III CZ 45/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 45/12
POSTANOWIENIE
Dnia 8 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Maria Szulc
SSA Andrzej Niedużak (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku M. M.
przy uczestnictwie Gminy L., i innych o ustanowienie drogi koniecznej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 sierpnia 2012 r.,
zażalenia uczestnika Gminy L. na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 29 grudnia 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił skargę Gminy L. o
wznowienie postępowania w sprawie o ustanowienie drogi koniecznej, zakończonej
postanowieniem tego Sądu z dnia 28 października 2010 r. Zdaniem Sądu
Okręgowego skarga nie została oparta na ustawowej podstawie wznowienia.
W złożonym zażaleniu skarżąca wnosiła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia przytaczając okoliczności uzasadniające jej zdaniem wznowienie
postępowania.
2
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 410 k.p.c. sąd na posiedzeniu niejawnym bada skargę
o wznowienie postępowania w zakresie zachowania terminu do jej wniesienia,
dopuszczalności i oparcia na ustawowej podstawie. W postanowieniu z dnia 26
września 2007 r. (IV CZ 48/07 – niepubl.) Sąd Najwyższy wskazał, że badanie to
nie może ograniczać się jedynie do oceny twierdzeń zawartych w skardze i jej
uzasadnieniu, lecz powinno także uwzględniać powołane w niej dowody załączone
do skargi. Jeżeli zachodzą wątpliwości czy skarżący dochował przepisanego
terminu lub wątpliwości co do dopuszczalności skargi i oparcia skargi na
ustawowych podstawach, sąd zgodnie z art. 410 § 2 k.p.c., powinien te wątpliwości
wyjaśnić wzywając skarżącego, aby wskazane w skardze okoliczności
uprawdopodobnił. Jeśli w wyniku tych czynności, podjęte przez sąd wątpliwości nie
zostaną usunięte, skargę o wznowienie postępowania należy odrzucić.
Jeżeli skargę oparto na podstawach restytucyjnych określonych w art. 403 § 2
k.p.c., sąd bada, czy istotnie przytoczone fakty i dowody zostały przez stronę
wykryte w czasie, gdy nie było już możliwe powołanie ich w sprawie
prawomocnie zakończonej oraz czy fakty te i dowody istotnie mogły mieć wpływ na
wynik sprawy. Nie chodzi o ocenę, że skarżący udowodnił rzeczywisty wpływ
nowych faktów i dowodów na wynik sprawy, ale o ocenę, że uprawdopodobnił tę
przesłankę (por. też postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 r.,
V CZ 50/11 – niepubl., z dnia 18 stycznia 2012 r., II CZ 146/11 – niepubl.).
W judykaturze Sądu Najwyższego wielokrotnie wyrażany był pogląd, że dla
przyjęcia, iż skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia, nie wystarcza
samo sformułowanie przez skarżącego zarzutów w sposób odpowiadający
ustawowo określonym podstawom wznowienia. Jeżeli z uzasadnienia skargi
wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi, skarga podlega odrzuceniu (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2009 r., II PO 11/08 - niepubl.,
z dnia 2 grudnia 2011 r., III UZ 28/11 – niepubl.). Restytucyjna podstawa
wznowienia postępowania z art. 403 § 2 in fine k.p.c. jest spełniona, gdy
przytoczone okoliczności faktyczne i dowody są nowe, to znaczy takie, z których
strona nie mogła skorzystać w postępowaniu prawomocnie zakończonym.
„Wykrycie”, o którym mowa w art. 403 § 2 k.p.c., odnosi się do okoliczności
3
i dowodów w poprzednim postępowaniu w ogóle nie ujawnionych i wówczas
nieujawnialnych, bo stronie nieznanych. Nie dotyczy to takich okoliczności, które
strona mogła powołać w prawomocnie zakończonym postępowaniu, mając ku temu
obiektywnie istniejącą możliwość. Środek dowodowy, który powstał po
uprawomocnieniu się wyroku (postanowienia), nie stanowi podstawy wznowienia
przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
25 maja 2011 r., II CZ 20/11 – niepubl., z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 132/11 –
niepubl., z dnia 22 lipca 2008 r., II UZ 31/08 – niepubl.).
Analiza uzasadnienia skargi złożonej przez Gminę L. prowadzi do wniosków
zbieżnych z tymi, jakie Sąd Okręgowy zaprezentował w uzasadnieniu
zaskarżonego postanowienia. Nie mieszczą się bowiem w dyspozycji art. 403 § 2 in
fine k.p.c. takie okoliczności i środki dowodowe, które były objęte wnioskami
dowodowymi zgłaszanymi w toku postępowania prawomocnie zakończonego, które
to wnioski przez sądy rozpoznające sprawę zostały oddalone. Podobnie podjęcie
przez Gminę wiedzy o konieczności uzyskania decyzji administracyjnej obejmującej
pozwolenie na wykonanie robót budowlanych, nie stanowi wykrycia okoliczności
faktycznej ani środka dowodowego. Odnośnie do przejęcia przez Gminę odcinka
drogi pozostającej wcześniej w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych
i Autostrad, to skarżąca wprost, także w zażaleniu przyznaje, iż dysponowała
wiedzą w tym przedmiocie już w toku postępowania przed sądami meriti.
Fakt, że definitywne zakończenie procedur z tym związanych nastąpiło później, nie
ma znaczenia dla stanu wiedzy i świadomości Gminy.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 8 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Maria Szulc
SSA Andrzej Niedużak (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku M. M.
przy uczestnictwie Gminy L., i innych o ustanowienie drogi koniecznej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 sierpnia 2012 r.,
zażalenia uczestnika Gminy L. na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 29 grudnia 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił skargę Gminy L. o
wznowienie postępowania w sprawie o ustanowienie drogi koniecznej, zakończonej
postanowieniem tego Sądu z dnia 28 października 2010 r. Zdaniem Sądu
Okręgowego skarga nie została oparta na ustawowej podstawie wznowienia.
W złożonym zażaleniu skarżąca wnosiła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia przytaczając okoliczności uzasadniające jej zdaniem wznowienie
postępowania.
2
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 410 k.p.c. sąd na posiedzeniu niejawnym bada skargę
o wznowienie postępowania w zakresie zachowania terminu do jej wniesienia,
dopuszczalności i oparcia na ustawowej podstawie. W postanowieniu z dnia 26
września 2007 r. (IV CZ 48/07 – niepubl.) Sąd Najwyższy wskazał, że badanie to
nie może ograniczać się jedynie do oceny twierdzeń zawartych w skardze i jej
uzasadnieniu, lecz powinno także uwzględniać powołane w niej dowody załączone
do skargi. Jeżeli zachodzą wątpliwości czy skarżący dochował przepisanego
terminu lub wątpliwości co do dopuszczalności skargi i oparcia skargi na
ustawowych podstawach, sąd zgodnie z art. 410 § 2 k.p.c., powinien te wątpliwości
wyjaśnić wzywając skarżącego, aby wskazane w skardze okoliczności
uprawdopodobnił. Jeśli w wyniku tych czynności, podjęte przez sąd wątpliwości nie
zostaną usunięte, skargę o wznowienie postępowania należy odrzucić.
Jeżeli skargę oparto na podstawach restytucyjnych określonych w art. 403 § 2
k.p.c., sąd bada, czy istotnie przytoczone fakty i dowody zostały przez stronę
wykryte w czasie, gdy nie było już możliwe powołanie ich w sprawie
prawomocnie zakończonej oraz czy fakty te i dowody istotnie mogły mieć wpływ na
wynik sprawy. Nie chodzi o ocenę, że skarżący udowodnił rzeczywisty wpływ
nowych faktów i dowodów na wynik sprawy, ale o ocenę, że uprawdopodobnił tę
przesłankę (por. też postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 r.,
V CZ 50/11 – niepubl., z dnia 18 stycznia 2012 r., II CZ 146/11 – niepubl.).
W judykaturze Sądu Najwyższego wielokrotnie wyrażany był pogląd, że dla
przyjęcia, iż skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia, nie wystarcza
samo sformułowanie przez skarżącego zarzutów w sposób odpowiadający
ustawowo określonym podstawom wznowienia. Jeżeli z uzasadnienia skargi
wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi, skarga podlega odrzuceniu (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2009 r., II PO 11/08 - niepubl.,
z dnia 2 grudnia 2011 r., III UZ 28/11 – niepubl.). Restytucyjna podstawa
wznowienia postępowania z art. 403 § 2 in fine k.p.c. jest spełniona, gdy
przytoczone okoliczności faktyczne i dowody są nowe, to znaczy takie, z których
strona nie mogła skorzystać w postępowaniu prawomocnie zakończonym.
„Wykrycie”, o którym mowa w art. 403 § 2 k.p.c., odnosi się do okoliczności
3
i dowodów w poprzednim postępowaniu w ogóle nie ujawnionych i wówczas
nieujawnialnych, bo stronie nieznanych. Nie dotyczy to takich okoliczności, które
strona mogła powołać w prawomocnie zakończonym postępowaniu, mając ku temu
obiektywnie istniejącą możliwość. Środek dowodowy, który powstał po
uprawomocnieniu się wyroku (postanowienia), nie stanowi podstawy wznowienia
przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
25 maja 2011 r., II CZ 20/11 – niepubl., z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 132/11 –
niepubl., z dnia 22 lipca 2008 r., II UZ 31/08 – niepubl.).
Analiza uzasadnienia skargi złożonej przez Gminę L. prowadzi do wniosków
zbieżnych z tymi, jakie Sąd Okręgowy zaprezentował w uzasadnieniu
zaskarżonego postanowienia. Nie mieszczą się bowiem w dyspozycji art. 403 § 2 in
fine k.p.c. takie okoliczności i środki dowodowe, które były objęte wnioskami
dowodowymi zgłaszanymi w toku postępowania prawomocnie zakończonego, które
to wnioski przez sądy rozpoznające sprawę zostały oddalone. Podobnie podjęcie
przez Gminę wiedzy o konieczności uzyskania decyzji administracyjnej obejmującej
pozwolenie na wykonanie robót budowlanych, nie stanowi wykrycia okoliczności
faktycznej ani środka dowodowego. Odnośnie do przejęcia przez Gminę odcinka
drogi pozostającej wcześniej w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych
i Autostrad, to skarżąca wprost, także w zażaleniu przyznaje, iż dysponowała
wiedzą w tym przedmiocie już w toku postępowania przed sądami meriti.
Fakt, że definitywne zakończenie procedur z tym związanych nastąpiło później, nie
ma znaczenia dla stanu wiedzy i świadomości Gminy.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.