Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 465/12
POSTANOWIENIE
Dnia 23 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa A. M., R. P., J. R., A. R., Z. M.-G., B. M. i K. M.
przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie M.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 23 listopada 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 stycznia 2012 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
i zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 3600
(trzy tysiące sześćset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Według art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Przepis ten
pozostaje w zgodzie z zaleceniami Rady Europy zezwalającymi na wprowadzanie
środków ograniczających dostęp do sądu najwyższego szczebla.
Pozwany Skarb Państwa uzasadnił wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania:
- występowaniem w sprawie istotnego zagadnienia prawnego: czy Skarb
Państwa ponosi odpowiedzialność cywilną za niezgodnie z prawem decyzje
organów przedwojennego samorządu terytorialnego wydane przed wejściem
w życie ustawy o terenowych organach jednolitej władzy państwowej,
- potrzebą wykładni budzących poważne wątpliwości i wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów przepisów art. 361 § 2 i art. 363 § 2 k.c. oraz
art. 160 § 2 k.p.a. w aspekcie możliwości uwzględnienia przy rozstrzyganiu
o odszkodowaniu na rzecz osób pokrzywdzonych decyzją odmawiającą przyznania
własności czasowej do nieruchomości „dekretowej” późniejszego jej wywłaszczenia
jako tzw. przyczyny rezerwowej szkody.
Wniosek skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie.
Przedstawione zagadnienie prawne skarżący łączy z decyzją Prezydenta
Warszawy z dnia 18 lutego 1950 r. Uwzględniając tę okoliczność oraz przyjętą
przez Sąd Apelacyjny, niebudzącą wątpliwości wykładnię art. 32 ust. 2 ustawy
z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej
(Dz. U. nr 14, poz. 130), że przepis ten stanowił podstawę przejścia na Skarb
Państwa zarówno aktywów jak i pasywów samorządu terytorialnego, a także
biorąc pod uwagę to, iż zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r.
o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania administracyjnego (Dz. U. Nr 4, poz. 8 ze zm.), roszczenie
o odszkodowanie przewidziane w art. 140 k.p.a. - oznaczonym później jako art. 160
3
k.p.a. - przysługiwało we wszystkich tych przypadkach, w których stwierdzenie
nieważności decyzji lub jej wydania z naruszeniem art. 137 § 1 - oznaczonego
później jako art. 156 k.p.a. - nastąpiło po wejściu w życie tej ustawy,
tj. poczynając od dnia 1 września 1980 r., nie powinna nasuwać wątpliwości
możliwość ponoszenia przez Skarb Państwa odpowiedzialności cywilnej za
niezgodne z prawem decyzje organów samorządu terytorialnego wydane przed
wejściem w życie ustawy o terenowych organach jednolitej władzy państwowej.
To czyni zbędnym rozstrzyganie przedstawionego zagadnienia prawnego.
Zbędna jest także postulowana przez skarżącego wykładnia
wskazanych przepisów pod kątem możliwości uwzględnienia w sprawie „przyczyny
rezerwowej”. Wystarcza w tym względzie wyjaśnienie zawarte w wyroku Sądu
Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2010 r., II CSK 544/09, że chociaż powołanie się
przez pozwanego na wystąpienie „przyczyny rezerwowej" jest co do zasady
dopuszczalne, to jednak możliwość taką należy wykluczyć gdy rzeczywiste
zachowanie się pozwanego stanowiło naruszenie norm mających zapobiegać
wyrządzonej szkodzie.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania, zaś o kosztach postępowania kasacyjnego rozstrzygnął
zgodnie z art. 98 w związku z art. 108 i art. 39821
k.p.c. oraz § 6 pkt 7 i § 12 ust. 4
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowione z urzędu
(Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).