II CZ 104/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-03-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 104/12
POSTANOWIENIE
Dnia 7 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa Gminy Miasto S. przeciwko M. W. – J.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 7 grudnia 2012 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie o kosztach zawarte w punkcie I. 2
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 grudnia 2011 r.,
1. odrzuca zażalenie,
2. zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 600 zł
(sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2011 r. Sąd Okręgowy, po ponownym
rozpoznaniu sprawy, zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 86 681,91 zł z
ustawowymi odsetkami od dnia 4 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty, a ponadto kwotę
4 335 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej oraz kwotę 3 600 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego.
Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2011 r. Sąd Okręgowy uzupełnił swój
wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanej na rzecz powódki dodatkowo kwotę
4 335 zł tytułem zwrotu opłaty od apelacji, kwotę 1 800 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego w postępowaniu przed sądem drugiej instancji oraz kwotę
3 600 zł tytułem kosztów zastępstwa przy ponownym rozpoznawaniu sprawy.
W uzasadnieniu stwierdził, że w wyroku z dnia 18 kwietnia 2011 r. omyłkowo
nie orzekł o kosztach procesu w zakresie opłaty od apelacji oraz o kosztach
zastępstwa procesowego przy ponownym rozpoznawaniu sprawy, w związku
z czym wniosek o uzupełnienie wyroku w tym zakresie podlegał uwzględnieniu
(art. 351 § 1 k.p.c.).
Na skutek apelacji pozwanej, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 8 grudnia
2011 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w ten sposób,
że zasądzoną od pozwanej kwotę 86 681,91 zł obniżył do kwoty 65 988,79 zł,
oddalił powództwo w pozostałej części i zasądził od pozwanej na rzecz powódki
kwotę 6 030,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a w pozostałej części apelację
oddalił i zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 409,40 zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania apelacyjnego. Uzasadniając rozstrzygnięcie o kosztach
procesu Sąd Apelacyjny stwierdził, że poniesione przez powódkę koszty procesu
w pierwszej instancji obejmowały opłatę od pozwu w kwocie 4 335 zł oraz
wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 3 600 zł oraz że powódka
wygrała sprawę w 76%, w związku z czym zasądzeniu na jej rzecz podlegała kwota
6 030,60 zł. W takim samym stosunku Sąd Apelacyjny rozdzielił poniesione przez
powódkę koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym i tytułem
zwrotu tych kosztów zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2 054,70 zł.
3
W zażaleniu na zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego postanowienie
o kosztach procesu poniesionych w postępowaniu w pierwszej instancji (pkt I. 2
sentencji) powódka wniosła o jego zmianę przez zasądzenie od pozwanej
dodatkowo – obok kwoty 6 030,60 zł – kwoty 7 398,60 zł tytułem zwrotu kosztów
procesu poniesionych w pierwszej instancji. Zarzuciła, że Sąd Apelacyjny nie
uwzględnił kosztów procesu objętych postanowieniem uzupełniającym z dnia
17 czerwca 2011 r. Postanowienie to nie zostało zaskarżone, niemniej stanowi
integralną część wyroku z dnia 18 kwietnia 2011 r. i powinno być uwzględnione
przez Sąd Apelacyjny przy orzekaniu o kosztach procesu poniesionych przez
strony. Pozwana powinna zatem zwrócić żalącej dodatkowo 76% kwoty 9 735 zł,
czyli – 7 398,60 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 16 września 2011 r.
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 233, poz. 1381 – dalej: „ustawa nowelizująca”), do zaskarżenia
zawartego w wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 8 grudnia 2011 r. postanowienia o
kosztach procesu ma zastosowanie art. 3941
k.p.c. w brzmieniu sprzed wejścia
w życie powołanej ustawy. Artykuł 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c. stanowił wówczas, że
zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej
instancji co do kosztów procesu, które nie były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu
pierwszej instancji.
Jak już wyjaśnił Sąd Najwyższy, w art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c., w brzmieniu
sprzed wejścia w życie ustawy nowelizującej, chodzi o postanowienie co do
kosztów procesu, o których sąd drugiej instancji rozstrzygał po raz pierwszy.
Zmieniając wyrok sądu pierwszej instancji sąd drugiej instancji orzeka także
o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego, lecz nie orzeka o nich po raz
pierwszy. Z tej przyczyny na zawarte w wyroku sądu drugiej instancji postanowienie
co do kosztów postępowania przed sądem pierwszej instancji zażalenie nie
przysługuje (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2010 r.,
I CZ 30/10, nie publ., z dnia 23 czerwca 2010 r., II CZ 7/10, nie publ., z dnia
23 czerwca 2010 r., II CZ 45/10, nie publ., z dnia 24 września 2010 r., IV CZ 60/10,
4
nie publ., z dnia 15 grudnia 2010 r., II CZ 140/10, nie publ. i z dnia 26 stycznia
2011 r., II CZ 192/10, nie publ.).
W niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny – zmieniając wyrok Sądu Okręgowego
– orzekł o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego w ten sposób, że tytułem
zwrotu tych kosztów zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 6 030,60 zł.
Ponadto orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego i z tytułu tych kosztów
zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 409,40 zł. Zgodnie z art. 3941
§ 1
pkt 2 k.p.c., w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy nowelizującej, powódce
przysługiwało zażalenie do Sądu Najwyższego jedynie na koszty postępowania
apelacyjnego. Chcąc zakwestionować prawidłowość rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania pierwszoinstancyjnego, powódka powinna - zamiast wniosku
o uzupełnienie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. – złożyć
zażalenie na zawarte w tym wyroku postanowienie o kosztach procesu, zgodnie
bowiem z art. 394 § 1 pkt 9 k.p.c., na postanowienie to przysługiwało zażalenie do
sądu drugiej instancji. W sytuacji, w której sąd pierwszej instancji w wyroku orzekł o
kosztach procesu tylko częściowo, stronie przysługuje zażalenie na postanowienie
o kosztach, a nie wniosek o uzupełnienie wyroku. Wniosek taki przysługuje tylko
wtedy, gdy sąd w ogóle nie orzekł o kosztach procesu.
Konkludując, trzeba stwierdzić, że zażalenie powódki na zawarte w wyroku
Sądu Apelacyjnego postanowienie co do kosztów procesu w postępowaniu
pierwszoinstancyjnym jest niedopuszczalne i podlega odrzuceniu.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 373 w związku z art. 370,
art. 397 § 2, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c., w brzmieniu sprzed wejścia w życie
ustawy nowelizującej, a w zakresie kosztów postępowania zażaleniowego – art. 98
i art. 99 w związku z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3931
§ 3 k.p.c., w brzmieniu sprzed
wejścia w życie ustawy nowelizującej, orzekł, jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 7 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa Gminy Miasto S. przeciwko M. W. – J.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 7 grudnia 2012 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie o kosztach zawarte w punkcie I. 2
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 grudnia 2011 r.,
1. odrzuca zażalenie,
2. zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 600 zł
(sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2011 r. Sąd Okręgowy, po ponownym
rozpoznaniu sprawy, zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 86 681,91 zł z
ustawowymi odsetkami od dnia 4 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty, a ponadto kwotę
4 335 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej oraz kwotę 3 600 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego.
Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2011 r. Sąd Okręgowy uzupełnił swój
wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanej na rzecz powódki dodatkowo kwotę
4 335 zł tytułem zwrotu opłaty od apelacji, kwotę 1 800 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego w postępowaniu przed sądem drugiej instancji oraz kwotę
3 600 zł tytułem kosztów zastępstwa przy ponownym rozpoznawaniu sprawy.
W uzasadnieniu stwierdził, że w wyroku z dnia 18 kwietnia 2011 r. omyłkowo
nie orzekł o kosztach procesu w zakresie opłaty od apelacji oraz o kosztach
zastępstwa procesowego przy ponownym rozpoznawaniu sprawy, w związku
z czym wniosek o uzupełnienie wyroku w tym zakresie podlegał uwzględnieniu
(art. 351 § 1 k.p.c.).
Na skutek apelacji pozwanej, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 8 grudnia
2011 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w ten sposób,
że zasądzoną od pozwanej kwotę 86 681,91 zł obniżył do kwoty 65 988,79 zł,
oddalił powództwo w pozostałej części i zasądził od pozwanej na rzecz powódki
kwotę 6 030,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a w pozostałej części apelację
oddalił i zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 409,40 zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania apelacyjnego. Uzasadniając rozstrzygnięcie o kosztach
procesu Sąd Apelacyjny stwierdził, że poniesione przez powódkę koszty procesu
w pierwszej instancji obejmowały opłatę od pozwu w kwocie 4 335 zł oraz
wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 3 600 zł oraz że powódka
wygrała sprawę w 76%, w związku z czym zasądzeniu na jej rzecz podlegała kwota
6 030,60 zł. W takim samym stosunku Sąd Apelacyjny rozdzielił poniesione przez
powódkę koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym i tytułem
zwrotu tych kosztów zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2 054,70 zł.
3
W zażaleniu na zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego postanowienie
o kosztach procesu poniesionych w postępowaniu w pierwszej instancji (pkt I. 2
sentencji) powódka wniosła o jego zmianę przez zasądzenie od pozwanej
dodatkowo – obok kwoty 6 030,60 zł – kwoty 7 398,60 zł tytułem zwrotu kosztów
procesu poniesionych w pierwszej instancji. Zarzuciła, że Sąd Apelacyjny nie
uwzględnił kosztów procesu objętych postanowieniem uzupełniającym z dnia
17 czerwca 2011 r. Postanowienie to nie zostało zaskarżone, niemniej stanowi
integralną część wyroku z dnia 18 kwietnia 2011 r. i powinno być uwzględnione
przez Sąd Apelacyjny przy orzekaniu o kosztach procesu poniesionych przez
strony. Pozwana powinna zatem zwrócić żalącej dodatkowo 76% kwoty 9 735 zł,
czyli – 7 398,60 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 16 września 2011 r.
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 233, poz. 1381 – dalej: „ustawa nowelizująca”), do zaskarżenia
zawartego w wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 8 grudnia 2011 r. postanowienia o
kosztach procesu ma zastosowanie art. 3941
k.p.c. w brzmieniu sprzed wejścia
w życie powołanej ustawy. Artykuł 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c. stanowił wówczas, że
zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej
instancji co do kosztów procesu, które nie były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu
pierwszej instancji.
Jak już wyjaśnił Sąd Najwyższy, w art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c., w brzmieniu
sprzed wejścia w życie ustawy nowelizującej, chodzi o postanowienie co do
kosztów procesu, o których sąd drugiej instancji rozstrzygał po raz pierwszy.
Zmieniając wyrok sądu pierwszej instancji sąd drugiej instancji orzeka także
o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego, lecz nie orzeka o nich po raz
pierwszy. Z tej przyczyny na zawarte w wyroku sądu drugiej instancji postanowienie
co do kosztów postępowania przed sądem pierwszej instancji zażalenie nie
przysługuje (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2010 r.,
I CZ 30/10, nie publ., z dnia 23 czerwca 2010 r., II CZ 7/10, nie publ., z dnia
23 czerwca 2010 r., II CZ 45/10, nie publ., z dnia 24 września 2010 r., IV CZ 60/10,
4
nie publ., z dnia 15 grudnia 2010 r., II CZ 140/10, nie publ. i z dnia 26 stycznia
2011 r., II CZ 192/10, nie publ.).
W niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny – zmieniając wyrok Sądu Okręgowego
– orzekł o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego w ten sposób, że tytułem
zwrotu tych kosztów zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 6 030,60 zł.
Ponadto orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego i z tytułu tych kosztów
zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 409,40 zł. Zgodnie z art. 3941
§ 1
pkt 2 k.p.c., w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy nowelizującej, powódce
przysługiwało zażalenie do Sądu Najwyższego jedynie na koszty postępowania
apelacyjnego. Chcąc zakwestionować prawidłowość rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania pierwszoinstancyjnego, powódka powinna - zamiast wniosku
o uzupełnienie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. – złożyć
zażalenie na zawarte w tym wyroku postanowienie o kosztach procesu, zgodnie
bowiem z art. 394 § 1 pkt 9 k.p.c., na postanowienie to przysługiwało zażalenie do
sądu drugiej instancji. W sytuacji, w której sąd pierwszej instancji w wyroku orzekł o
kosztach procesu tylko częściowo, stronie przysługuje zażalenie na postanowienie
o kosztach, a nie wniosek o uzupełnienie wyroku. Wniosek taki przysługuje tylko
wtedy, gdy sąd w ogóle nie orzekł o kosztach procesu.
Konkludując, trzeba stwierdzić, że zażalenie powódki na zawarte w wyroku
Sądu Apelacyjnego postanowienie co do kosztów procesu w postępowaniu
pierwszoinstancyjnym jest niedopuszczalne i podlega odrzuceniu.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 373 w związku z art. 370,
art. 397 § 2, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c., w brzmieniu sprzed wejścia w życie
ustawy nowelizującej, a w zakresie kosztów postępowania zażaleniowego – art. 98
i art. 99 w związku z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3931
§ 3 k.p.c., w brzmieniu sprzed
wejścia w życie ustawy nowelizującej, orzekł, jak w sentencji.