IV CZ 67/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 67/12
POSTANOWIENIE
Dnia 5 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Marta Romańska
SSA Władysław Pawlak (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi dłużnika
na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym
w sprawie egzekucyjnej
z wniosku wierzyciela S. B. S. A. SA z siedzibą w Paryżu, Oddziału w Polsce z
siedzibą w W.
przy uczestnictwie dłużnika A. B.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 5 października 2012 r.,
zażalenia dłużnika
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 20 lipca 2011 r.,
1. oddala zażalenie;
2. przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego na rzecz
radcy prawnego J. K. wynagrodzenie w kwocie 120 (sto
dwadzieścia) zł. powiększonej o podatek od towarów i
usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
dłużnikowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 20 lipca 2011 r. Sąd Okręgowy,
działający jako sąd drugiej instancji odrzucił, skargę kasacyjną dłużnika A. B. od
postanowienia tegoż Sądu z dnia 8 grudnia 2010 r., którym oddalił zażalenie
dłużnika od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 6 października 2008 r.
(odrzucające zażalenie dłużnika na zarządzenie Przewodniczącego w przedmiocie
zwrotu wniosku dłużnika o wyłączenie sędziego).
W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 3981
k.p.c. skarga kasacyjna
przysługuje w sprawach, w których sąd drugiej instancji wydał prawomocne
orzeczenie merytoryczne lub postanowienie o odrzuceniu pozwu albo umorzeniu
postępowania. Tymczasem zaskarżone postanowienie nie rozstrzyga sprawy
merytorycznie, ani też nie jest postanowieniem odrzucającym pozew albo
umarzającym postępowanie.
Ponadto zwrócił uwagę, iż, stosownie do art. 871
§ 1 k.p.c. w postępowaniu
przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub
radców prawnych. W przedmiotowej sprawie zaś dłużnik osobiście sporządził
skargę kasacyjną.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia podał przepis art. 3986
§ 2 k.p.c.
w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
W zażaleniu wniesionym przez profesjonalnego pełnomocnika, dłużnik
domaga się uchylenia postanowienia z dnia 20 lipca 2011 r. i przekazania sprawy
Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania z zasądzeniem kosztów
postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Zarzucił naruszenie: art. 126 § 1 k.p.c. w zw. z art. 394 § 3 k.p.c. art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz art. 3986
§ 2 k.p.c. poprzez sprzeczne z interesem strony
zakwalifikowanie wniesionego pisma jako skargi kasacyjnej i w konsekwencji
nieuzasadnione odrzucenie środka odwoławczego dłużnika; art. 130 § 5 k.p.c.
poprzez jego zastosowanie; art. 871
§ 1 k.p.c. poprzez niezasadne przyjęcie,
że brak podpisu profesjonalnego pełnomocnika na środku odwoławczym
skierowanym do Sądu Najwyższego ma charakter braku nieusuwalnego.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
3
Odrzucony środek odwoławczy dłużnika zatytułowany przez niego jako
„skarga kasacyjna i zażalenie”, a potraktowany przez Sąd drugiej instancji jako
skarga kasacyjna, został sporządzony z naruszeniem art. 871
§ 1 k.p.c. W związku
z tym taki środek odwoławczy niezależnie od nazwy, którą mu nadała strona
pozbawiona zdolności postulacyjnej podlegał odrzuceniu. Stosownie do
powołanego przepisu, w postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje
zastępstwo stron przez adwokatów i radców prawnych, co oznacza, iż skarga
kasacyjna czy też zażalenie powinny być sporządzone i podpisane przez
profesjonalnego pełnomocnika, chyba że strona jest osobą mającą kwalifikacje
wskazane w § 2 tegoż artykułu. Konsekwencją braku zdolności postulacyjnej strony
jest niedopuszczalność środka odwoławczego skierowanego przez nią osobiście do
Sądu Najwyższego, skutkującą odrzuceniem go bez wzywania o jego uzupełnienie
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 132/11, nie
publ. i z dnia 21 września 2011 r. I CZ 59/11 nie publ.).
Po drugie, wniesiony przez dłużnika środek odwoławczy podlegał odrzuceniu
nie tylko na podstawie wskazanej przez Sąd drugiej instancji, tj. art. 3981
§ 1 k.p.c.,
ale także ze względu na treść art. 3941
§ 2 k.p.c. Mianowicie, postanowienie,
którego dotyczył ten środek było wydane w wyniku kontroli instancyjnej,
a w dodatku nie było orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie, jak
również ze względu na przedmiot sprawy zażalenie nie było dopuszczalne, skoro
w tego rodzaju sprawach (skarga na czynność komornika) skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 39814
k.p.c.
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielnej dłużnikowi z urzędu
w postępowaniu zażaleniowym orzeczono w oparciu o przepisy § 12 ust. 2 pkt 2
w zw. z § 10 ust. 1pkt 8 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz
ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę
prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz.1349 z poz. zm.).
POSTANOWIENIE
Dnia 5 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Marta Romańska
SSA Władysław Pawlak (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi dłużnika
na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym
w sprawie egzekucyjnej
z wniosku wierzyciela S. B. S. A. SA z siedzibą w Paryżu, Oddziału w Polsce z
siedzibą w W.
przy uczestnictwie dłużnika A. B.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 5 października 2012 r.,
zażalenia dłużnika
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 20 lipca 2011 r.,
1. oddala zażalenie;
2. przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego na rzecz
radcy prawnego J. K. wynagrodzenie w kwocie 120 (sto
dwadzieścia) zł. powiększonej o podatek od towarów i
usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
dłużnikowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 20 lipca 2011 r. Sąd Okręgowy,
działający jako sąd drugiej instancji odrzucił, skargę kasacyjną dłużnika A. B. od
postanowienia tegoż Sądu z dnia 8 grudnia 2010 r., którym oddalił zażalenie
dłużnika od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 6 października 2008 r.
(odrzucające zażalenie dłużnika na zarządzenie Przewodniczącego w przedmiocie
zwrotu wniosku dłużnika o wyłączenie sędziego).
W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 3981
k.p.c. skarga kasacyjna
przysługuje w sprawach, w których sąd drugiej instancji wydał prawomocne
orzeczenie merytoryczne lub postanowienie o odrzuceniu pozwu albo umorzeniu
postępowania. Tymczasem zaskarżone postanowienie nie rozstrzyga sprawy
merytorycznie, ani też nie jest postanowieniem odrzucającym pozew albo
umarzającym postępowanie.
Ponadto zwrócił uwagę, iż, stosownie do art. 871
§ 1 k.p.c. w postępowaniu
przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub
radców prawnych. W przedmiotowej sprawie zaś dłużnik osobiście sporządził
skargę kasacyjną.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia podał przepis art. 3986
§ 2 k.p.c.
w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
W zażaleniu wniesionym przez profesjonalnego pełnomocnika, dłużnik
domaga się uchylenia postanowienia z dnia 20 lipca 2011 r. i przekazania sprawy
Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania z zasądzeniem kosztów
postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Zarzucił naruszenie: art. 126 § 1 k.p.c. w zw. z art. 394 § 3 k.p.c. art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz art. 3986
§ 2 k.p.c. poprzez sprzeczne z interesem strony
zakwalifikowanie wniesionego pisma jako skargi kasacyjnej i w konsekwencji
nieuzasadnione odrzucenie środka odwoławczego dłużnika; art. 130 § 5 k.p.c.
poprzez jego zastosowanie; art. 871
§ 1 k.p.c. poprzez niezasadne przyjęcie,
że brak podpisu profesjonalnego pełnomocnika na środku odwoławczym
skierowanym do Sądu Najwyższego ma charakter braku nieusuwalnego.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
3
Odrzucony środek odwoławczy dłużnika zatytułowany przez niego jako
„skarga kasacyjna i zażalenie”, a potraktowany przez Sąd drugiej instancji jako
skarga kasacyjna, został sporządzony z naruszeniem art. 871
§ 1 k.p.c. W związku
z tym taki środek odwoławczy niezależnie od nazwy, którą mu nadała strona
pozbawiona zdolności postulacyjnej podlegał odrzuceniu. Stosownie do
powołanego przepisu, w postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje
zastępstwo stron przez adwokatów i radców prawnych, co oznacza, iż skarga
kasacyjna czy też zażalenie powinny być sporządzone i podpisane przez
profesjonalnego pełnomocnika, chyba że strona jest osobą mającą kwalifikacje
wskazane w § 2 tegoż artykułu. Konsekwencją braku zdolności postulacyjnej strony
jest niedopuszczalność środka odwoławczego skierowanego przez nią osobiście do
Sądu Najwyższego, skutkującą odrzuceniem go bez wzywania o jego uzupełnienie
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 132/11, nie
publ. i z dnia 21 września 2011 r. I CZ 59/11 nie publ.).
Po drugie, wniesiony przez dłużnika środek odwoławczy podlegał odrzuceniu
nie tylko na podstawie wskazanej przez Sąd drugiej instancji, tj. art. 3981
§ 1 k.p.c.,
ale także ze względu na treść art. 3941
§ 2 k.p.c. Mianowicie, postanowienie,
którego dotyczył ten środek było wydane w wyniku kontroli instancyjnej,
a w dodatku nie było orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie, jak
również ze względu na przedmiot sprawy zażalenie nie było dopuszczalne, skoro
w tego rodzaju sprawach (skarga na czynność komornika) skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 39814
k.p.c.
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielnej dłużnikowi z urzędu
w postępowaniu zażaleniowym orzeczono w oparciu o przepisy § 12 ust. 2 pkt 2
w zw. z § 10 ust. 1pkt 8 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz
ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę
prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz.1349 z poz. zm.).