Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 113/12
POSTANOWIENIE
Dnia 5 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Sobczak (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Tomasz Grzegorczyk
SSN Włodzimierz Wróbel
Protokolant : Anna Korzeniecka - Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Barbary Nowińskiej
w sprawie P. F.
skazanego z art. 254 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 5 grudnia 2012 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego
od wyroku Sądu Rejonowego w B.
z dnia 16 września 2011 r.,
oddala kasację.
UZASADNIENIE
P. F. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w B., za czyn z art. 254 §
1 k.k., polegający na tym, że w dniu 25 sierpnia 2010 r. w B. na terenie stadionu
miejskiego używając elementu odzieży – kominiarki – celem uniemożliwienia
rozpoznania jego osoby brał czynny udział w zbiegowisku, wiedząc, że jego
uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się czynnego zamachu na osoby i mienie
w czasie trwania imprezy masowej w postaci meczu piłki nożnej /…/, na karę 8
miesięcy pozbawienia wolności, której wykonie na zasadzie art. 69 § 1 § 2 k.k. i art.
70 § 1 pkt 1 k.k. i art. 73 § 1 k.k. warunkowo zawieszono na okres 3 lat próby i
oddano go w tym czasie pod dozór kuratora sądowego. Oskarżonemu została
także wymierzona kara grzywny w wysokości 200 stawek dziennych przy ustaleniu
2
stawki dziennej na kwotę 10 zł. Na podstawie art. 72 § 1 pkt 8 k.k. orzeczono
wobec ww. zakaz wstępu na stadiony podczas odbywania na nich imprez
sportowych związanych z rozgrywaniem meczów piłki nożnej przez okres 3 lat.
Nadto, rozstrzygnięto o kosztach sądowych.
Wyrok niniejszy nie został przez strony zaskarżony i uprawomocnił się dniu
23 września 2011 r. (k.63).
Kasację od tego orzeczenia, na niekorzyść P. F., wywiódł Prokurator
Generalny zarzucając mu rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku
naruszenie przepisów prawa karnego materialnego, polegające na orzeczeniu
wobec ww. zakazu wstępu na stadiony podczas odbywania się na nich imprez
sportowych związanych z rozgrywaniem meczów piłki nożnej – na podstawie art. 72
§ 1 pkt 8 k.k. – jako środka probacyjnego, podczas gdy tak zdefiniowany zakaz
nosił cechy określonego w art. 39 pkt 2c k.k. środka karnego w postaci zakazu
wstępu na imprezę masową i mógł zostać orzeczony jedynie na podstawie art. 41b
k.k. – jako środek karny, ze wszystkimi określonymi w tym przepisie szczegółowymi
wymogami co do zakazu jego obowiązywania. Prokurator zarzucił nadto rażące i
mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa karnego
procesowego - art. 387 § 2 i § 3 k.p.k., polegające na uwzględnieniu wadliwego
wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia
rozprawy, któremu nie sprzeciwił się prokurator i wydaniu wyroku zgodnego z
wnioskiem, w następstwie czego doszło do rażącego naruszenia przepisów prawa
karnego materialnego – art. 41b § 2 i § 3 k.k. poprzez orzeczenie wobec P. F.
zakazu wstępu na stadiony podczas odbywania na nich imprez sportowych
związanych z rozgrywaniem meczów piłki nożnej wbrew dyspozycji przywołanych
przepisów, bez połączenia z obowiązkiem osobistego stawiennictwa w jednostce
Policji lub miejscu określonym przez właściwego komendanta Policji w czasie
trwania imprezy masowej oraz bez wskazania rodzajów meczy piłkarskich, nazw
klubów sportowych, których zakaz ten ma dotyczyć i terytorialnego zakresu
obowiązywania zakazu.
Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w B.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zarzuty wywiedzione w kasacji i przytoczona na ich poparcie argumentacja,
choć co do zasady słuszne, w okolicznościach tej konkretnej sprawy nie są w stanie
skutecznie podważyć rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w B.
Przypomnieć w tym miejscu należy, że na rozprawie w dniu 16 września
2011 roku (k.61v) oskarżony P. F. złożył wniosek o dobrowolne podanie się
odpowiedzialności (art. 387 k.p.k.). Sąd Rejonowy przychylił się do tego wniosku
uznając, że zostały spełnione wszystkie wymagane warunki do skorzystania z trybu
konsensualnego. Prokurator obecny na rozprawie nie sprzeciwił się wnioskowi
oskarżonego, okoliczności popełnienia przestępstwa nie budziły wątpliwości, a cele
postępowania zostały osiągnięte pomimo braku przeprowadzenia rozprawy.
Zaproponowana przez oskarżonego kara również została w pełni zaaprobowana
przez Sąd Rejonowy, co znalazło swój wyraz w zaskarżonym wyroku. Sąd
orzekający w sprawie nie wykroczył poza zakres obowiązującej w tym przedmiocie
ugody.
Skoro zatem w okolicznościach przedmiotowej sprawy prawidłowo
odczytano i ustalono przesłanki warunkujące rozstrzygniecie w oparciu o art. 387 §
2 k.p.k., innego niż sugeruje skarżący znaczenia, w tym konkretnym przypadku,
nabierają podstawy orzeczonego wobec oskarżonego zakazu wstępu na stadiony
podczas odbywania się na nich imprez sportowych związanych z rozgrywaniem
meczów piłki nożnej.
Wbrew sugestiom Prokuratora Generalnego, wniosek złożony przez
oskarżonego nie można w sposób kategoryczny uznać za wadliwy. Obowiązujący
w chwili orzekania przez Sąd I instancji przepis § 1 art. 41b (od dnia 1 sierpnia
2009 r.) przewidywał fakultatywność ale także w przypadkach wskazanych w
ustawie obligatoryjność orzekania tego środka karnego przy jednoczesnym
zastrzeżeniu, że: przy popełnieniu przestępstwa zachowanie sprawcy wskazuje, że
jego udział w imprezach masowych zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.
Bezspornym jest, że wniosek przedstawiony w trybie art. 387 k.p.k. podlega
kontroli zarówno z punktu widzenia braku wątpliwości co do okoliczności
popełnienia przestępstwa, ale także jego zgodności z obowiązującym prawem.
Zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie przebieg wydarzeń w świetle
zgromadzonych dowodów nie budził wątpliwości i był klarowny. P. F. został
postawiony i przypisany zarzut z art. 254 § 1 k.k. W sprawie zachodziła
konieczność rozważenia, czy zostały spełnione kodeksowe przesłanki orzekania
4
środka karnego w postaci zakazu wstępu na imprezę masową. Tym niemniej
wskazany przez skarżącego art. 41b § 1 k.k. statuował fakultatywne orzekanie tego
środka, a obowiązek jego orzekania ograniczał się jedynie do wypadków
wskazanych w ustawie i do dnia 31 grudnia 2011 r. obwarowany był klauzulą
dodatkową w postaci ustalenia, że przy popełnieniu przestępstwa zachowanie
sprawcy wykazywało, iż jego udział w imprezach masowych zagraża dobrom
chronionym prawem. A zatem wniosek z tego taki, że gdy ustawa przewidywała
jako zasadę orzekanie tego środka istniał także obowiązek zbadania istnienia tej
dodatkowej negatywnie prognozującej przesłanki (zob. wyrok Sądy Najwyższego z
dnia 25 stycznia 2012 r., sygn. akt II KK 264/11).
Z woli ustawodawcy, nie każde więc zachowanie naruszające określoną
normę prawną wiązać się musiało z obowiązkiem posłużenia się art. 41b § 1 k.k.,
ale tylko takie, na podstawie którego ustalić można, że zagraża dobrom chronionym
prawem. Tymczasem, z okoliczności przedmiotowej sprawy i opisu czynu
(uzasadnienia w sprawie nie sporządzono) przypisanego oskarżonemu nie wynika,
że w odniesieniu do ww. urealniła się negatywna prognoza.
Dopuszczalnym, w tej sytuacji, było zatem orzeczenie przez Sąd Rejonowy
wobec oskarżonego obok warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności
dodatkowego obowiązku, zakazu wstępu na stadiony podczas odbywania się na
nich imprez sportowych związanych z rozgrywaniem meczów piłki nożnej na okres
3 lat (art. 72 § 1 pkt 8 k.k.).
Istotnie rację ma skarżący twierdząc, że inne są konsekwencje
niedostosowania się do zakazu powstałego na mocy art. 41b § 1 k.k. (art. 244a
k.k.), jednakże przy tej okazji zapomina, że równie dotkliwe mogą być
konsekwencje związane z niewypełnieniem orzeczonego obowiązku wynikającego
z art. 72 § 1 pkt 8 k.k., włącznie z odwołaniem warunkowego zawieszenia
wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności.
W takim stanie rzeczy nadrzędnego znaczenia nabierają warunki formalne
zastosowania trybu konsensualnego i wypełnienie zawartej ugody, a te ponad
wszelką wątpliwość zostały w sprawie dochowane. Znamienne przy tej okoliczności
jest oświadczenie złożone przez oskarżonego w dniu rozprawy kasacyjnej: że,
chciałby żeby orzeczenie pozostało takie jakie jest.
Na zakończenie jedynie podnieść należy, że jedyny zarzut pod adresem
Sądu Rejonowego można wyartykułować co do kwestii wydanego w trybie art. 13 §
5
1 k.w. postanowienia w przedmiocie wykładni zaskarżonego orzeczenia (k.72).
Tym niemniej okoliczność ta nie jest przedmiotem dywagacji i rozpoznania przez
Sąd Najwyższy jako, że nie waży na wyroku tego Sądu.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.