Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 246/12
POSTANOWIENIE
Dnia 17 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej
na posiedzeniu w trybie art 535 § 3 k.p.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 17 października 2012 r.
sprawy D. L.,
skazanego z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii,
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę D. L.,
od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 11 kwietnia 2012 r
utrzymującego w mocy wyrok z dnia 15 listopada 2011 r.,/…/ postanowił :
I. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
II. obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego;
III. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. C. -
Kancelaria Adwokacka kwotę 442, 80 zł (czterysta czterdzieści
dwa i 80/100), zawierającą 23 % VAT, za sporządzenie i
wniesienie kasacji z urzędu.
UZASADNIENIE
Kasacja obrońcy D. L. wniesiona od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 11
kwietnia 2012r. była bezzasadna w stopniu oczywistym, uzasadniającym jej
oddalenie w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
W kasacji tej, powołując przepis art. 523 § 1 k.p.k., podniesiono trzy zarzuty:
1. naruszenia przepisów prawa procesowego wskazanego w art. 438 pkt 2
k.p.k., mającego istotny wpływ na treść orzeczenia, a to przepisu art. 5 § 2 k.p.k.;
2. naruszenia przepisów prawa procesowego wskazanego w art. 438 pkt 1
k.p.k., polegającego na obrazie przepisów prawa materialnego, a to art. 1 § 1 i § 3
k.k.;
2
3. naruszenia przepisów prawa procesowego wskazanego w art. 438 pkt 1
k.p.k., polegającego na obrazie przepisów prawa materialnego, a to przepisu art. 9
§ 1 k.k.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł
o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej, szczegółowo uzasadniając swoje
stanowisko.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
W pierwszym rzędzie należy przypomnieć, że kasacja jest nadzwyczajnym
środkiem zaskarżenia, cechującym się wysokim rygoryzmem. Wnoszona może być
wyłącznie od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego kończącego
postępowanie – art. 519 k.p.k., z czego wynika, że to uchybienia tego sądu, a nie
sądu pierwszej instancji, stanowią przedmiot kontroli kasacyjnej. Podstawą kasacji
może być jedynie wystąpienie w sprawie bezwzględnej podstawy odwoławczej
przewidzianej w art. 439 k.p.k. bądź inne rażące naruszenie prawa, jeżeli mogło
mieć istotny wpływ na treść orzeczenia – art. 523 § 1 k.p.k. Z tego przepisu wynika
niedopuszczalność podnoszenia w kasacji zarzutu dokonania w sprawie błędnych
ustaleń faktycznych. W końcu, zgodnie z art. 536 k.p.k., kasację rozpoznaje się w
granicach podniesionych zarzutów, a w zakresie szerszym, tylko w wypadkach
określonych w art. 435, 439 i 455 k.p.k., które w tej sprawie nie wystąpiły.
Oceniając wniesioną kasację przez pryzmat wskazanych powyżej wymagań
formalnych, stwierdzić trzeba, że żaden z zarzutów kasacji obrońcy D. L. ich nie
respektuje.
Całkowicie zbędne było powoływanie w kasacji jako naruszonego przepisu
art. 438 pkt 2 czy pkt 1 k.p.k. Przepisy te wymieniają względne przyczyny
odwoławcze w zwyczajnym postępowaniu odwoławczym, a nie w postępowaniu
kasacyjnym. W istocie zatem obrońca skazanego wskazał na naruszenie przepisów
art. 5 § 2 k.p.k., art. 1 § 1 i § 3 k.k. oraz art. 9 § 1 k.k. Pomiędzy tymi zarzutami
zachodzi jednak wewnętrzna sprzeczność. Podniesienie zarzutu naruszenia prawa
materialnego sensowne jest bowiem wyłącznie wówczas, gdy nie są
kwestionowane ustalenia faktyczne bądź gdy zarzut dotyczy postąpienia wbrew
nakazom lub zakazom określonym w przepisach prawa materialnego. Tymczasem
zarzut naruszenia art. 5 § 2 k.p.k. jednoznacznie wymierzony jest w ustalenia
faktyczne, gdyż zmierza do wykazania, że sąd bezzasadnie nie zastosował reguły
in dubio pro reo. Ta niespójność kasacji niewątpliwie ma źródło w pozornym jednie
3
skonstruowaniu zarzutów rażącego naruszenia prawa – stosownie do dyspozycji
art. 523 § 1 k.p.k. – choć w istocie, jak dostrzegł to już prokurator w pisemnej
odpowiedzi, skarżący zmierzał li tylko do podważenia ustaleń faktycznych
dokonanych w sprawie. Te jednak, co do zasady, pozostają poza kognicją
kasacyjną. Nadto w kasacji podniesiono zarzuty adresowane do Sądu pierwszej
instancji, a nie do Sądu odwoławczego, co pozostaje w sprzeczności z art. 519
k.p.k. Już choćby z tych powodów niniejsza kasacja musiała być oceniona jako
oczywiście bezzasadna.
Odnosząc się jednak do argumentacji zawartej w uzasadnieniu kasacji,
trzeba stwierdzić, że o naruszeniu art. 5 § 2 k.p.k. nie można w ogóle w tej sprawie
mówić, gdyż Sądy orzekające żadnych wątpliwości co do sprawstwa i winy D. L. nie
powzięły i nie ma żadnych podstaw do uznania, że powziąć powinny. Adresatem
norm płynących z art. 5 § 2 k.p.k. są wszak organy procesowe, w tym przypadku
Sądy obu instancji, a nie strony procesowe.
Sąd pierwszej instancji ustalił, co w pełni zaakceptował Sąd odwoławczy, że
D. L. miał pełną wiedzę i świadomość tego, że w paczce mu doręczonej w
zakładzie karnym ukryte są środki odurzające (str. 5 uzasadnienia Sądu
Rejonowego oraz str. 4 uzasadnienia Sądu Okręgowego). Takie ustalenia
jednoznacznie wykluczają jakiekolwiek pole do stosowania art. 5 § 2 k.p.k., a więc i
naruszenie tego przepisu. Jednocześnie Sądy obu instancji szczegółowo wskazały
dlaczego dokonały takich ustaleń i na jakich oparły je dowodach.
Pierwszy z zarzutów kasacji, podobnie zresztą jak i pozostałe, to właśnie
ustalenie faktyczne starał się zakwestionować. Poza jednak przedstawieniem
własnej oceny wiarygodności dowodów, nawet nie podnosząc zarzutu niewłaściwej
ich oceny przez Sąd a quo, czy nienależytej instancyjnej kontroli tego rozumowania
przez Sąd ad quem, autor kasacji nie przedstawił żadnych rzeczowych
argumentów. Tymczasem przyznanie waloru wiarygodności zeznaniom K. K.,
opisującym obserwowane zachowanie skazanego po odebraniu paczki,
jednoznacznie wykazuje świadomość D. L. co do rzeczywistej zawartości ukrytej w
saszetkach herbaty. Stanowisko autora kasacji, że zachowanie D. L. było
„przejawem strachu i obawy przed wrobieniem go w posiadanie narkotyków” (str.4),
nie tylko ignoruje dokonane ustalenia faktyczne, ale stanowi wręcz naiwną próbę
wyjaśnienia jakże znamiennego zachowania skazanego. Również powołanie się w
kasacji na zeznania M. G., jako dowód korzystny dla skazanego, było zupełnie
4
chybione, gdy weźmie się pod uwagę, że świadek ten wprost mówił o usłyszanej
rozmowie D. L. z M. S. o nadejściu do zakładu karnego paczki z narkotykami
(k.211).
Twierdzenie z kolei skarżącego, że to na strażniku więziennym spoczywał
obowiązek dokonania dokładnej kontroli saszetek, nie może doprowadzić do
ekskulpacji D. L. Wszak właśnie po to środki odurzające zostały ukryte w
saszetkach, aby ich strażnik nie ujawnił, co zresztą nastąpiło.
Uznając zatem, że oczywiście bezzasadny był zarzut naruszenia art. 5 § 2
k.p.k., stwierdzić też trzeba, że takiej samej ocenie podlegają zarzuty zawarte w
punktach 2 i 3 kasacji.
Ilość ujawnionego środka odurzającego – 3,5 g – z całą pewnością nie
pozwala na ocenę, że nie jest to czyn karalny, jak wywodził obrońca z powołaniem
się na judykaty sądów apelacyjnych czy Sądu Najwyższego zapadłe w odmiennych
stanach faktycznych (str. 3 kasacji). Wszak skazany nie został „poczęstowany”
marihuaną i właśnie zażywał ją w chwili ujawnienia zdarzenia, ale będąc już w
posiadaniu saszetek z ukrytym środkiem, sprawdzał je w celu odnalezienia tych
„właściwych”. W tej sytuacji o naruszeniu art. 1 § 1 i § 3 k.k. mowy być nie może.
Sąd Okręgowy nie mógł naruszyć także art. 9 § 1 k.k., skoro – co
podkreślono już wyżej – w pełni zaakceptował ustalenia Sądu Rejonowego o
„doskonałej wiedzy D. L., że w przysłanej do niego paczce znajdują się narkotyki”
(str. 4 uzasadnienia).
W tym stanie rzeczy, uznając wszystkie zarzuty podniesione w niniejszej
kasacji za oczywiście bezzasadne, Sąd Najwyższy orzekł, jak w części
dyspozytywnej postanowienia.
Konsekwencją oddalenia kasacji było obciążenie skazanego kosztami
sądowymi postępowania kasacyjnego – art. 636 § 1 k.p.k.
Wyznaczonemu z urzędu w postępowaniu kasacyjnym obrońcy D. L. przyznano,
wobec złożenia stosownego wniosku, zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej,
zgodnie ze stawką przewidzianą w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002r. (Dz.U. Nr 163, poz.1348 ze zm.)