Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KO 107/11
POSTANOWIENIE
Dnia 13 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Michał Laskowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Puszkarski
SSN Dorota Rysińska
na posiedzeniu w dniu 13 września 2012 r.,
po rozpoznaniu sprawy J. B.
skazanego za przestępstwo z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii
o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem Sądu Apelacyjnego z
dnia 22 sierpnia 2007 r., utrzymującym w mocy wyrok Sądu Okręgowego z dnia 20
czerwca 2007 r
na podstawie art. 544 § 2 i 3 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić wniosek;
2. zwolnić J. B. od kosztów sądowych
postępowania o wznowienie.
UZASADNIENIE
J. B., obywatel polski , zamieszkały/…/, skazany został przez Sąd Rejonowy
w Malmö wyrokiem z dnia 14 grudnia 2005 r., za to, że wspólnie z inną ustaloną
osobą wwiózł do Szwecji 21,9 kg amfetaminy, to jest za winnego przestępstwa z §
6 ust. 3 szwedzkiej ustawy o odpowiedzialności karnej za przemyt, za które
skazano go na karę 10 lat pozbawienia wolności.
Po wystąpieniu Szwecji o przejęcie kary do wykonania na terytorium Polski i
stwierdzeniu dopuszczalności tego przejęcia, Sąd Okręgowy, postanowieniem z
dnia 20 czerwca 2007 r., określił jako podstawę prawną skazania J. B. według
prawa polskiego - art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
2
narkomanii i uznał, że wykonaniu podlegać będzie kara 10 lat pozbawienia
wolności, na poczet której zaliczył okresy kary już wykonanej. Po rozpoznaniu
zażalenia skazanego, Sąd Apelacyjny, postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2007 r.,
utrzymał w mocy postanowienie Sądu Okręgowego.
Wniosek o wznowienie postępowania zakończonego tym postanowieniem
złożyła obrońca skazanego. Obrońca, wskazując przepis art. 540 § 1 pkt 2 ppkt b
k.p.k. (we wniosku błędnie powołano się na art. 540 § 1 pkt 1 ppkt b) podniosła, że
sąd określając, według prawa polskiego, karę jaka podlega wykonaniu „nie
uwzględnił okoliczności zobowiązujących do jej nadzwyczajnego złagodzenia oraz
nie dostosował wymierzonej kary do okoliczności danej sprawy, a w szczególności
do ustawodawstwa szwedzkiego, przewidującego obligatoryjne warunkowe
przedterminowe zwolnienie po odbyciu przez skazanego 2/3 kary" oraz, że
„państwo skazania nie przekazało państwu wykonania wszystkich wymagalnych
dokumentów , tj. tekstu przepisów szwedzkiego kodeksu karnego, mówiących o
przesłankach i warunkach warunkowego przedterminowego zwolnienia". Obrońca
skazanego wniosła o uchylenie obu wskazanych we wniosku postanowień i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.
Prokurator Prokuratury Generalnej wniosła o oddalenie wniosku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Przepis art. 540 § 1 pkt 2 lit. b, na który de facto powołano się we wniosku
obrońcy, przewiduje wznowienie postępowania, jeżeli po wydaniu orzeczenia
ujawnią się nowe fakty lub dowody nieznane przedtem sądowi, wskazujące na to,
że prawomocne orzeczenie z powodu nowych faktów i dowodów jest niesłuszne.
Podstawa wznowienia postępowania propter nova opierać się może tylko na takich
faktach lub dowodach, z którymi sąd nie zapoznał się w toku prawomocnie
zakończonego postępowania, inaczej mówiąc, nie znał ich przy orzekaniu. Dowód
ten lub fakt wskazywać ma jednocześnie na wystąpienie jednej z sytuacji, o których
mowa w punkcie 2 art. 540 § 1 k.p.k.
Na wstępie stwierdzić należy, że fakty przedstawione we wniosku o
wznowienie nie są nowe. Kwestię warunkowego przedterminowego zwolnienia z
odbycia reszty kary w myśl przepisów obowiązujących w Szwecji poruszono
bowiem nie tylko w wyroku sądu w Malmö, ale w sposób zbieżny z argumentacją
zawartą w uzasadnieniu wniosku o wznowienie przedstawił je sam skazany w
zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego o stwierdzenie dopuszczalności
3
przejęcia kary do wykonania (k.55 akt), które to zażalenie znalazło się w aktach
sprawy przed wydaniem postanowień, których uchylenia domaga się obecnie
obrońca skazanego. Kwestia ta później stała się przedmiotem szczegółowej analizy
dokonanej przez Sąd Okręgowy w postanowieniu z dnia 27 września 2011 r.
Trudno w tej sytuacji uznać, że fakty związane z kształtem przepisów dotyczących
warunkowego przedterminowego zwolnienia obowiązujących w Szwecji miały walor
nowości w rozumieniu art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. Zauważyć przy tym trzeba, że z
treści art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. wynika, że poza ujawnieniem nowych faktów lub
dowodów nie znanych przedtem sądowi, powinny one nadto wskazywać na jedną z
sytuacji opisanych w podpunktach a, b lub c tego przepisu. Tymczasem bez
względu na wcześniejsze wywody, trudno uznać, aby w opisanej we wniosku
sytuacji procesowej można było przyjąć, że sąd nie uwzględnił okoliczności
zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary, na co powołano się we
wniosku. W świetle okoliczności sprawy można by ewentualnie dopatrywać się tylko
podstawy do warunkowego przedterminowego zwolnienia, a nie nadzwyczajnego
złagodzenia kary. Także zatem z tego punktu widzenia brak jest podstaw do
uwzględnienia wniosku.
Stwierdzić jednocześnie należy, że zgodnie z art. 9 ust. 3 i art. 10 Konwencji
strasburskiej z dnia 21 marca 1983 r. o przekazywaniu osób skazanych na karę
pozbawienia wolności państwo wykonania związane jest rodzajem i wymiarem
orzeczonej kary, przy czym wykonanie to odbywa się zgodnie z prawem państwa
wykonania. Zauważyć przy tym trzeba, że z wyroku Sądu Rejonowego w Malmö
wynika, że J. B. skazany został na karę 10 lat pozbawienia wolności. W wyroku nie
wspomniano o warunkowym zwolnieniu, natomiast w decyzji o okresie odbywania
kary wydanej przez Zarząd Służby Więziennej w Kumli określono datę
najwcześniejszego zwolnienia warunkowego na dzień 15 lutego 2012 r. Jest to
dzień odbycia części 2/3 kary 10 lat pozbawienia wolności. Zaznaczyć na
marginesie należy, że zgodnie z art. 78 § 1 polskiego Kodeksu karnego skazanego
można zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary. Trudno w tej sytuacji orzec,
które z tych rozwiązań - polskie czy szwedzkie jest bardziej korzystne dla
skazanego. Jak wynika z treści szwedzkiego wniosku o przekazanie J. B. do Polski,
strona szwedzka domagała się „dokładnych informacji o tym, jak szybko J. B. może
oczekiwać zwolnienia po przeniesieniu go do Polski". Dopiero po ich uzyskaniu
podjęto w Szwecji decyzję o przekazaniu skazanego. Przyjąć w tej sytuacji należy,
4
że także właściwy organ państwa wydania orzeczenia porównywał przepisy
dotyczące warunkowego zwolnienia obowiązujące w Polsce i Szwecji w kontekście
sytuacji skazanego.
Wynik tych rozważań nie ma przy tym obecnie znaczenia w przedmiotowej
sprawie. W toku wykonywania kary wymierzonej skazanemu zastosowanie znajdują
bowiem zgodnie z art. 9 ust. 3 Konwencji strasburskiej przepisy prawa polskiego,
zaś zapis o „najwcześniejszym” terminie warunkowego zwolnienia J. B. nie stanowił
części orzeczenia o karze zawartego w wyroku skazującym.
Ustosunkowując się do wywodów wniosku odnoszących się do Decyzji
Ramowej Rady związanej m. in. z warunkowym zwolnieniem zwrócić należy uwagę
na znajdujący się od 1 stycznia 2012 r. w Kodeksie postępowania karnego Rozdział
66g dotyczący wystąpienia państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie
kary pozbawienia wolności, a zwłaszcza na treść art. 611tm. Zauważyć trzeba, że
stosowanie unormowań dotyczących warunkowego zwolnienia, które obowiązują w
państwie wydania orzeczenia jest w zasadzie niedopuszczalne wobec braku
implementowania przepisu art. 17 ust. 3 Decyzji Ramowej 2008/909/WSiSW, co
wynikało ze świadomej decyzji polskiego ustawodawcy (druk sejmowy nr 4583/VI z
dnia 17 sierpnia 2011 r.; zob. także J. Grajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn,
Komentarz aktualizowany do art. 425-673 Kodeksu postępowania karnego,
Warszawa 2012, art. 611tm, teza 8). Zgodnie z art. 611 tm § 2 k.p.k. sąd lub inny
organ wydania orzeczenia może jedynie domagać się informacji o treści prawa
polskiego mającego zastosowanie do warunkowego zwolnienia i ewentualnie, po
zapoznaniu się z nimi, może cofnąć swoje wystąpienie do czasu rozpoczęcia
wykonywania kary.
Biorąc pod uwagę powyższe nie można uznać, aby w sprawie spełnione
zostały przesłanki konieczne dla wznowienia postępowania określone w art. 540 §
1 pkt 2 ppkt 1 k.p.k. W tej sytuacji wniosek oddalono. Biorąc pod uwagę sytuację
finansową skazanego i okres, w którym jest on pozbawiony wolności, zwolniono go
od kosztów postępowania o wznowienie.