Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 657/11
POSTANOWIENIE
Dnia 14 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z powództwa W. C.
przeciwko G. N. Bank Spółce Akcyjnej w Warszawie
o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 14 czerwca 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 14 lipca 2011 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. nie obciąża powoda kosztami postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. W niniejszej
sprawie skarżący wskazał występowania na jej tle czterech istotnych zagadnień
prawnych. Pierwsze dotyczy dopuszczalności klauzuli umownej, przewidującej
prawo do jednostronnej zmiany tabeli opłat i prowizji przez bank przy spełnieniu się
kryteriów wskazanych w umowie i określonych przez skarżącego jako
nieweryfikowalne przez konsumenta i dające w zasadzie w tym zakresie pełną
swobodę bankowi. Kwestia ta nie uzasadnia przyjęcia skargi do rozpoznania, bo
stanowi jedynie polemikę z rozstrzygnięciem Sądu Apelacyjnego w tym zakresie –
co do oceny obiektywizmu określonych w klauzuli okoliczności pozwalających na
zmianę tabeli prowizji i opłat. Zauważyć trzeba, że tego rodzaju klauzula umowna
nie jest per se niedopuszczalna, gdyż z art. 3853
pkt 10 k.c. wynika, że co do
zasady dopuszczalna jest klauzula o takiej treści, o ile tylko przewiduje ważne
przyczyny uzasadniające dokonanie takiej jednostronnej zmiany. Ocena
występowania tych ważnych przyczyn w konkretnym przypadku to kwestia
rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy – Sąd Najwyższy w żaden sposób nie może
tego abstrakcyjnie określić. Jeżeli skarżący uważa, że dana przyczyna nie jest
ważna, to w trybie indywidualnej kontroli klauzuli może też zakwestionować jej
indywidualne użycie. Drugie zagadnienie dotyczy tego, czy ważna przyczyna,
o której mowa w art. 3853
pkt 10 k.c., to w istocie obiektywny wskaźnik
weryfikowalny przez konsumenta. Określenie „ważna przyczyna” celowo ma taką
postać, zatem nie jest zasadne zawężanie go do wyłącznie obiektywnego
wskaźnika – de facto oznacza ono coś więcej i coś mniej. Kwestia ta znów powinna
być oceniania w kontekście indywidualnej sprawy. Trzecie zagadnienie dotyczy
w istocie tego samego, co drugie i z tych samych względów nie uzasadnia
przyjęcia skargi do rozpoznania. Czwarte zagadnienie dotyczy tego, czy
3
dopuszczalna jest klauzula przewidująca automatyczne przedłużenie
ubezpieczenia w umowie konsument – przedsiębiorca. Z art. 3853
pkt 18 k.c.
wynika, że co do zasady tego rodzaju klauzule w umowach na czas oznaczony są
dopuszczalne, o ile tylko nie zastrzeżono w nich rażąco krótkiego terminu na
złożenie przez konsumenta oświadczenia sprzeciwiającego się przedłużeniu
umowy. Kwestia nie budzi zatem wątpliwości.
W skardze kasacyjnej wniesionej w niniejszej sprawie nie została wykazana
żadna z okoliczności wskazanych w art. 3989
§ 1 k.p.c., dlatego Sąd Najwyższy
odmówił przyjęcia skargi do rozpoznania.
Charakter niniejszej sprawy, działanie powoda pro publico bono (w razie
uznania tych klauzul za niedozwolone byłoby to rozstrzygnięcie korzystne dla
wszystkich klientów banku), rzeczywiste wątpliwości co do dopuszczalności
zastosowanych klauzul przemawiają za nieobciążaniem skarżącego kosztami
postępowania stosownie do art. 102 k.p.c. (tak też rozstrzygnął Sąd Apelacyjny
w odniesieniu do kosztów postępowania apelacyjnego).
md