Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 11/12
POSTANOWIENIE
Dnia 24 maja 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marta Romańska (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi M. P.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 czerwca 2009 r.,
wydanym w sprawie z powództwa BRE Bank – Spółki Akcyjnej w W.
przeciwko M. P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 maja 2012 r.,
zażalenia pozwanego (skarżącego)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 grudnia 2011 r.,
oddala zażalenie i zasądza od skarżącego na rzecz BRE Bank
– Spółki Akcyjnej w W. kwotę 3600,- (trzy tysiące sześćset)
złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
pozwanego M. P. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 9 czerwca 2009 r. z powództwa BRE BANK
Spółki Akcyjnej w W. o zapłatę. Wyrokiem tym oddalona została apelacja
pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 9 października 2008 r., którym
zasądzona została od pozwanego, jako dłużnika rzeczowego, zabezpieczona
hipoteką wierzytelność powoda w wysokości 6 700 000 złotych. Poczynione zostało
zastrzeżenie, dające dłużnikowi prawo powołania się w toku postępowania
egzekucyjnego na ograniczenie jego odpowiedzialności do połowy udziału we
współwłasności nieruchomości opisanej w uzasadnieniu wyroku, do wysokości
hipoteki ustanowionej dnia 11 maja 1992 r. na rzecz Polskiego Banku Rozwoju S.A.
w W., którego powód jest następcą. Zabezpieczała ona wierzytelność tego Banku,
wynikającą z kredytu udzielonego „K. P.” Spółce z o.o. z siedzibą w L. w umowie
kredytowej nr […] z dnia 28 kwietnia 1992 r.
Przyczyną odrzucenia skargi o wznowienie postępowania było niewykazanie
przez pozwanego, aby wykryte przez niego nowe dowody, o których mowa
w skardze i w uzasadnieniu postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 6 grudnia
2011 r., miały jakikolwiek wpływ na treść zaskarżonego wyroku, w którym
zasądzono od niego, jako od dłużnika rzeczowego, a nie, jak twierdzi od
poręczyciela, wierzytelność na rzecz powoda.
W zażaleniu na powołane postanowienie Sądu Apelacyjnego pozwany
wniósł o jego uchylenie i przekazanie skargi o wznowienie postępowania do jej
merytorycznego rozpoznania, z zasądzeniem kosztów od powoda na rzecz
pozwanego.
W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie i zasądzenie
kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W art. 401, art. 4011
i art. 403 k.p.c. wskazane są podstawy, na których
można oprzeć skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
3
wyrokiem. Pozwany w zażaleniu na zaskarżone postanowienie nie powołał żadnych
przepisów prawa, których naruszenie skarży zażaleniem, jednak z treści skargi
wynika, że została ona wniesiona na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. Stwierdził
bowiem, że już po rozpoznaniu sprawy wykrył środki dowodowe, które wywierają
wpływ na wynik sprawy, a z których nie mógł skorzystać w poprzednim
postępowaniu. Chodzi o znalezienie podczas porządków dokonywanych po
pożarze jego lokalu dokumentów, świadczących o braku wpływu pozwanego na
kolejne zobowiązanie zaciągnięte przez spółkę z o.o. T. F. Z uzasadnienia
zaskarżonego postanowienia wynika, że była to następczyni prawna wymienionej
wcześniej „K. P.” Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
W zażaleniu pozwany kwestionuje swoją odpowiedzialność w taki sposób,
jakby domagał się zmiany wyroku w kolejnej instancji, uważając za niezasadne
obciążenie go odpowiedzialnością w zasądzonej kwocie i czyniąc to niezależnie od
podstawy wznowienia postępowania. Jednakże poprzednie postępowanie zostało
prawomocnie zakończone i przedmiotem niniejszej sprawy jest tylko odniesienie się
do zarzutów pozwanego odnośnie do nieuwzględnienia jego skargi o wznowienie
postępowania. To wymaga wykazania przesłanek do wznowienia, o których mowa
w powołanych przepisach kodeksu postępowania cywilnego.
Ze względu na nadzwyczajny charakter środka zaskarżenia, jakim jest
wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania sądowego wymaga się nie
tylko wskazania przez skarżącego okoliczności stanowiącej podstawę wznowienia,
ale wykazania, że podstawa taka rzeczywiście istnieje, a podane okoliczności
uzasadniają powołanie tej podstawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja
2007 r., III CSK 56/07, Lex nr 334985 oraz postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 6 marca 2009 r., II CZ 9/09, Lex nr 746171 i z dnia 3 lutego 2011 r., II UZ
47/10, Lex nr 844755). Nie ma to miejsca w rozpoznawanej sprawie z dwóch
przyczyn. Po pierwsze, dokumenty odnalezione zostały po pożarze nieruchomości
pozwanego, a więc był on ich posiadaczem wcześniej, z samych wyjaśnień
pozwanego wynika, że miał je w trakcie postępowania, o którego wznowienie
wnosi. Miał więc obiektywną możliwość skorzystania wtedy z tych dokumentów,
zatem nie są to nowe dowody w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c., a na zastosowanie
tego przepisu nie wywiera żadnego znaczenia, jak podnosi skarżący, charakter
4
zdarzenia (pożar), po którym dokumenty zostały odnalezione. W orzecznictwie
trafnie zwraca się uwagę, że podstawa wznowienia postępowania na podstawie
powołanego przepisu dotyczy okoliczności, które w postępowaniu prawomocnie
zakończonym nie tylko były nieujawnione, ale były nieujawnialne (wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 22 lipca 2010 r., I CSK 601/09, Lex nr 737247). Po drugie,
nawet gdyby można uznać możliwość uwzględnienia podstawy do wznowienia
postępowania, to uzasadnienie zażalenia nie niweczy stwierdzenia przez Sąd
Apelacyjny w zaskarżonym postanowieniu, że okoliczności wskazane przez
pozwanego nie mogłyby wpłynąć na zmniejszenie lub umorzenie zabezpieczonej
hipotecznie wierzytelności powoda. Nie jest to wnikanie sądu na etapie badania
podstaw formalnych skargi o wznowienie w istotę samej podstawy, lecz jej ocena
z punktu widzenia znaczenia ofiarowanego dowodu na rozstrzygnięcie sądu
w zakończonym procesie. Uprawnienie sądu wynika w tym względzie z tego
fragmentu art. 403 § 2 k.p.c., w którym jako podstawę skargi uznaje się
okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, „które mogłyby mieć wpływ na wynik
sprawy". Takiego rozumienia przepisu nie podważają orzeczenia przytoczone
dodatkowo przez pozwanego. Skarga pozwanego nie miała zatem podstaw
prawnych, a postanowienie Sądu Apelacyjnego odrzucające tę skargę na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c. było prawidłowe.
Z tych względów na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
należało zażalenie oddalić, rozstrzygając o kosztach postępowania na podstawie
art. 98 w związku z art. 391 § 1, 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c. oraz § 12 ust. 2 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).