Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 58/12
POSTANOWIENIE
Dnia 28 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Lech Paprzycki
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 28 września 2012 r.,
sprawy P. W.
oskarżony z art.200 §1 kk
z powodu kasacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej
od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 8 lipca 2011 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego
z dnia 2 lutego 2011 r.,
p o s t a n o w i ł:
1. oddala kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. obciąża oskarżycielkę posiłkową D. W. kosztami sądowymi
postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 8 lipca 2011 r., w sprawie […], utrzymał w
mocy wyrok Sądu Rejonowego z dnia 2 lutego 2011 r., wydany w sprawie […],
dokonując sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej zawartej w części wstępnej
wyroku, którym P. W. został uniewinniony od zarzutu popełnienia czynu
zakwalifikowanego w akcie oskarżenia z art. 200 § 1 kk.
Od powyższego wyroku Sądu Okręgowego, kasację na niekorzyść
oskarżonego P. W. wniósł pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej D. W. i, zarzucając
„1) obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 185a § 1 kpk w zw. z art. 9 §
1 i art. 2 § 2 kpk mającą istotny wpływ na treść wyroku, polegającą na uznaniu
przez Sąd odwoławczy, że nie wyszły na jaw istotne okoliczności przemawiających
2
za powtórnym przesłuchaniem pokrzywdzonych, w sytuacji, gdy dopiero po
zamknięciu przewodu sądowego okazało się, że dzieci nie były pouczone o prawie
odmowy składania zeznań, a powołana w sprawie biegła psycholog B. J.
wskazywała w swojej opinii na możliwość i zasadność powtórnego badania J. i A.
W., 2) obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 424 § 1 pkt 1 kpk,
poprzez zignorowanie wskazywanej w apelacji pełnomocnika oskarżyciel
posiłkowej okoliczności, iż posiedzenie w przedmiocie przesłuchania małoletniego
świadka w dniu 4 stycznia 2011 r. prowadzone było przez Sędziego nie należącego
do składu orzekającego w sprawie, co stanowiło nie znajdujące oparcia w
przepisach kodeksu postępowania karnego naruszenie zasady bezpośredniości
(art. 396 § 2 i art. 97 kpk a contrario), 3) obrazę przepisów postępowania, a
mianowicie art. 105 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 413 § 1 pkt 4 kpk, polegającą na
uznaniu przez Sąd odwoławczy, że nie zawarcie przez Sąd I instancji opisu
zarzucanego oskarżonemu czynu w wyroku z dnia 2 lutego 2011 r. stanowi
oczywistą omyłkę pisarską, która można sprostować stosując art. 105 kpk, podczas
gdy brak taki stanowi rażące naruszenie przepisów postępowania czyniące wyrok
niekompletnym”, wniósł o uchylenie wyroków Sądów obu instancji i przekazanie
sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Prokurator Prokuratury Okręgowej, w odpowiedzi na kasację, wniósł o jej
oddalenie jako bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej D. W. jest oczywiście
bezzasadna, w rozumieniu art. 535 § 3 kpk, i jako taka została oddalona, natomiast
oskarżycielka posiłkowa została obciążona kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego na podstawie art. 626 § 1 kpk i art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 518 kpk.
Przede wszystkim zauważyć należy, że zarzuty z pkt 1) i 2) kasacji stanowią,
w istocie, powtórzenie zarzutów apelacji, będąc, w zasadzie, skierowane przeciwko
orzeczeniu Sądu pierwszej instancji, co znalazło swój wyraz także w powołaniu,
jako naruszonego, przepisu art. 424 § 1 pkt 1 kpk, który, w tej sprawie, mógł
dotyczyć tylko wyroku Sądu Rejonowego a nie wyroku Sądu Okręgowego.
Orzeczenia tego ostatniego Sądu dotyczy wyłącznie zarzut z punktu 3)
kasacji, ale okazuje się on oczywiście bezzasadny. Nie może bowiem ulegać
wątpliwości, czego autor kasacji, w istocie, także nie kwestionuje, że uniewinnienie
dotyczyło jedynego zarzutu jaki w tej sprawie został sformułowany przez
3
oskarżyciela publicznego w akcie oskarżenia. Brak występujący w wyroku Sądu
Rejonowego, bez wątpienia, nie dotyczył rozstrzygnięcia merytorycznego, a
pominięcie w podpisanym przez Sędziego wyroku treści zarzutu było wynikiem,
oczywiście nagannej, ale tylko jego nieuwagi. Ten brak, w świetle unormowania art.
105 kpk w zw. z art. 413 § 1 pkt 4 kpk można było uznać za „oczywistą omyłkę
pisarską” w tym wyroku i dokonać jej sprostowania, co słusznie stało się udziałem
Sądu odwoławczego w wydanym przezeń wyroku.
Inna jest sytuacja, jeżeli chodzi o pozostałe zarzuty kasacji pełnomocnika,
które, także w kontekście jej uzasadnienia, uznać należy za zarzut naruszenia
przepisu art. 457 § 3 kpk, wobec, w ocenie autora kasacji, nieprzekonującego
odniesienia się przez Sąd odwoławczy do zarzutów apelacji. Jednakże, również tak
ujęty zarzut kasacji uznać należało za oczywiście bezzasadny.
Brak bowiem było podstawy prawnej do ponownego przesłuchania
małoletnich świadków, także w świetle opinii biegłych psychologów, gdyż, z jednej
strony, „nie wyszły na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga
ponownego przesłuchania” tych świadków – okoliczności dotyczących zarzucanego
czynu i sprawcy - oskarżonego, o czym mowa w art. 185a § 1 kpk, a z drugiej, co
trafnie stwierdził już Sąd Najwyższy w uzasadnieniu poprzedniego wyroku
wydanego w tej sprawie, ponowne przesłuchanie małoletnich z punktu widzenia
oceny psychologicznej jest niecelowe, a to przekłada się na brak możliwości
ustalenia wartości dowodowej (wiarygodności) zeznań tych świadków złożonych w
toku postępowania przygotowawczego. Wszystko to w sytuacji, gdy z tych zeznań i
tak w tym postępowaniu procesowo skorzystać nie można, jako że zostały one
złożone bez uprzedniego uprzedzenia świadków o możliwości odmowy złożenia
zeznań w stosunku do podejrzanego będącego ich ojcem. W tej sprawie, wobec
konieczności zrezygnowania z zeznań małoletnich świadków, nie ma dowodów,
które pozwoliłyby w sposób niewątpliwy ustalić, że oskarżony P. W. dopuścił się
zarzuconego mu czynu.
Oczywiście bezzasadny jest także zarzut z pkt 2) kasacji. Przede wszystkim
należało mieć na uwadze to, że ustawa, w art. 185a kpk, nie wymaga, żeby
czynność przesłuchania małoletniego wykonywał sędzia, który później sam albo w
składzie wieloosobowym, stanowi sąd orzekający w sprawie. Po drugie, w tej
sprawie, czynność przesłuchania w czasie posiedzenia w dniu 4 stycznia 2011 r.
nie została wykonana. W końcu, autor kasacji nawet nie podejmuje próby
4
wykazania, żeby odbycie w tym dniu posiedzenia przez Sędziego, którego, który
nie stanowił następnie Sądu orzekającego w tej sprawie, mogło mieć wpływ na
treść orzeczenia (art. 438 pkt 2 kpk).
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu.