniono na końcu
przepisu, to znaczy iż jest to okoliczność „ostatniego rzędu”, najmniej ze wszystkich
innych wymienionych w przepisie okoliczności – istotna. Tymczasem wymienione w
11
dwóch punktach art. 35 ust. 2 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa okoliczności
nie zostały dookreślone jakimkolwiek zwrotem uzasadniającym ich hierarchizację
czy wzajemne wartościowanie. Wyodrębnienie w osobnym punkcie (2) opinii
kolegium właściwego sądu oraz oceny właściwego zgromadzenia ogólnego
sędziów, nie wskazuje na jakąś deprecjację tej opinii i tej oceny w porównaniu z
doświadczeniem zawodowym, opiniami przełożonych, rekomendacjami,
publikacjami i innymi dokumentami dołączonymi do karty zgłoszenia – o których
mowa w pkt 1 art. 35 ust. 2 ustawy. Porównanie obu zespołów okoliczności
wskazuje wyłącznie na zabieg z zakresu redakcji (techniki legislacyjnej) polegający
na specjalnym (w pkt 2) wyodrębnieniu okoliczności wynikających z przewidzianych
w ustawie - Prawo o ustroju sądów powszechnych czynności postępowania w
sprawie kandydowania na wolne stanowisko sędziowskie, postępowania
poprzedzającego przekazanie sprawy Krajowej Radzie Sądownictwa. Chodzi
mianowicie o uregulowania tej procedury w art. 57 i art. 58 ustawy z dnia 27 lipca
2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.), w
szczególności procedowanie przed właściwym kolegium sądu (art. 57 § 3) i przed
zgromadzeniem ogólnym sędziów (art. 58 § 2 i § 3).
Jedyną natomiast okolicznością wyróżnioną w art. 35 ust. 2 ustawy o
Krajowej Radzie Sądownictwa jest „ocena kwalifikacji kandydatów”, w stosunku do
której ustawa zawiera zwroty wartościujące („Przy ustalaniu kandydatów na liście
zespół kieruje się przede wszystkim – oceną kwalifikacji kandydatów, a ponadto
uwzględnia:”).
Zwrócić przy tym trzeba uwagę na to, że wskazany w odwołaniach przepis
bezpośrednio dotyczy postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez zespół,
którego zadaniem jest przygotowanie sprawy do rozpatrzenia i oceny na
posiedzeniu Rady (por. art. 34 i art. 35 ust. 1 ustawy o Krajowej Radzie
Sądownictwa). Czynności postępowania przed zespołem, który „opracowuje listę
rekomendowanych kandydatów”, stanowią zatem tylko element konstrukcji
postępowania przed Krajową Radą Sądownictwa, które kończy uchwała Rady.
Stosownie zaś do art. 33 ust. 1 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa Rada
podejmuje uchwały po wszechstronnym rozważeniu sprawy, na podstawie
udostępnionej dokumentacji oraz wyjaśnień uczestników postępowania lub innych
12
osób, jeżeli zostały złożone. Ostatecznie zatem rozstrzygnięcie należy do Rady „po
wszechstronnym rozważeniu sprawy”, w którego zakresie powinno znaleźć się
także uwzględnienie okoliczności, o których mowa w art. 35 ust. 2 ustawy o
Krajowej Radzie Sądownictwa.
Przechodząc do kwestii subsumcyjnej Sąd Najwyższy nie stwierdził
zarzuconego naruszenia art. 35 ust. 2 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa,
gdyż z uzasadnienia uchwały wynika, iż Rada bez naruszenia obowiązku
wszechstronnego rozważania sprawy uwzględniła kwalifikacje kandydatów
„konkurujących ze sobą” do jednego wolnego stanowiska sędziowskiego, a wśród
podlegających rozważeniu okoliczności, miała także na uwadze „ocenę właściwego
zgromadzenia ogólnego sędziów”. Wprawdzie w uzasadnieniu uchwały można
dopatrzyć się, jak to czynią odwołujące się, jakiegoś zaakcentowania znaczenia
„oceny właściwego zgromadzenia ogólnego sędziów” jednakże z całości
przedstawionej oceny wynika, że ów akcent nie łączy się z jakimkolwiek
pomniejszeniem znaczenia „kwalifikacji kandydatów”, a jest raczej ich dopełnieniem
w analizie wszystkich innych okoliczności, w tym nieznacznych tylko odróżnień w
przymiotach kwalifikacyjnych kandydatów takich jak np. uzyskanie oceny bardzo
dobrej albo dobrej plus na egzaminie sędziowskim. Wysunięte w odwołaniach
zastrzeżenia, stanowią próbę przedstawienia innych ocen wielu zazębiających się
ze sobą okoliczności. Nie są one zasadne, gdyż ocena Krajowej Rady
Sądownictwa została podjęta na podstawie i w ramach należącej do niej
kompetencji.
Niezasadne są także pozostałe zarzuty odwołania I. T. Bezpodstawnie
odwołująca się uważa, że Krajowa Rada Sądownictwa, chociaż rozpatrzyła całą
udostępnioną dokumentację, to powinna ponadto uzyskać jeszcze dalsze opinie
wizytatorów w zakresie pracy odwołującej się w wydziałach cywilnym oraz
rodzinnym i nieletnich Sądu Rejonowego w M. Być może opinie takie byłyby
przydatne gdyby z opinii już przez kandydatkę uzyskanej wynikała negatywna
ocena. Taka kandydatka miałaby wówczas „interes procesowy” w przedstawieniu
dowodu, iż w innej niż dotychczas oceniona, jej pracy sytuacja przedstawia się
inaczej. W tym wypadku tak jednak nie jest skoro odwołująca się podkreśla, że
według opinii wizytatora uwzględnionej przez Krajową Radę Sądownictwa została
13
oceniona „bardzo pozytywnie” a ponadto wskazuje się w niej także na pracę
odwołującej się w innych wydziałach Sądu Rejonowego. Nie można zatem uznać,
że spod oceny Krajowej Rady Sądownictwa „umknął” jakiś istotny element tej
oceny. Bezpodstawny jest w tym kontekście zarzut dyskryminacyjnego naruszenia
art. 60 Konstytucji RP, tym bardziej, że owej dyskryminacji dopatruje się odwołująca
ze względu na szersze opracowanie opiniami wizytatorów pracy referendarzy
sądowych, a więc kandydatów zajmujących inne stanowisko niż odwołująca się
(asystent sędziego), a przy tym stanowisko, które nie zostało „wyróżnione” w
zaskarżonej uchwale, której kwestionowane w odwołaniu rozstrzygnięcie o
przedstawieniu Prezydentowi RP odnosi się do kandydatki, będącej tak jak
odwołująca się I. T., asystentką sędziego.
Z powyższych przyczyn wobec braku wykazania w odwołaniach naruszenia
przez Krajową Radę Sądownictwa prawa Sąd Najwyższy orzekł stosownie do art.
39814
k.p.c. w związku z art. 44 ust. 3 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.