Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 42/12
POSTANOWIENIE
Dnia 18 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z powództwa J. D.
przeciwko J. sp. z o.o.
przy udziale interwenienta ubocznego po stronie pozwanej Z. W.
o uchylenie uchwał wspólników,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 lipca 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 4 października 2011 r.,
1) oddala zażalenie;
2) zasądza od powoda na rzecz interwenienta ubocznego
kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z 4 października 2011 r., Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
powoda wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Gospodarczego w K. z 6
kwietnia 2011 r. (pkt 1 postanowienia) oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania
apelacyjnego (pkt 2 i 3 postanowienia).
Sąd Apelacyjny ustalił, że wyrok Sądu pierwszej instancji z uzasadnieniem
został doręczony powodowi 17 maja 2011 r. Powód wniósł apelację wraz
z wnioskiem o przywrócenie terminu do jej wniesienia 7 czerwca 2011 r.,
podnosząc, że z uwagi na nagłe pogorszenie stanu zdrowia jego pełnomocnik
zmuszony był skorzystać z pomocy lekarskiej w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym
Szpitala Powiatowego w L., gdzie pozostał na obserwacji w godzinach od 10.31 do
14.30. Zły stan psychofizyczny pełnomocnika uniemożliwił mu normalne
funkcjonowanie i wykonywanie pracy zawodowej w tym dniu. Doznane przez niego
dolegliwości zdrowotne wymagały pozostawania pod szczególną kontrolą, bowiem
od kilku lat cierpi na powtarzające się dolegliwości nerek oraz wątroby, co wiąże się
z koniecznością przestrzegania diety. Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2011 r.,
Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy przywrócił powodowi termin do wniesienia
apelacji. Sąd Apelacyjny, badając w ramach art. 380 k.p.c. zachowanie terminu do
wniesienia apelacji, uznał, że powołane przez pełnomocnika powoda okoliczności
nie uzasadniały przywrócenia powodowi terminu do wniesienia apelacji. Ponadto
sam wniosek o przywrócenie terminu wraz z apelacją pełnomocnik powoda złożył w
urzędzie pocztowym w dniu 7 czerwca 2011 r., natomiast opłata od apelacji
wpłynęła na rachunek Sądu Okręgowego w K. w dniu 8 czerwca 2011 r., zatem z
jednodniowym opóźnieniem. Z tych względów apelacja jako spóźniona została
odrzucona na podstawie art. 373 k.p.c.
Od postanowienia Sądu Apelacyjnego zażalenie wniósł powód, zarzucając
naruszenie:
- art. 380 w zw. z art. 168 § 1 k.p.c. poprzez uznanie, iż wskazane we
wniosku o przywrócenie terminu do złożenia apelacji okoliczności nie
usprawiedliwiały przywrócenia terminu do wniesienia apelacji wobec czego
apelację należało odrzucić;
3
- art. 169 § 3 k.p.c. poprzez uznanie, iż strona wraz z wnioskiem
o przywrócenie terminu nie dokonała czynności procesowej, co skutkowało
odrzuceniem apelacji powoda.
Powód wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c., przywrócenie terminu do dokonania spóźnionej
czynności procesowej może nastąpić wówczas, jeżeli strona nie dokonała
w terminie czynności procesowej bez swojej winy. Brak winy w dokonaniu
czynności procesowej w terminie będzie zachodził wówczas, gdy jej dokonaniu
w terminie przeszkodziła okoliczność, której, w danych okolicznościach, nie można
było przezwyciężyć przy zachowaniu zwykłej staranności wymaganej od strony
należycie dbającej o swoje sprawy bądź jej pełnomocnika przy dokonywaniu tego
rodzaju czynności (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 14 stycznia
1972 r., III CRN 448/71, OSP 1972, nr 7, poz. 14, z dnia 10 stycznia 2007 r., I CZ
108/06, Lex nr 258547). Obiektywna niezgodność zachowania z obowiązkiem
starannego działania połączona z negatywną oceną takiego postępowania,
oznacza zawinienie w uchybieniu terminu (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 5 października 2011 r., IV CZ 64/11, nie publ.). Wina może przybrać postać
chociażby niedbalstwa (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia
1974 r., II CZ 149/74, OSPiKA 1975, nr 12, poz. 30).
Uwzględniając wskazany wyżej miernik staranności dokonywania czynności
procesowych, należy podzielić ocenę Sądu Apelacyjnego, że pełnomocnik powoda
nie dochował staranności wymaganej od profesjonalnych pełnomocników przy
sporządzaniu i wnoszeniu apelacji. Nie może bowiem usprawiedliwiać zaniechania
wniesienia apelacji w terminie przez zawodowego pełnomocnika strony
okoliczność, że w ostatnim dniu terminu do dokonania tej czynności procesowej
pełnomocnik powoda musiał korzystać przez klika godzin z pomocy medycznej.
Profesjonalny pełnomocnik, planując wniesienie apelacji, czy dokonanie innej
czynności procesowej, musi bowiem uwzględnić, kierując się zwykłym
doświadczeniem życiowym, że w okresie biegu terminu mogą nastąpić czasowe
przeszkody - związane chociażby z wykonywaniem zastępstwa procesowego na
4
rzecz innych stron albo wynikające ze zwykłych zdarzeń życiowych, w tym także
z krótkich niedyspozycji zdrowotnych – utrudniające mu sporządzenie i wniesienie
apelacji w ostatnim dniu terminu. Konieczność uwzględnienia tych przeszkód
obciążała pełnomocnika powoda tym bardziej w sytuacji, gdy cierpiał on na
określone i powtarzające się, krótkotrwałe niedyspozycje zdrowotne, nie mógł więc
wykluczyć pojawienia się tego rodzaju przeszkody w okresie biegu terminu do
wniesienia apelacji. Ponadto, jak wynika z ustaleń faktycznych Sądu Apelacyjnego,
przeszkoda w postaci niedyspozycji żołądkowo-jelitowych pełnomocnika powoda,
która spowodowała kilkugodzinny pobyt pełnomocnika powoda w szpitalu, ustała na
kilka godzin przed upływem terminu do wniesienia apelacji. Nie było więc
obiektywnych przeszkód, aby w tym czasie pełnomocnik mógł dokończyć
sporządzenia apelacji i wnieść ją do sądu. Prowadzi to wniosku, że niezachowanie
terminu do wniesienia apelacji nastąpiło z przyczyn zawinionych przez
pełnomocnika powoda. Zarzut naruszenia art. 380 w zw. z art. 168 § 1 k.p.c. był
więc bezzasadny. Dodać przy tym należy, iż kontrola przez Sąd odwoławczy
zasadności postanowienia Sądu pierwszej instancji o przywróceniu terminu do
wniesienia apelacji nastąpiła na podstawie art. 373 k.p.c., a nie na podstawie
wskazanego w zażaleniu art. 380 k.p.c.
Z tego względu, że podane we wniosku o przywrócenie terminu okoliczności
nie usprawiedliwiały przywrócenia powodowi terminu do wniesienia apelacji bez
znaczenia dla rozstrzygnięcia o zasadności zażalenia pozostaje zarzut naruszenia
art. 169 § 3 k.p.c. na skutek błędnego przyjęcia przez Sąd Apelacyjny, że opłata od
apelacji została uiszczona po terminie. Powód uiścił opłatę przelewem bankowym
(dowód: kopia przelewu z rachunku bankowego – k. 364). W takim przypadku za
dzień uiszczenia opłaty sadowej uznaje się dzień przyjęcia polecenia przelewu
przez bank, w którym zlecający ma swój rachunek, jeżeli przelew w dniu jego
przyjęcia lub w terminie do uiszczenia opłaty miał pokrycie na rachunku
zleceniodawcy. Okoliczność, kiedy bank wykonał polecenie przelewu nie ma w tym
wypadku znaczenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1983 r.,
III PZP 47/83, OSNCP 1984, nr 7, poz. 110, postanowienia Sądu Najwyższego:
z dnia 27 stycznia 1969 r., I PZ 76/68, OSNCP 1969, nr 9, poz. 167 i z dnia
22 kwietnia 2004 r., II CZ 38/04, OSNC 2005, nr 5, poz. 84, z dnia 26 września
5
2008 r., V CZ 54/08, OSNC-ZD 2009, nr 4, poz. 91, z dnia 2 lutego 2011 r., II CZ
199/10, Lex nr 738551). Uwzględniając powyższe, opłata od apelacji została
uiszczona przez powoda 7 czerwca 2011 r., a więc w tym samym dniu, w którym
została wniesiona spóźniona apelacja wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do
jej wniesienia. Uiszczenie przez powoda opłaty od apelacji w terminie
przewidzianym do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do dokonania
spóźnionej czynności procesowej, nie było jednak okolicznością, która – wobec
braku podstaw do uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu – podważała
zasadność odrzucenia przez Sąd Apelacyjny spóźnionej apelacji.
Z tych względów zażalenie jako bezzasadne podlegało oddaleniu na
podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. O kosztach postępowania
zażaleniowego orzeczono na podstawie 98 § 1 i 3, art. 99, art. 391 § 1, art. 39821
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. przy uwzględnieniu przepisów § 10 ust. 1 pkt 21 w zw.
z § 12 ust. 2 pkt 2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
db