Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 146/12
POSTANOWIENIE
Dnia 16 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa Gminy S.
przeciwko A. Sp. z o.o. w M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 maja 2013 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 21 sierpnia 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Pozwana w apelacji od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 16 grudnia
2011 r. zawarła wniosek o zwolnienie od opłaty od apelacji. Sąd Okręgowy oddalił
wniosek, a Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie pozwanej. Odpis postanowienia Sądu
Apelacyjnego doręczono pełnomocnikowi pozwanej w dniu 25 maja 2012 r.,
natomiast opłata od apelacji uiszczona została w dniu 29 czerwca 2012 r.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił apelację wobec
nieopłacenia jej w terminie (art. 373 k.p.c.), powołując się na treść art. 112 ust. 3
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w brzmieniu obowiązującym
od 19 kwietnia 2010 r., nadanym ustawą z dnia 17 grudnia 2009 r. o zmianie
ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
z 2010 r. Nr 7, poz. 45). Zgodnie z treścią zdania 3 tego przepisu, tygodniowy
termin do wniesienia opłaty biegnie od doręczenia pełnomocnikowi strony
postanowienia sądu drugiej instancji oddalającego zażalenie a nie od daty
wezwania do uiszczenia opłaty, o ile wezwanie takie nastąpiło.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego odrzucające apelację zaskarżyła
zażaleniem pozwana zarzucając naruszenie art. 370 w związku z art. 373
w związku z art. 130 k.p.c. w związku z art. 112 ust. 2 i 3 ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych, polegające na odrzuceniu jako nieopłaconej jej
apelacji, mimo iż opłata została wniesiona w terminie zakreślonym w wezwaniu
Sądu Okręgowego. We wnioskach pozwana domagała się uchylenia zaskarżonego
postanowienia i zasądzenia kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione. Skarżąca nietrafnie dowodzi, że wezwanie
do uiszczenia opłaty stosunkowej należnej od środka zaskarżenia, obliczonej
od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia, nie może być
zastąpione doręczeniem stronie odpisu postanowienia oddalającego zażalenie na
postanowienie oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Pogląd taki
był wypowiadany tak w judykaturze jak i piśmiennictwie, ale stracił aktualność
w następstwie zmiany art. 112 ustawy o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych dokonanej ustawą z dnia 17 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks
3
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 7,
poz. 45). Ustawa weszła w życie z dniem 19 kwietnia 2010 r. i zgodnie z art. 4
ust. 2 ma zastosowanie w sprawie.
Z art. 112 u.k.s.c., w brzmieniu nadanym tą ustawą wynika, że jeżeli wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych zgłoszony przed upływem terminu do opłacenia
pisma został prawomocnie oddalony, przewodniczący wzywa stronę do opłacenia
złożonego pisma, na podstawie art. 130 k.p.c. (ust. 2), przy czym przepisu tego nie
stosuje się, jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej
obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub wartości
przedmiotu zaskarżenia, zostało wniesione przez adwokata, radcę prawnego
lub rzecznika patentowego. W takim przypadku, jeżeli wniosek o zwolnienie od
kosztów sądowych złożony przed upływem terminu do opłacenia pisma został
oddalony, a strona wniosła zażalenie w przepisanym terminie, które następnie
zostało oddalone, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia
doręczenia stronie postanowienia oddalającego zażalenie, a gdy postanowienie
zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia (ust. 3).
Zgodnie, z utrwaloną już linią orzeczniczą (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 13 stycznia 2011 r., III CZ 70/10; z dnia 23 marca 2011 r.,
V CZ 116/10; z dnia 2 czerwca 2011 r., I CZ 51/11; z dnia 6 lipca 2011 r.,
I CZ 72/11; z dnia 9 listopada 2011 r., II CZ 88/11; z dnia 24 maja 2012 r.,
V CZ 12/12; z dnia 22 czerwca 2012 r., V CZ 18/12; z dnia 6 lipca 2012 r.,
V CZ 24/12; z dnia 31 stycznia 2013 r., II CZ 161/12 - niepublikowane),
którą Sąd Najwyższy w niniejszym składzie podziela, szczególna regulacja
przewidziana w art. 112 ust. 3 u.k.s.c. obejmuje zarówno oddalenie
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych zarówno w całości jak i w części.
Uregulowanie to jest funkcjonalne, usprawnia postępowanie sądowe,
a jednocześnie nie utrudnia stronom realizacji ich uprawnień procesowych,
ponieważ powołany przepis obowiązuje tylko przy profesjonalnym zastępstwie
procesowym. Prawomocne oddalenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
(tak w całości jak i w części) stanowi czytelną informację dla pełnomocnika, jaką
opłatę sądową obowiązany jest uiścić w terminie 7 dni od daty doręczenia
postanowienia.
4
Uwzględniając przeto powyższe stwierdzić należy, że tygodniowy termin
do uiszczenia opłaty należnej od apelacji biegł, w okolicznościach sprawy,
od 25 maja 2012 r., to jest od dnia doręczenia pełnomocnikowi pozwanej
postanowienia Sądu Apelacyjnego oddalającego zażalenie na postanowienie Sądu
Okręgowego oddalające wniosek o zwolnienie od opłaty od apelacji.
Bez znaczenia dla rozpoczęcia biegu tego terminu było wezwanie przez Sąd
Okręgowy pełnomocnika pozwanej do uiszczenia opłaty, błędne bowiem czynności
procesowe sądu ani nie niweczą, ani nie wstrzymują skutków upływu terminu
regulowanego przepisami ustawy. Termin do uiszczenia opłaty od apelacji upłynął
w dniu 1 czerwca 2012 r., stąd uiszczenie opłaty w dniu 29 czerwca 2012 r.
było spóźnione. Sąd Apelacyjny zobowiązany był odrzucić apelację na podstawie
art. 373 k.p.c.; postanowienie o odrzuceniu apelacji było zatem prawidłowe.
Z przedstawionych przeto przyczyn, na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
jw
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13